Mai Trọng Ngãi - ĐỜI TÔI

Đời Tôi

Nhân đọc bài “Ngã Rẽ Cuộc Đời” của tác giả Trần Quốc Sĩ, tôi xin trích đọan lời ngỏ của tác giả để làm cầu nối cho vận mệnh của tôi. Cuộc đời của chúng ta không bao giờ êm ả mãi như mặt nước hồ thu mà sẽ có những lúc dậy sóng như đại dương trong cơn bão dữ.  Cuộc đời của chúng ta cũng không là con đường thẳng tắp mà sẽ có những ngã rẽ. Những ngã rẽ này đôi khi rất êm ái, rộng rãi, thênh thang đưa chúng ta đến nơi tột đỉnh vinh quang, nhưng đôi khi cũng rất quanh co, gập ghềnh, khúc khuỷu đẩy chúng ta vào chốn tột cùng của hố sâu, vực thẳm. Chúng ta gọi đó là định mệnh của mỗi người.

 Nhìn lại quảng đời tôi đã trải qua, sinh ra và lớn lên trong tuổi ấu thơ tại xã Bình Hòa (trước thời tổng thống Ngô Đình Diệm tên là Mặc Cần Dưng) thuộc tĩnh An Giang (Long Xuyên) với cái nôi yên bình, hiền hòa, chất phác, đất đai phì nhiêu trù phú của miền nước nổi mỗi năm.

Mùa hè năm 1965 đã thay đổi cuộc đời của tôi. Năm ấy má tôi và tôi được dịp đi Sài Gòn để thăm chú thiếm, bạn của ba má tôi và cùng đi lên Biên Hòa thăm anh chị Mai Kiến Phúc vừa nhận nhiệm sở dạy tại trường trung học Ngô Quyền, sau đó được chú thiếm đón đi Vũng Tàu ngắm biển. Những thắng cãnh thơ mộng của Vũng Tàu cùng sinh họat nhộn nhịp của thành phố Sài Gòn đã tạo ấn tượng mãnh liệt trong tôi, tôi nghĩ con đường tiến lên đại học may ra có thể thực hiện được nếu tôi chịu từ bỏ thành phố Long Xuyên, do đó khi anh chị tôi đề nghị sẽ lo lắng sinh hoạt học đường nếu tôi chịu hoán chuyễn từ trường trung học công lập Thoại Ngọc Hầu đến trường trung học công lập Ngô Quyền. Tôi quyết định ngay lập tức không một phút do dự dù rằng ba má tôi cố khuyên giải, do tôi là đứa con trai út thừa hưỡng tài sản do ông bà nội cùng ba má tôi đã tạo dựng được theo truyền thống của gia tộc, ngoài ra tính tình tôi giống ba tôi như đúc cho nên quyết định của tôi đã làm cho ông bà ưu tư không ít. Tôi có thể chiêm nghiệm và thấy được những gì đã được sắp đặt trước cho cuộc sống của mình, đó là bước xa nhà đầu tiên trong cuộc đời.

 Tết Mậu Thân diễn ra trong bầu không khí chiến tranh lan ra ngoài thành phố. Việt Cộng vi phạm lệnh ngừng bắn trong những ngày lễ hội truyền thống hàng năm để rồi chính phủ Việt Nam Cộng Hòa ban hành lệnh tổng động viên cho những thanh niên trên 18 tuổi nếu không hoàn tất chương trình 11 năm trung học (xin chú giải là 18 tuổi phải đậu Tú Tài phần 1, nếu thi rớt thì phải nhập ngũ tòng quân tại trường Hạ Sĩ Quan, cũng như 19 tuổi phải đậu Tú Tài phần 2, nếu thi rớt thì phải gia nhập trường Sĩ Quan Thủ Đức với cấp bậc chuẩn úy khi ra trường).

 Do lệnh tổng động viên nếu tính ra số tuổi thì tôi sẽ phải nhập ngũ trường Hạ Sĩ Quan, tôi đành liều mạng học nhảy phải bỏ lớp đệ tam (lớp 10 bây giờ) để vào học lớp đệ nhị (lớp 11) tại trường trung học Khiết Tâm tỉnh Biên Hòa (trường tư thục).

 May mắn thay năm đó tôi đậu được văn bằng Tú Tài phần 1 với thứ hạng Bình, với thứ hạng đó tôi được nhận dễ dàng vào trường trung học Ngô Quyền tĩnh Biên Hòa. Tôi còn nhớ 4 lớp học mới được xây cất ngăn cách giữa trường trung học Ngô Quyền và trường trung học bán công Trần Thượng Xuyên, chúng tôi là những học sinh đầu tiên được hít thở mùi nước sơn mới cùng ngồi trên những dãy bàn học vừa mới khô vẹc-ni. Với những cố gắng bản thân cùng số phận đã được sắp đặt, năm đó tôi đậu được Tú Tài phần 2 để tiến lên con đường đại học thênh thang rộng mở, những năm ấy với chánh sách khai phóng nhân bản của nền giáo dục miền Nam Việt Nam, những trường đại học công lập đều đóng học phí rất thấp để không là gánh nặng cho gia đình, tôi chọn trường đại học Khoa Học Sài Gòn với những môn học thích hợp với khả năng của mình, niên học 1970-1971 tôi đậu được cả phần lý thuyết lẫn thực hành cho chứng chỉ Lý Hóa Vạn Vật (SPCN), niên học kế 1971-1972 tôi ghi danh lớp Hóa Học Hữu Cơ và lớp Sinh Lý Sinh Hóa cơ sở vừa mới xây dựng xong ở Thủ Đức.

 “Ví phỏng đường đời bằng phẵng cả…”, nếu không có cuộc chiến đấu đẫm máu của mùa hè đỏ lửa năm 1972 với câu chuyện tử thủ An Lộc của tướng Lê Văn Hưng cùng lệnh Tổng Động Viên thì có lẽ tương lai sẽ sáng sủa hơn.

 Lệnh tổng động viên lần thứ 2 được ban hành là tất cả những thanh niên phải hoàn tất bậc trung học hệ 12 năm vào tuổi thứ 18, luật bất hồi tố của lần động viên nầy cho nên những thanh niên không hội đủ điều kiện phải xếp bút nghiên theo việc đao binh, tôi tin là cuộc đời của mỗi người trong chúng ta đều đã được vạch sẵn, con đường đời ta đi đã được định trước, không thể né tránh được.

 Tôi trình diện tại Trung Tâm 3 Tuyển Mộ Nhập Ngũ ngày 5 tháng 7 năm 1972, sau đó được đưa lên Trung Tâm Quang Trung chờ đợi sắp xếp khóa học ở trường Bộ Binh Thủ Đức. Khóa tôi học là khóa 5/72 với tên Kiên Quyết, được bắt đầu ngày 30 tháng 7 năm 1972, khóa của chúng tôi đang học nhằm vào thời điểm ký kết hiệp định Ba Lê và được thực hiện vào ngày 27 tháng 1 năm 1973, cho nên vào thời điểm đó khóa 5/72 được chỉ định đi công tác chiến tranh chính trị để tranh thủ nhân tâm, xác định chánh sách quốc gia không cộng sản, lần đầu từ tháng 10 năm 1972 cho đến tháng 1 năm 1973 và lần thứ hai từ tháng 1 năm 1973 cho đến tháng 3 năm 1973, cũng trong lần đi công tác chiến tranh chính trị nầy tôi quen Thanh người bạn đời của tôi bây giờ (chúng tôi đã chung thân với nhau vào những ngày đen tối của đất nước, sau khi được trả tự do từ trại tù của việt cộng, cuộc đời tôi đã xuống tận cùng không còn gì hết, được kết hôn với Thanh âu cũng là duyên nợ).

  Sau 2 lần đi công tác đó chúng tôi những sinh viên sĩ quan trở về trường để tiếp tục việc học và hoàn tất vào ngày 30 tháng 6 năm 1973 ra trường với cấp bậc chuẩn úy về phục vụ tại tiểu khu Kiên Giang. Khi trình diện tiểu khu Kiên Giang cùng với các bạn cùng khóa ở Thủ Đức và Đồng Đế, tôi được đưa về Tiểu Đoàn 528/ĐP đóng quân ở vùng Hà Tiên và được bổ nhiệm làm trung đội trưởng cho đại đội 3, lúc đó chúng tôi thường hành quân chung với lực lượng Biệt Động Quân an ninh khu vực, khoảng 3 tháng sau tôi được điều động về làm trưởng đồn biên giới trú đóng gần chùa Xà Xía của người Miên cho đến khi được cử đi học khóa 22 Căn Bản Chiến Tranh Chính Tri ở trại Nguyễn Trãi Đà Lạt từ tháng 5 năm 1974 cho đến tháng 8 năm 1974. Đây là thời gian vàng son nhất của đời lính là từ ngoài chiến trường về cắp sách đến lớp như thời còn là học sinh, không phải mang nặng lo âu ngày đêm đối diện với quân thù, trong lúc học được nghị định thăng cấp thiếu úy thực thụ cho khóa 5/72 sĩ quan trừ bị Thủ Đức, sau khi mãn khóa 22 Căn Bản Chiến Tranh Chính Trị để trở về lại Tiểu Đoàn 528/ĐP, tôi được bổ nhiệm làm đại đội phó đại đội 2 của tiểu đoàn 528/ĐP lúc nầy đang đóng tại Kinh Thứ 9 U Minh Hạ.

Ngày 2 tháng 10 năm 1974 vì nhu cầu công vụ tôi được bổ nhiệm giữ chức vụ đại đội trưỡng đại đội 4 để bảo vệ và giữ an ninh cho 2 khẩu pháo binh 105 ly và rồi do tình hình chiến sự sôi bỏng trực thăng đến vận chuyễn 2 khẩu pháo nầy đi để hủy bỏ căn cứ Kinh Thứ 9 U Minh Hạ, tiểu đòan 528/ĐP được lệnh di chuyễn đến Kinh Thứ 11 U Minh Hạ để tăng cường cùng bảo vệ quận Hiếu Lễ và căn cứ Rạng Đông với 2 khẩu pháo binh 105 ly, tiểu đoàn 528/ĐP được di động chung quanh 2 cây số đường bán kính của quận ngỏ hầu làm nút chận bão vệ sự an toàn cho quận lỵ.

Cho đến ngày 30 tháng 4 năm 1975. toàn miền Nam rơi vào tay việt cộng. Tôi lủi thủi về nhà ba má ở Long Xuyên với niềm uất hận của người thua trận, vì tình hình vẫn còn sôi sục của tín đồ Phật Giáo Hòa Hão, sĩ quan các cấp cùng nhân viên cán chính của người thua cuộc bị lừa dối với chiêu bài tập trung học tập cải tạo, ba tôi đã quá hiểu về người cộng sản liền kêu tôi đi lên Biên Hòa để được gần ánh sáng của Sài Gòn ngỏ hầu không bị trả thù cá nhân, rồi ngày 15 tháng 6 năm 1975 tôi phải đi trình diện Ủy Ban Quân Quản thành phố Biên Hòa và sau đó khăn gói cùng tiền bạc để đóng cho kẻ thắng trận học tập cải tạo 30 ngày, khi đoàn xe molotova vận chuyễn chúng tôi đến khu gia binh của sư đoàn 5 bộ binh ở Phú Lợi tỉnh Bình Dương trại 8 đội 1, với chiêu bài học tập tốt cải tạo tốt sẽ được trả về với gia đình, gở lịch không thời hạn bắt đầu từ đây, giữa năm 1976 chúng tôi được chuyễn trại về Thành Ông Năm (trại Công Binh ở Hốc Môn thuộc tĩnh Gia Định) trại T4 đội 3 khối 17. Sau nhiều đợt bán chợ trời lộ thiên (lệnh chuyễn trại để tất cã gom góp tài sản của mình đem theo đến trại kế tiếp và rồi chúng tôi được tập trung tại các sân trống xung quanh doanh trại để kẻ chiến thắng tịch thu những dụng cụ sắc bén hoặc vật dụng trốn trại). Ngày 23 tháng 7 năm 1977 tôi được đưa đi Cà Tum Bổ Túc thuộc tĩnh Tây Ninh mà xưa kia là Cục R của Mặt Trận Giải Phóng Miền Nam, do sức vóc cao lớn tôi được xung vào đội cưa xẻ của trại T2 K5 để cưa những cây dầu to cỡ 1 vòng tay ôm làm láng trại cho hội trường và sàn lót cho cải tạo viên, tôi bị ngất xỉu trên giàn cưa xẻ do lao động quá sức cùng ăn uống không đủ no, đây là bước bắt đầu cho căn bệnh tim mạch của tôi khi đang ở tuổi thanh xuân của thời 20. Vào thời điểm nầy đang có cuộc chiến xãy ra giữa Việt Nam và Cam Bốt, cuối tháng 9 năm 1977 chúng tôi tạm di chuyễn ra ngoài rừng để tránh sự đột nhập của quân Cam Bốt, khoảng 1 tuần sau chúng tôi được lệnh trở về trại và ngày 11 tháng 10 năm 1977 tôi được chuyễn về trại tù binh Suối Máu thuộc tỉnh Biên Hòa trại K4 D3, ngày 8 tháng 3 năm 1978 tôi được chuyễn đến khu lao động sản xuất Trãng Bom tỉnh Biên Hòa trại K4 D1 và rồi số phận được an bài ngày 17 tháng 4 năm 1978 tôi được tạm hoãn học tập tập trung (phóng thích) với lý do học tập cải tạo tiến bộ.

 Vừa về đến nhà anh chị của tôi khoãng 11 giờ trưa, ngồi tâm sự chưa được bao lâu thì ba tôi cùng với bác 8 tôi (lần đầu tiên đi thăm nuôi) cũng vừa đến từ Long Xuyên trong đợt cho thăm viếng của ngày chiến thắng miền Nam.

 Niềm vui đoàn tụ trong tôi không thể sánh được so với ba của tôi, tình phụ tử của nước mắt chãy xuôi. Từ ngày gia nhập vào quân lực Việt Nam Cộng Hòa cho đến ngày tôi được phóng thích của chế độ mới, chỗ nào tôi đóng quân ba tôi đều đến để quan sát địa dư cùng sinh họat ở khu vực đó, từ Hà Tiên cho đến U Minh Hạ, thậm chí khi tôi đi học khóa 22 Căn Bản Chiến Tranh Chính Trị ở Đà Lạt ba tôi cũng lặn lội đến thăm để được ăn cơm tối với con do lúc đó tôi là sĩ quan nên không phải gò bó trong khuôn trại, hoặc lúc tôi làm đại đội trưỡng đại đội 4 tiểu đòan 528/ĐP đóng quân ở Kinh Thứ 9 U Minh Hạ, vừa đến thăm con hôm trước thì đêm hôm sau Việt Cộng tấn công vào đơn vị tôi, một mặt tôi giấu ba tôi trong hầm chỉ huy, mặt khác tôi ra ngòai chiến đấu với binh lính của mình, may thay cuộc chiến kéo dài không lâu cho nên rạng sáng hôm sau tôi xin ba tôi về lại Long Xuyên để tôi luôn sát cánh với thuộc cấp của mình, lần đó ba tôi chứng kiến trực tiếp với chiến tranh mà con của mình đang chống chọi hàng ngày. Sau ngày chiến tranh chấm dứt người thua cuộc phải trình diện học tập cải tạo, bao nhiêu trại tôi dừng chân là bấy nhiêu trại ba tôi đều lặn lội đến thăm kể cã khi tôi ở Cà Tum Bổ Túc thuộc tĩnh Tây Ninh ba tôi đều đến dù rằng từ Long Xuyên lên Sài Gòn là gần 1 ngày đi đường, rồi từ Sài Gòn đi Tây Ninh và từ Tây Ninh đến Cà Tum Bổ Túc nữa, với phương tiện di chuyễn khó khăn nhưng ông vẫn đi thăm, xin trân trọng cám ơn đồng bào miền thôn dã đầy tình nghĩa Việt Nam khi nghe thân nhân đi thăm tù cải tạo họ đều cho tạm trú qua đêm, thời kỳ đó làm gì có quán trọ để tạm qua đêm, tất cã đều do lòng từ bi và quý mến những khổ cực của quân dân cán chính Việt Nam Công Hòa, những người thua cuộc phải gánh chịu.

 Trở lại việc đoàn tụ gia đình của ngày đầu tiên không phải gở lịch, ba tôi cùng bác 8 vui mừng quá đổi đã ở lại Biên Hòa 1 ngày rồi ngày kế về lại Long Xuyên để báo tin vui cho gia tộc, phương tiện thông tin dạo ấy chỉ là truyền khẩu chứ đâu có điện thoại hoặc điện thoại di động như hiện nay, còn tôi được ở lại thêm vài ngày nữa để đi thăm bạn bè trong hạn định cho phép trên tờ giấy xuất trại. Đúng thời hạn tôi về Long Xuyên trình giấy tờ xuất trại cho công an địa phương nơi tôi được cho trú ngụ cùng những thủ tục khai báo lý lịch, rồi hàng tháng phải trình diện cùng kê khai sinh họat trong tháng vừa qua, ngoài ra mỗi khi đi ra khỏi địa phương mình đang ở cùng trình diện nơi đến đều phải được chứng nhận, tự do của tuổi trẻ giờ đây bị trói buộc bởi những văn tự nhiêu khê, thôi đành nhắm mắt đếm từng ngày đã đi qua.

 Năm 1978 mùa nước nỗi đã dâng cao muốn kiếm tiền nuôi sống, tôi cùng đứa cháu trai đi móc đất đắp bờ ngăn nước từng xuồng ba lá một, đứa cháu trai đứng xắn đất còn tôi phải lặn xuống ôm từng cục đất lên bỏ vào xuồng, rồi hai chú cháu di chuyễn đến các bờ đê, ôm từng cục đất quăng lên bờ, thời son trẻ hào hùng nay còn đâu, chỉ còn lại những ngày lao động vinh quang đói khát. Sau đó đến mùa thu họach lúa cho hợp tác xã tôi đã phải đi cắt gặt như những người khác, lần đầu tiên trong đời và cũng là lần duy nhất tôi đã cắt xong một công đất ruộng (1/10 mẩu (hecta)) cho một ngày.

 Đầu năm 1979 tôi và Thanh kết hôn với nhau trong lúc không có một đồng xu dính túi, bao nhiêu tài sản tạo dựng trước đây không cánh mà bay ra ngoài chợ trời để có được miếng ăn hàng ngày, rồi đứa con trai lọt lòng mẹ trong bối cãnh đất nước bị cô lập với thế giới bên ngoài do việc xâm lấn Campuchia, không có đường lẫn sữa cho nên đứa con trai đầu lòng bị bệnh ốm còi, cái đầu to hơn thân mình của nó với da bọc xương do không đủ dinh dưỡng, nước cháo thay sữa hàng đêm, nó ngủ được chừng 1 đến 2 tiếng đồng hồ là khóc ré lên vì đói, tôi lại phải ngồi dậy khuấy nước cháo cho bé trong lúc mẹ nó đưa đôi vú không sữa cho nó ngậm để không làm phá giấc ngủ của ba má tôi, nhờ thế nó là động lực thôi thúc tôi đi tìm con đường thoát thân hoặc bằng đường biển hoặc là đường bộ để không phải nếm những cảnh đau thương cho các đứa con, chưa chắc có tương lai được đi học như những người dân khác. May mắn thay ngày 30 tháng 4 năm 1981 chúng tôi rời Việt Nam. Nhẩm tính lại thời gian, sau 3 năm phục vụ trong quân ngũ Việt Nam Cộng Hòa, 3 năm trong nhà tù nhỏ các trại cãi tạo, 3 năm trong nhà tù lớn miền Nam Việt Nam, để không phải sống dưới chế độ bạo tàn chuyên môn lừa dối, bao che. Gia đinh tôi đi ra cửa sông Lỳnh Quỳnh tỉnh Kiên Giang bằng chiếc ghe nhỏ chiều dài khoãng 10 mét chiều ngang khoảng 1 mét với tổng cộng 55 người trên tàu.

 Tôi đến được trại Song Kha miền Nam nước Thái Lan vào tháng 6 năm 1981 trước khi trại đóng kín mãi mãi. Khi đi phỏng vấn với phái đoàn di trú của nước Mỹ tôi kê khai tên họ, cấp bậc cùng số quân của mình trong quân lực Việt Nam Cộng Hòa, họ dò tìm tên họ trong danh sách IBM thời đó, họ tìm được đúng tên họ, cấp bậc và số quân rồi họ hi-lited ngay, thế là tôi được nhận nhập cư vào nước Mỹ một cách dễ dàng sau cái bắt tay chào đón của phái đoàn phỏng vấn Mỹ. Gia đình tôi về lại căn lều tạm trú để chờ lệnh chuyễn trại lên Panatnikhom làm thủ tục chuyễn sang Phi Luật Tân hoặc Mã Lai để học Anh văn, văn hóa và nếp sống ở Mỹ. Ngày lên phi cơ đi Phi Luật Tân cũng giống như lên thiên đàng mộng tưởng bởi vì ở Thái Lan họ tráo tên người lên phi cơ là chuyện thường xãy ra do tệ trạng tham nhũng, hối lộ quyền thế nhưng phần đông là những hồ sơ cá nhân chứ không thường xãy đến cho những người có gia đình đông con. Đến phi trường Manila cũng giống như trên đường đến trại Phillippines Refugee Processing Center (PRPC) ở Bataan nơi xãy ra chiến tranh của thế chiến thứ hai, với bối cảnh tự do thật sự như Sài Gòn khi xưa đã thức tỉnh tâm hồn của tôi, tự do dân chủ là đây, ở đây chúng tôi được học Anh văn rồi được viếng những nhà kiểu mẫu ở Mỹ, cách xữ dụng muổng nĩa, dụng cụ nhà bếp, nhà vệ sinh, phòng ngủ cùng cách sắp đặt trang trí cho từng phòng, thời gian còn lại mình có thể tham dự là thiện nguyện viên (volunteers) cho những tổ chức giúp đở người tị nạn hoặc phụ giúp điều hành sinh hoạt vùng ( neighborhood civic), tôi tham dự làm thiện nguyện cho tổ chức Salvation Army để thông dịch cho người tị nạn, ngoài ra tôi còn cộng tác với ban lãnh đạo của khu xóm do quá khứ là cựu quân nhân để có thể giữ an ninh trật tự cho khu xóm, ở PRPC được chia thành 9 vùng, tôi ở vùng 8 cạnh con suối Mo Rong dẫn ra vịnh Subic Bay.

 Tôi rời Phi Luật Tân vào ngày 15 tháng 6 năm 1982 trên chuyến bay charter cho người tị nạn và được đáp xuống phi trường San Francisco để làm thủ tục nhập cư nước Mỹ, ngày hôm sau gia đình tôi được đưa về phi trường Los Angeles và được nhà thờ Norwalk Presbyterian đón tiếp với vị linh mục chủ tế của nhà thờ và bà bảo trợ với tấm bảng ‘The Mai Family’, tôi vội đến chào đón cùng tự giới thiệu từng người một trong gia đình, thế là vị linh mục quyết định rời khỏi phi trường ngay không cần phải chờ người thông dịch (Vợ của vị cựu trung tá hải quân người Việt Nam đang đi làm về để đón chúng tôi). Họ chở thẳng chúng tôi đến nhà thờ để giới thiệu sơ qua ngôi thánh đường của giáo dân Norwalk, sau đó họ chở chúng tôi đến ngôi nhà độc lập ở trong khu chung cư (apartment) 16 đơn vị gồm có 4 căn nhà độc lập, 3 căn lầu 2 tầng cho 4 đơn vị mỗi căn. Đêm đầu tiên ở đất Mỹ ấy, bà bão trợ sợ chúng tôi không biết xữ dụng những tiện nghi nên xin phép ông bão trợ cho bà được ngủ lại qua đêm với chúng tôi.

 Tôi tự tin vào sự phấn đấu của mình và một phần nào tôi cũng tin vào cái số may mắn của mình luôn được quý nhân phò trợ. Tôi được 2 nhà thờ bảo trợ, nhà thờ Downey Presbyterian lo việc trả tiền nhà cho 1 năm, nhà thờ Norwalk Presbyterian lo phần di chuyễn, ăn uống… Số may mắn của tôi không dừng lại tại đây, hàng tuần tại nhà thờ Norwalk Presbyterian tôi xin được giúp đỡ tìm việc làm, thì khoảng 2 tháng sau tôi được đi phỏng vấn và được chấp nhận tại hãng Toyota chuyên làm thùng xe truck ở đường Paramount, thành phố Paramount không xa chổ tôi cư ngụ, thế nhưng khi hỏi tới giấy an sinh xã hội (social security card) tôi chưa có đành phải về nhà chờ đợi, mà lạ thật sau đó cả nhà thẻ an sinh xã hội đến duy chỉ có một mình tôi là chưa có, khoảng 2 tuần sau thẻ ấy lại đến, tôi tức tốc đạp xe đạp đến hãng Toyota để nộp cho họ thì lúc đó tôi được trả lời là xin lỗi chỗ làm đó đã có người điền khuyết rồi, tôi kiếu từ và buồn bã đạp xe đạp về nhà thuật lại câu chuyện trên cho vợ con và bà bảo trợ nghe rồi tự trách thầm số phận hẩm hiu của mình.

 Đúng như những gì đã được sắp đặt trước cho cuộc đời của mình, 3 tháng sau ngày đặt chân trên căn hộ riêng của mình ở đất Mỹ, vợ tôi hạ sinh cho chúng tôi đứa con gái út sau 2 anh trai của nó, thế là gia đình đã được an bài với trai gái đầy đủ mà chúng tôi hằng mong đợi. Một tuần sau ngày sinh của đứa con gái, chúng tôi được chở đến trình diện với nhà thờ Downey Presbyterian vào buổi lễ chúa nhật tuần đó, bà bảo trợ xin giúp đỡ tìm việc làm để chúng tôi đứng vững trên đôi chân của mình thì y như rằng ngày thứ hai đó tôi được nhận vào làm với mức lương $9 đô la cho 1 giờ với nhiệm vụ giúp người thợ chính để sai vặt (helpers), vào thời điểm đó mức lương tối thiểu của chính phủ quy định là chưa tới $3 đô la/giờ, giá xăng là $89 xu/gallon. Tôi chỉ không tin là ai có thể biết trước được con đường của mình hay của người khác sẽ phải đi, thế thôi. Ngày 22 tháng 9 năm 1982 tôi bắt đầu tạo dựng sự nghiệp trên đôi tay của mình bằng con số không, chưa bao giờ tiếp nhận tiền bạc hoặc phiếu mua thực phẩm từ cơ quan xã hội (welfare) mặc dù gia đình chúng tôi hoàn tòan đáp ứng được yêu cầu của chương trình trợ cấp xã hội, gia đình tị nạn cộng sản có con nhỏ để có thể được hưỡng cho đến khi những đứa con đủ 18 tuổi. Dù rằng tôi đã có việc làm bằng đồng lương của mình, thế nhưng nhà thờ Downey Presbyterian vẫn trả tiền mướn nhà cho đúng 1 năm, còn nhà thờ Norwalk Presbyterian thì tôi đã từ chối tiếp nhận tiền bạc hoặc thực phẩm ngay khi tôi nhận tấm chi phiếu đầu tiên từ việc làm của mình, âu cũng là lòng tự trọng sẵn có trong tôi.

 Làm việc ở các hảng xưởng quốc tế có những ưu điểm của nó như có giờ giấc quy định hẳn hòi, làm việc quá 8 giờ lao động là được hưỡng quy chế giờ phụ trội (over time), có nghiệp đoàn (union) bảo vệ, có chương trình tài trợ học phí cho nhân viên muốn thăng tiến đi học ngoài giờ làm việc với thứ hạng C hoặc tốt hơn, hãng sẽ trả tiền ghi danh, sách vở, học cụ… tuy nhiên khi ít việc thì người ít thâm niên làm việc phải bị thất nghiệp trước, sau đó nếu hãng có nhiều việc thì sẽ được gọi lại tính theo thâm niên và ngạch trật của hãng. Nhìn thấy những giúp đở cho người cầu tiến của hãng đang làm tôi đi ghi danh học lớp hàn, học xong những lớp yêu cầu đó tôi được hoàn trả tiền học cũng như nâng cấp lên thứ hạng thợ hàn bậc thấp nhất rồi căn cứ vào kinh nghiệm cũng như tay nghề họ sẽ chuyễn đổi thích hợp, làm thợ hàn da thịt tôi bị phỏng cháy khắp 2 cánh tay do những tia lửa tóe ra cùng hít thở mùi khói hàn, nhân lãnh đồ ở chỗ thợ tiện tôi thấy họ xếp đặt (set up) vật liệu thô sơ rồi ngồi đó chờ sản phẩm cắt gọt xong từ máy khoan/tiện (mills/lathes), thấy người thợ tiện nhàn rỗi vô cùng thế là tôi đi học những lớp yêu cầu cho công việc nầy, học xong những lớp đó hãng cân nhắc đưa tôi qua khu thợ tiện để tiếp tục dây chuyền sản xuất, trong lúc thấy người kỹ sư cầm bản vẽ trên tay đi tới đi lui thảo luận với xếp của mình đã là động lực thúc đẩy tôi chuyễn qua chương trình đại học 4 năm, thời gian tuần tự trôi qua ban ngày đi làm ban đêm đi học chỉ còn 2 lớp nữa của khóa mùa xuân là tôi có thể đạt được ước nguyện của mình, hoàn tất chương trình đại học, mùa học đó đã làm tôi hết sức lo lắng vì lỡ bị tai nạn để trở thành phế nhân (handicapped person) thì giấc mơ học vấn sẽ không thể thực hiện được cũng giống như thời đi học ở trường đại học Khoa Học Sài Gòn năm 1972, nếu không có lệnh tổng động viên lần thứ 2 thì tôi đã có thể xong chương trình đại học 4 năm, cho nên tôi rất thận trọng khi lái xe đến trường và nhất là lần thi cuối khóa năm đó, tôi phải xin nghỉ làm việc buổi chiều để đến lớp sớm hơn thường ngày cùng lướt qua từng chương một, cuối cùng tôi cũng vượt qua những âu lo của mùa học cuối để tham dự ngày lễ mãn khóa của niên học 1996 với mãnh bằng kỹ sư cơ khí, tiếc rằng ba má tôi không còn ở cõi đời nầy nữa để chia vui với đứa con trai út trong gia đình để đối lại câu dí dỏm truyền khẩu “giàu út ăn khó út chịu” đã làm khoắc khoải trong tôi không ít trong thời loạn ly bởi vì trong gia đình có 4 người con trai, chỉ có tôi là đứa con trai út bị lao đao trong chiến trận, rồi chịu tù tội chiến tranh khi ở lứa tuổi đôi mươi trong khi các anh tôi là những người gõ đầu trẽ cho thế hệ mai sau. Mọi chuyện xãy ra dường như đã được một người nào đó ghi chép rõ ràng trong sổ bộ đời của tôi.

 Làm việc cho hãng xưởng ở Mỹ thay đổi tùy theo tình hình kinh tế toàn cầu, việc thất nghiệp hoặc chuyễn đổi hãng xưởng như kiểu thay đổi áo quần, khi nền kinh tế đi lên việc làm không thiếu thế nhưng khi nền kinh tế sa sút thì việc đứng sắp hàng nộp đơn xin việc làm cũng không tránh khỏi, rút kinh nghiệm từ bản thân mình nên tôi khuyến dụ các đứa con của chúng tôi là chọn cho mình ở khu vực sức khỏe để không bị ảnh hưỡng chi phối của nền kinh tế toàn cầu, may thay 3 đứa con của chúng tôi đều nghe theo lời chỉ giáo của ba chúng nó.

 Rồi chuyện phải đến để kết thúc cuộc đời trôi nổi của tôi, ngày 30 tháng 6 năm 2017, tôi xin từ giã công việc làm đã nuôi sống gia đình tôi ở một đất nước luôn mở rộng vòng tay, một đất nước của cơ hội đã cưu mang những người lánh nạn cộng sản và gia đình của họ. Xin cám ơn nước Mỹ với chánh sách nhân đạo cùng lòng từ bi của người Mỹ đã giúp đỡ không những cho riêng gia đình tôi mà cho cả nhân lọai trên toàn thế giới để được sống tự do dân chủ không cộng sản, được nói lên tiếng nói trung thực qua lá phiếu của mình.

 Xin cám ơn đứa con trai đầu lòng Mai Lương Trí đã thôi thúc tôi viết lại những ký ức cho cuộc đời của tôi để khi tôi nằm xuống chúng nó biết mình đến từ đâu, nguồn gốc của gia đình Việt Nam.

 Lần đầu tiên tôi viết, còn được viết về cuộc đời của mình trong thời gian dưỡng bệnh. Qua 4 lần đột quỵ tưởng chừng như không còn hiện diện trên cõi đời nầy.

 Tạ ơn trên đã gìn giữ cho tôi sự bình an, cám ơn Thanh người bạn đời luôn cận kề săn sóc cho tôi trong tình nghĩa vợ chồng. Tôi đã từng nói với Thanh cũng như với mọi người “Tôi có thể từ bỏ mọi thứ, nhưng một thứ tôi không thể từ bỏ là bia rượu”.

 Thanh hãy hiễu và cảm thông cho tôi vì tôi đã là người lính. Uống rượu như để nhớ lại bao thương vong và mất mát, những giọt nước mắt đã khóc cho bạn bè và đồng đội. Tâm nguyện trong suốt cuộc đời của tôi là không bỏ anh em không bỏ bạn bè, nhất là những thằng bạn đã là một thời nhân chứng và cùng chung lý tưởng. Đó là NGƯỜI LÍNH.

 Giờ đây tôi phải buông bỏ mọi thứ, sinh hoạt trường lớp, bạn bè bia rượu để tiếp tục sống còn. Buồn lắm vì thiếu bạn thiếu rượu như mất một phần đời. Đôi khi tự nhủ mình bi quan quá chăng? Bi quan về cuộc đời tôi. Thời trai trẻ là một người lính, một cấp chỉ huy, luôn can đảm hiên ngang đứng trước bom đạn của trận chiến xem cái chết nhẹ như bông. Ngày nay với tuổi già trước cơn bệnh nghiệt ngã, lại lo sợ mình sẽ đi sớm không lời trăn trối.

Sanh lão bệnh tử là qui luật thường tình của một kiếp người, miễn sao có một đời sống tốt đẹp từ đôi bàn tay của mình, để không hổ thẹn khi phải xuôi tay… 

Viết tại Cerritos California ngày 29 tháng 5 năm 2019.

Mai Trọng Ngãi