MÙA HÈ HỌC TRÒ TRONG ÂM NHẠC
Tuỳ bút Huỳnh Công Ân
Trong cuộc đời đi học, thời gian đẹp nhứt là lúc ở bậc trung học. Khi ở bậc tiểu học, ta còn quá nhỏ để có những cảm xúc về tình bạn, tình thầy trò và tình… yêu. Ở bậc đại học, ta học ngày, học đêm để lo cho tương lai, sự nghiệp sau khi ra trường nên không có nhiều thì giờ để nghĩ đến những thứ “tình” đó.
7 năm trung học, ta ở trong lứa tuổi mới lớn, nhiều mộng mơ. Ta có bạn thân, thích học với thầy này, cô kia và để ý đến bạn học khác phái cùng lớp hay khác lớp, đẹp, học giỏi hay có tài văn nghệ…
Cuối năm học, xa nhau ba tháng hè, ta bịn rịn chia tay bạn không quên chuyền tay nhau quyển lưu bút để ghi lại những cảm nghĩ, kỷ niệm lúc còn học bên nhau vì có khi người bạn sẽ chuyển trường khác hay lên đường làm bổn phận người trai trong thời chinh chiến:
“Dòng nhật ký đã ghi nốt tâm tình
Và đôi lúc nhớ nhau lưu bút còn
Để lại chuyện buồn vui”
(Lưu bút ngày xanh- Thanh Sơn)
Ngày bãi trường lại nhằm mùa hè, mùa mà hoa phượng đỏ thắm trên cây và rơi rụng khắp sân trường:
“Rồi chiều nay hè trở về đây
Phượng thắm ơi! Phượng thắm rơi đầy.
Lại cách xa nhau chín mươi ngày”
(Mùa chia tay - Duy Khánh)
Dù được nghỉ học ba tháng, nhưng mùa hè còn gọi là mùa hoa phượng lại đem cho ta một nỗi buồn vì đó là mùa chia tay. Có khi là lần chia tay vĩnh viễn:
“Mỗi năm đến hè lòng man mác buồn
Chín mươi ngày qua chứa chan tình thương
Ngày mai xa cách hai đứa hai nơi
Phút gần gũi nhau mất rồi
Tạ từ là hết người ơi”
(Nỗi buồn hoa phượng - Thanh Sơn)
Mùa hè còn là mùa kỷ niệm của những kẻ yêu nhau nhưng lại phải xa nhau:
“Anh đến với em vào một ngày trời đẹp nắng
Một ngày phượng hồng thắm trong đôi mắt buồn xa xăm
Phượng hay bâng khuâng tưởng chừng như cô đơn
Nên khi hè xuống thấy vấn vương tâm hồn”
(Phượng buồn - Tuấn Hải)
Trước khi chia tay, có lớp tổ chức buổi họp mặt để cùng nhau tâm sự vì chắc gì có dịp gặp lại nhau:
“Còn buổi họp cuối cùng này thôi
Mai chúng ta giã biệt người ơi
Tâm sự đi những gì chưa nói
Câu ca này và tiếng thơ ngâm
Mình mang một nỗi buồn xa xăm”
(Họp mặt lần cuối - Song Ngọc)
Dù biết rằng có thể không còn dịp gặp lại, nhưng khi từ giã mọi người vẫn chúc nhau những lời tốt đẹp:
“Thôi chia tay cạn ly vui chúc đi
Ta chúc nhau những gì đẹp lòng nhau,
Dù thời gian có phôi pha ta không bao giờ quên”
(Ngày tạm biệt - Lam Phương)
Ba tháng hè, trong niềm vui được nghỉ học, trò con nhà nghèo về quê, trò con nhà giàu được cha mẹ dẫn đi nghỉ mát Vũng Tàu, Đà Lạt… nhưng mọi người đều lưu luyến khi chia tay. Họ chúc nhau những ngày nghỉ vui vẻ nhưng trong lòng thì buồn nghĩ đến những ngày xa nhau, mỗi người, một ngã:
“Người ơi thắm thoát niên học hết rồi.
Chúc đi cạn lời giây phút ly bôi.
Ngày mai tan trường mình không chung lối.
Thương nhau nhiều biết gửi về mô.
Kỷ niệm cũ tan vào hư vô.“
(Ba tháng tạ từ - Thanh Sơn)
Ở lớp cuối cùng của trung học, khi chia tay mùa hè mọi người như bầy chim xa tổ, mỗi người một phương trời, kẻ lên đại học, người bước ra xã hội kiếm sống và kẻ dấn thân vào vùng lửa đạn. Nhưng hình ảnh ảnh thầy cô, bạn bè, cổng trường, lớp học, sân chơi đầy hoa phượng rụng vẫn mang nặng trong lòng:
“Biết rằng mai này xa bạn xa thầy
Cúi mặt tim buồn ngấn lệ ngắn dài
Thương cổng trường từ đây khép kín
Thương dãy bàn nằm im câm nín
Thương những bông hoa rụng bên sân.”
(Giã biệt trường xưa - Phương Trà)
Nhưng dù ở đâu, ta cũng nhớ về trường xưa, tuổi học trò vui buồn bên thầy, bên bạn:
“Quay về kỷ niệm lúc còn học sinh
Tà áo trinh nguyên tô thắm sân trường
Đời học sinh với nét đoan trinh
Tươi đẹp như màu hoa xinh
Có đôi khi thấy buồn một mình”
(Tuổi học trò - Minh Kỳ & Dạ Cầm)
Bây giờ dù đã bước đến buổi hoàng hôn của cuộc đời ta vẫn ước ao có phép mầu nào đưa ta đi ngược thời gian trở về tuổi học trò mơ mộng để tìm lại cảm giác buồn buồn khi hè đến với phượng đỏ, ve kêu và cảnh chia tay.
Mùa hè năm 2023
Huỳnh Công Ân