Danh mục
Số lượt truy cập
1,000,000

Hoàng Kim Oanh - NGUYỄN TẤT NHIÊN "MƯA TRÊN TRANG VỞ CŨ"

24 Tháng Mười Một 20192:06 SA(Xem: 6108)
Hoàng Kim Oanh - NGUYỄN TẤT NHIÊN "MƯA TRÊN TRANG VỞ CŨ"

NGUYỄN TẤT NHIÊN: MƯA TRÊN TRANG VỞ CŨ
HOÀNG KIM OANH

hoang-kim-oanh



Nắng bờ sông như màu trang vở cũ
Thuở học trò em làm khổ ai chưa?
(NTN, ‘nên sầu khổ dịu dàng’, thiên tai )*
 
 
1. Màu trang vở cũ…


nguyentatnhien
 

Có lẽ những ai đã từng đi qua ngày tháng học trò những năm 70 ở Sài Gòn, Biên Hòa và một số vùng lân cận không thể nào không biết cái tên Nguyễn Tất Nhiên. Đặc biệt, và trước cả thơ, là những bài hát được phổ nhạc của nhà thơ lãng tử cuồng si này. Những tình khúc dịu dàng tuổi học trò hồn nhiên trong trẻo, lắm khi nghịch ngợm hoang tàng, có điều gì đó rất mới, rất lạ…, rất nồng thắm đắm si mà cũng cùng cực chán chường, bi quan, tuyệt vọng trong một tâm cảm hoang mang và một tâm cảnh rã rời những ngày Sài Gòn còn trong vòng quay lửa đạn “đại bác đêm đêm dội về thành phố, người phu quét đường dừng chổi đứng nghe…”. Mãi đến bây giờ, những ca từ và giai điệu ấy vẫn cứ thức dậy mỗi khi ai đó nhắc nhớ, ai đó chạm vào… Lứa chúng tôi, nhiều đứa 15, 16 chưa từng biết yêu là gì, thoảng có chút xôn xao chi đó chưa gọi thành tên thì cũng chỉ dám tò mò rụt rè lấm lét “em tan trường về anh theo Ngọ về, gót giầy lặng lẽ đường quê” (Phạm Thiên Thư) chỉ “đứng ngẩn trông vời” (Đinh Hùng) một bóng dáng nào đó trong mộng tưởng… Lắm khi, vô cớ, cũng nghêu ngao: “Thà như giọt mưa vỡ trên tượng đá, có còn hơn không, có còn hơn không…?” hay cắc cớ đùa đùa trả lời câu ỡm ờ của ai đó: “Em hiền như ma soeur…”. Hồi đó, hình như chúng tôi “lớn chậm” hơn học trò bây giờ ? (Thật tình cờ, khi viết xong bài này, trở lại trang web Trường Ngô Quyền để ghi chú nguồn vài ý trích từ đó, tôi bắt gặp một truyện ngắn khá đặc biệt của Nguyễn Tất Nhiên có nhan đề Vì tôi lớn chậm, từng đăng trên Tuổi ngọc số 127!) Hay do hệ thống giáo dục thời ấy chủ trương chia trường nam, trường nữ như hai thế giới biệt lập đầy bí ẩn nhưng cũng đầy ma lực ám ảnh cuốn hút mà tình mới lớn tuy chỉ là thứ tình “phơ phất chung quanh” (NTN, Vì tôi lớn chậm) nhưng lại là một thứ trái cấm đầy quyến rũ ở vườn địa đàng đối với lũ học trò nhất quỷ nhì ma… chúng tôi. Thấy đó. Biết đó. Mơ mộng đó. Nhưng giấu kỹ. Giấu biệt. Hiếm có cô cậu nào dám biểu lộ một dấu hiệu cỏn con nào. Phần sợ bè bạn trêu chọc, phần lo cha mẹ rầy la cấm đoán, (và đối với tuổi nhỏ thời đó có khi còn đau khổ, sĩ diện, nhục nhã khi bị đối tượng ấy chối từ), chứ đừng nói còn thổ lộ công khai một cách hồn nhiên, chân thành và cuồng nhiệt như Nguyễn Tất Nhiên. Thậm chí nhà thơ còn nổi tiếng bởi… thất tình. Chính anh trong tập thơ thứ 3 xuất bản năm 1970: thiên tai cũng thừa nhận chỉ mới là “tập tành” yêu. Còn trong truyện Vì Tôi Lớn Chậm thì tác giả tự dằn vặt: “Bởi ta dại dột yêu người. Khi yêu ai đắm đuối, là lúc mình khó lòng dấu che chân tướng mình ”. Tình mới lớn không biết chua ngoa tráo trở. Bởi chính người trong cuộc còn không kịp nhận ra… Thơ tình học trò nắn nót màu mực tím, ân cần dịu dàng chép vào trang vở kẻ ôly hình con nai hay Cyclo…còn thơm mùi giấy trinh nguyên, bồi hồi ngập ngừng mang đến rồi lại mang về… 

tôi vẫn đợi như ngày tôi đã đợi
vẫn ngậm tình về như buổi ngậm tình đi
nghĩa là tôi ấp úng chuyện yêu người
rất cơ khổ như những lời thú tội 
 (tình một hai năm, thiên tai, tr.31)

Đó là những rung động thanh xuân dễ thương đến ngạc nhiên ngượng nghịu, vụng về mà thích thú như chú bé nhút nhát lần đầu soi gương… chợt thấy lạ với chính mình: 

tình mới lớn phải không em rất thích? 
cách tập tành nào cũng thật dễ thương 
thuở đầu đời chú bé soi gương 
và mê mải dĩ nhiên làm lạ 
 
tình mới lớn phải không em rất lạ? 
cách tập tành nào cũng ngượng như nhau 
thuở đầu đời chú bé ôm phao 
và nhút nhát, dĩ nhiên ngộp nước
 
Cái đẹp bao giờ cũng rất mỏng manh, dễ hư hao, đổ vỡ. Ở tuổi chớm vào yêu ấy, người ta mơ mộng nhiều hơn thực tế, người ta ngây thơ nhiều hơn xảo trá, hy vọng nhiều hơn tuyệt vọng, mọi ranh giới trên cõi đời này, bằng tình yêu họ ảo tưởng có thể xóa nhòa, mọi ràng buộc họ nghĩ có thể bước qua… Có biết đâu, chú bé ấy dẫu có “ôm phao” mà vẫn bị “ngộp nước” ngay từ thuở đầu đời. Song, chàng vẫn yêu. Yêu bởi vì yêu. Yêu không toan tính. Chỉ khi bị vấp ngã, tuyệt vọng rồi mới đi sang một cực đối lập khác: hoàn toàn sụp đổ. Và ôm vết thương đau tưởng chừng mãi mãi không bao giờ có thể nguôi quên. Cuộc đời lắm nỗi…, làm sao dung hết “tình non cùng giấy mới” những người còn rất trẻ, tỉnh tỉnh điên điên ngược đời, quá chân thật cả tin, chẳng so đo toan tính cao thấp bao giờ:
 
tình mới lớn phải không em rất mỏng ?
cách tập tành nào cũng dễ hư hao
thuở đầu đời cầm đũa thấp cao
và nâng chén, dĩ nhiên, đổ vỡ
(Bài thấm mệt đầu tiên, Thiên tai, tr.10)
 
Trách sao được những ngu ngơ khờ khạo thời thơ trẻ con nít ấy! Cậu học trò ngơ ngác 15 tuổi đã làm thơ tình đem tặng bạn học cùng trường – thiên tai êm đềm của anh – với bao nhiêu mộng đẹp cháy bỏng và chạm vào thú đau thương:
 
tuổi mười lăm giữa con trai, con gái
đã rõ ràng ai khờ khạo hơn ai
nên bao giờ tôi cũng phải thương tôi
(những ích kỷ nảy sinh sau lần nhục nhã)
 
Tự nhủ mình “tôi phải thương tôi”, tự nhủ mình phải “ích kỷ”…không biết bao nhiêu lần sau những vấp ngã ấy, nhưng trái tim chàng có bao giờ làm được. Nhà thơ vẫn phơi trải lòng mình, vẫn “chắt mót” cho đi tận cùng, đến lúc “như cây cột đèn gãy gập”, “như xe tang ngừng ngập”, “như tường vôi luống tuổi”, “như căn nhà nám lửa”, “như dòng sông yên lặng”, “một mình trong nghĩa địa” vẫn không đành “quên đời khổ đau”. (thiên thu, tr. 57-9)
 
Với Nguyễn Tất Nhiên, trên những trang vở học trò viết ra rồi vò nát, xé bỏ không biết bao nhiêu lần, tình mới lớn còn gây ấn tượng mạnh mẽ cho người đọc bởi những liên tưởng độc đáo, được thánh hóa một cách tự nhiên trong không gian giáo đường uy nghi và huyền thoại kinh thánh của Chúa dầu anh là người ngoại đạo. Theo lịch sử giáo phận ghi nhận, Biên Hòa – Đồng Nai là một trong những địa bàn được truyền giáo sớm ở Đàng Trong và đã từng có những giáo sĩ Thừa sai nổi tiếng đương thời hoạt động truyền giáo ở đây từ thế kỷ 17. Nhưng từ ngày đầu truyền giáo đến năm 1954, Biên Hòa là vùng đất mới vốn có truyền thống tín ngưỡng tôn giáo hỗn dung nhiều nguồn, nhiều phía nên khi tiếp nhận đạo Công giáo, người giáo dân Biên Hòa – Đồng Nai cũng không hoàn toàn có niềm tin “tinh dòng”, lễ nghi, phong tục, tập quán cũng không quá rườm rà, hình thức. Chưa có vùng tập trung đông giáo dân, các xứ họ không phải là một lãnh địa khép kín, giáo dân sống xen kẽ với người ngoài đạo chan hòa cởi mở. Trong một dòng họ, một gia đình cũng có người đi lương, người đi giáo. Sau 1954, một số giáo xứ từ Bắc di cư vào Nam, thành lập các xứ đạo mới như Hố Nai (Biên Hòa), Gia Kiệm, Phương Lâm… Tính chất tập trung này đã hình thành cộng đồng giáo dân đông đảo, nổi tiếng là rất sùng đạo và lưu giữ được nhiều giá trị truyền thống của miền Bắc. Sinh trưởng trong môi trường ấy, mảnh đất Biên Hòa vừa phóng khoáng vừa đầy đức tin ấy, ảnh hưởng Công giáo trở nên khá gần gũi và thấp thoáng trong nhiều câu thơ tạo thành một nét độc đáo có một không hai trong thơ Nguyễn Tất Nhiên. 
 
 
…tín đồ là người tình 
người tình là ác quỉ 
ác quỉ là quyền năng
quyền năng là tín đồ
tín đồ là người tình 
thiêu hủy lầu chuông tôi
(vì tôi là linh mục
giảng lời tình nhân gian)
vì tôi là linh mục
không biết rửa tội người
nên âm thầm lúc chết
tội mình còn thâm vai.  
 
  (linh mục, thiên tai, tr 26-7)


thiếu nữ Hà Thành2
 

Anh gọi người tình là thánh nữ, là ma soeur, là ác quỷ… và người tình si là kẻ yêu dĩ vãng nên nghe lời quỷ sa-tăng, giáng thế thêm một lần làm “linh mục – không mặc áo dòng”, “không có thánh kinh”, cũng “không biết mặt thánh thần” giữa lầu chuông bị thiêu hủy lang thang phổ lời tình nhân gian thành câu thơ buồn bã… trong bài thơ độc đáo “linh mục”. Nhiều lần, Nguyễn Tất Nhiên còn ví von “người tình thiêng liêng”, “người tình như ngựa quý” “người tình là ác quỷ đầy quyền năng”…Nhà thơ còn cực đoan và tuyệt đối cho rằng tình thơ ấy trong trẻo, thánh thiện đến mức:

nhìn em buổi chiều mất trinh vì có người nắm tay
lẽ ra tôi phải rất buồn
và hát bài con quỳ lạy chúa trên trời
hay nhẹ nhàng lắm cũng
đôi tiếng thở dài…
(phẳng lặng, thiên tai, trang 54)
 
Chỉ nắm tay thôi… trinh tiết đã không còn. Chỉ nắm tay thôi… đã là một nỗi buồn mất mát to lớn thiêng liêng. Người tình trong mắt anh thánh thiện như Thiên Chúa rạng rỡ trên ngôi cao, “người tình có hào quang”… sáng láng và thanh khiết (sức tôi dựng tình, thiên tai, tr.52). Bây giờ đọc lại chắc có người sẽ bật cười: Con nít! Vâng. Con nít thật. Nhưng con nít mới đáng yêu trong sáng như thế… Yêu. Không yêu. Giận. Không giận. Chỉ là chuyện học trò…
Cậu bé 15 tuổi đã tự nhận trong phần tóm tắt tiểu sử mình “bắt đầu cuộc đời lang bạt đầy tai ương”. Không biết chàng có nói quá lên không nhưng qua những lời kể của các bạn đồng môn đệ nhị cấp Ngô Quyền – Biên Hòa, đúng là Nguyễn Tất Nhiên đã sống khá ngoài khuôn khổ đời thường, thành thực đến lập dị, ngớ ngẩn, luôn hồn nhiên đuổi theo những mối tình đơn phương để rồi để vuột đi như chiếc bóng. Phải chăng tai ương của anh là ở đó? 
 
tình cứ đuổi theo người như chiếc bóng
 người thì không bắt bóng được bao giờ
 anh muốn khóc trong buổi đầu niên học
 bởi yêu em nên sầu khổ dịu dàng.
   (nên sầu khổ dịu dàng, tr.41)
 
Khổ đau của kẻ tình thua biết mình vụng dại, lắm khi còn bị đẩy đến chỗ hận thù:

ba năm vuốt sợi tình dài 
ừ tôi còn vụng ngón tay dậy thì 
thuở nào sầu đã lâm ly 
giờ thêm già héo (nhiều khi hận thù)
(nên thời gian ấy ngùi trông, thiên tai, tr.29)

Nếu xét ở góc độ thơ tình học trò – bởi người viết nó còn chưa qua tuổi đôi chín- thì tình mới lớn trong thơ Nguyễn Tất Nhiên lại không phải thứ tình e ấp vẩn vơ mông lung chỉ “chiếm hồn ta bằng nắng nhạt/bằng mây dìu dịu gió hiu hiu”; giữa những bé – anh, anh – nhỏ… nũng nịu giận hờn dành dỗ ủy mị đầy dẫy trong Tuổi Hoa, Tuổi Ngọc… thời ấy. Ngôn ngữ và hình ảnh Nguyễn Tất Nhiên ghi trên những trang vở học trò có một nét độc đáo lạ lùng. Rắn rỏi, mạnh mẽ. Táo bạo, riết róng, và đau tủi lạ. Ngôn từ và hình tượng ấy khiến người đọc dễ dàng cảm nhận sự tận cùng của xúc cảm, khổ đau, tuyệt vọng… Theo Ngô Nguyên Nghiễm, thơ Nguyễn Tất Nhiên có nét sáng tạo thật lạ, có “những ví von so sánh lạ lùng, ngây dại trong ngôn ngữ chứa đầy biểu tượng sáng hóa: người từ trăm năm/về ngang sông rộng/ ta ngoắc mòn tay…, hoặc nào hay đời cạn vì người từ trăm năm/ về khơi tình động/ ta chạy vòng vòng/ ta chạy mòn chân. (Khúc Buồn Tình)”. (Ngô Nguyên Nghiễm, NTN, thà như giọt mưa rớt trên tượng đá). 

Càng đọc thơ tình Nguyễn Tất Nhiên, người đọc càng bắt gặp những biểu hiện rất đỗi chân thành mà có lẽ chỉ tình mới lớn mới có: tự thú, tự lý giải, tự trách, tự xót, tự đau…

Tình chóng vỡ khi gần nhau quá vội
(vì sự lọc lừa khéo léo – gã con trai
vì phút giây lãng mạn nhất thời
xanh ánh mắt non khờ – nàng con gái)
   (tình một hai năm, tt, tr.32)

thiếu nữ saigon xưa
 

Trong truyện ngắn Tôi tình cờ đắng cay, Nguyễn Tất Nhiên đã viết: “Thượng đế đã dành tình yêu cho con người để bóp tắt nụ cười nhân gian”. Nghĩa là, tình mới lớn trong quan niệm-mặc định-của anh là sầu khổ, là thất bại, là đổ vỡ theo “luật định trời dành”. Cho nên, với anh, “luyến tiếc một thời trong quá khứ là quà tặng êm đềm nhất mà Thượng đế cũng chỉ dành riêng cho loài người. Đó là thứ tình cảm âm thầm như sương đêm rơi xuống lạnh linh hồn, dịu dàng như dải lụa thắt nhè nhẹ trái tim mình đến không còn giọt máu.” Ngô Nguyên Nghiễm, trong bài viết đã dẫn ở trên, cho rằng đó là “sự giải tỏa uẩn ức của cuộc sống, bằng sự huyền diệu thanh khiết và ngây thơ cực điểm của dòng thơ Nguyễn Tất Nhiên, và âm thanh phù thủy Phạm Duy, thì không gian như trôi chảy giữa bốn bề âm vọng tình yêu”. 

Ở đó, có sự hóa thân, tôi – người tình=linh mục, ác quỷ, satan, tên vô đạo và em – ma soeur hiền lành, thánh thiện nhưng mặt khác, lạnh lùng vô tình như tượng gỗ, và  chua ngoa… như con gái Bắc Kỳ… ”Chuyện tình đầu của tôi còn vương vít đâu đây, trên con đường nầy, bốn năm chưa đủ lãng quên người. Thuở mười lăm mười sáu, yêu thương, tự ái, giận hờn, ngâm thơ Xuân Diệu, hát bản “Thu vàng”… hình như còn nhiều mảnh vỡ, mà tôi là người tìm kiếm cô đơn.”  (Nguồn: Tôi tình cờ đắng cay, http://www.ngo-quyen.org/p97a2725/nguyen-tat-nhien-toi-tinh-co-dang-cay)
 
mình hãy trách đời nhau nhiều hư hỏng
rồi giận hờn cho kỷ niệm đầy tay
thu miền nam không thấy lá vàng bay
anh phải nói: buồn chúng ta màu trắng
 (nên sầu khổ dịu dàng, tt, tr.40)
 
Ôi, màu trắng học trò tinh khôi trong trẻo. Màu hồi ức những trang vở cũ… Tình mới lớn cũng là tình đầu. Đẹp thánh thiện sáng lòa và mong manh như sương khói. Như thơ.

2. Thà như giọt mưa… 
 
Bài đầu tiên trong tập Thiên tai xuất bản ở Đồng Nai Biên Hòa năm 1970 của Nguyễn Tất Nhiên có tựa là Phác họa. Bức chân dung nhà thơ hiện lên- qua những dòng gọi là thơ – một cậu trai 18 tuổi đầy màu sắc tự kỷ qua cách ví von thật ngộ nghĩnh:
 
tôi không đủ kiên nhẫn đọc hết cuốn truyện dài
vì truyện dài không thể đọc vội vã
người chắc cũng không đủ kiên nhẫn yêu tôi
vì tôi còn dễ chán hơn truyện dài
tôi là một kịch bản
trường thiên.
(phác họa, TT, tr.9)
 
Tự cho mình chỉ là một kịch bản. Ngay cả tên họ chính mình anh cũng ghi một cách ngang tàng: tên cha mẹ gán: nguyễn hoàng hải. Tưởng Dung, một người bạn thời trung học Ngô Quyền của anh đã chia sẻ khi đọc những dòng tự “Phác họa” trên: “Anh đã tự thu mình lại, khiêm nhường đi, chọn cho mình con đường cam phận, chịu thua thiệt, hay dùng đó để xác định rõ về bản tính, về chủ năng của chính mình, một “thiên tài” không dễ ai hiểu biết và cảm thông? (Tưởng Dung, Sao thiên thu không là… Nguồn: https://ngo-quyen.org/p40a712/3/tuong-dung-sao-thien-thu-khong-la ) Nguyễn Tất Nhiên thì chỉ tự ví mình như “giọt sương sắp tan”, trong tình yêu anh cũng ví mình là một “xạ thủ tồi”, là “người tình thua”, là “kẻ dại khờ” bên lề những cuộc tình đau. Ở cuộc tình tìm kiếm nào hình như anh luôn mặc cảm đau nhói trái tim: 

vì hiểu rằng 
muôn đời
em vẫn ngó tôi nửa mắt
có gì đâu
thiên hạ lâu nay cứ nhạo báng tôi khùng.” 
   (chỗ tôi, thiên tai, tr 21)
 
Điểm từ Thiên tai, Chuông mơ, Tâm dung, đến mười một bài Minh khúc cuối cùng của Nguyễn Tất Nhiên, người đọc không khó khăn gì để bắt gặp những ẩn ức mặc cảm thua thiệt ấy trong thơ Nguyễn Tất Nhiên. 
 
Có người nói bài thơ này viết về cô Bắc Kỳ nho nhỏ Hoàng Thị Kim Oanh. Có người nói là Bùi Thị Duyên. Nhưng tôi nghĩ có yêu Duyên, yêu Oanh, hay yêu Thủy gì anh cũng mang cùng mặc cảm ấy. Thực tế là vậy. Biết nàng đâu đoái hoài, vậy mà, bài thơ “tình một hai năm” trong tập thiên tai, anh vẫn cứ đợi, đơn phương đợi:
 
tôi vẫn đợi, đợi người thêm chút nữa
tự an ủi mình khi cắn nỗi sầu đau:
tình một hai năm…chưa bạc mái đầu
chưa tuyệt vọng (bởi vì chưa hy vọng)

 Và tự anh ủi lấy chính mình:

  tình còn đầy là tình xa xôi
  tình im lặng là tình không chết yểu

Nhà thơ đã không ngần ngại rút những sợi tơ lòng gom cho hết. Cho không tính toán. Nhưng anh được gì? Cuộc tình tội nghiệp như “giòng sông nước cạn”:

và thơ tôi gom hết cho người
rất tội nghiệp như giòng sông nước cạn (tình một hai năm, tr.30)

Cuối cùng, không tự dối lòng, “người tình thua” phải đau đớn thừa nhận“chết tôi một cuộc vong tình” (thiên tai, tr.46)

hỡi ơi tình đã sương mù
bỏ tôi hiu quạnh mái đầu trông mong

Và cũng lạ, như một điềm báo, như số phận sẵn dành, ngay từ những năm 70, chỉ mới 18 tuổi hoa niên mơ mộng, khi Thiên tai ra đời, ngay trong trang bìa sau người ta thấy anh đã ngang tàng ghi rõ: 1970: nuôi ý hướng tự sát. Và bốn mươi năm sau, có ai ngờ đó là lời định mệnh cho chàng thi sỹ tài hoa bạc mệnh này.

Con người có hai bản năng tồn tại song song. Bản năng sống và bản năng chết. Song từ bao đời nay, bản năng sinh tồn (struggle for life) luôn chiếm thế áp đảo. Walter Hurst, nhà tâm lý học người New Zealand, cho rằng việc đưa ra quyết định tự tử thường bị thúc đẩy bởi ý muốn chấm dứt sự sống hơn là muốn chết. Tự tử là một sự lựa chọn quả quyết khi phải đối diện với một nỗi đau khổ cùng cực, dường như vượt quá mức chịu đựng của cá nhân và tự thân không thể nào giải quyết được. Khuynh hướng thu những cảm xúc cay đắng vào chính bản thân này có lẽ là một yếu tố khiến Nguyễn Tất Nhiên lúc nào cũng nghĩ đến thế nào rồi tôi cũng giết tôi, vì theo phân tâm học, tự tử là hướng cái bản năng hủy phá vào chính bản thân mình. Trong một lần trả lời phỏng vấn của tuần báo Tuổi Ngọc trên số 141 phát hành ngày 5-8-1974 –  khi anh 22 tuổi, đang là sinh viên trường Luật (do Trần Hoài Thư sưu tầm từ thư viện đại học Cornell, trích lại từ tạp chí Thư Quán Bản Thảo số 45 tháng 1-2011), khi được hỏi về cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của nhà thơ đang nổi tiếng với một loạt thơ tình yêu mới lớn phổ nhạc khá ăn khách, Nguyễn Tất Nhiên hờ hững trả lời vắn tắt:
– Học Luật. Cô đơn. Túng thiếu. Lang thang. Khổ tâm. Sinh hoạt chính hàng ngày: buồn bã và tìm cách đùa bỡn trên nỗi buồn của mình.

saigon xưa2
 
 
Buồn bã. Và tìm cách đùa bỡn trên nỗi buồn của mình. Ôi, tuổi 22 của chàng thơ!
 
Thế giới thơ Nguyễn Tất Nhiên lẽ dĩ nhiên cũng không tránh khỏi tâm trạng buồn bã ngạo mạn đầy ẩn ức tuyệt vọng của một kẻ ngay từ những rung động đầu đời đã bị từ chối thẳng thừng đến độ phũ phàng bởi người tình học trò tuổi nhỏ quá ngây thơ. Điều đó làm nỗi tự kiêu của một chàng trai mới lớn tâm hồn lãng đãng nuôi mộng văn chương bị tổn thương sâu sắc. Điều đó làm anh càng hoang đàng, cuồng si đến bất cần số phận. Rất tiếc, tôi chưa tìm được đầy đủ toàn bộ tác phẩm đang thất lạc rải rác của nhà thơ thiên tài yểu mệnh đáng thương này để có một khảo sát đầy đủ hơn. Song, qua các tập Thiên tai (1970), Chuông mơ (1984) Tâm dung (1989) và tập thơ chưa từng xuất bản Minh khúc (1990) do Vũ-Xuân, học trò cũ của tôi tìm kiếm và gửi tặng, tôi bắt gặp những ám ảnh trong thơ anh: Mưa-Nước-Sông-Sương. Các biểu tượng này thường xuyên trở đi trở lại ngay từ những bài thơ năm 18 tuổi đến 32, 37, 38 tuổi của anh, hay là suốt cuộc đời 40 năm ngắn ngủi bạc mệnh của anh. Tập trung rõ nét nhất là ở tập thơ thiên tai khi nhà thơ chỉ vừa tròn 18.
 
Trong Từ điển biểu tượng văn hóa thế giới, Jean Chevalier và Alain Gheerbrant cho rằng “Nước (eau) là dạng thức thực thể của thế giới, là nguồn gốc sự sống và là yếu tố tái sinh vật chất và tinh thần (…) nước là nguồn gốc và phương tiện chuyển tải sự sống”(tr.710). Mưa (pluie) nước từ trời rơi xuống “là tác nhân làm cho đất sinh sản, nhờ mưa mà đất được phì nhiêu màu mỡ (…) là sự phong nhiêu của tinh thần, ánh sáng và các tác động tâm linh” (tr.608). Huyền thoại Hy Lạp còn coi mưa là biểu tượng tính dục, coi nước mưa là tinh dịch. Cây cỏ cần mưa để phát triển sinh sôi nảy nở. Mặt khác, “mưa, con của mây và giông, kết hợp các biểu tượng của lửa (chớp) và nước”, “mưa từ trên trời rơi xuống, cũng là ơn của các thần linh ban cho theo cả 2 ý nghĩa: tinh thần và vật chất. (tr.609). Còn Sông (fleuve) hay dòng nước chảy đều là biểu tượng của khả năng vạn vật, của tính lưu chuyển mọi dạng thể. Dòng chảy là sự sống và sự chết (tr.829). Theo nghĩa tượng trưng của từ ngữ, “bước xuống con sông chính là để cho linh hồn nhập vào thân thể. Chỉ có một con sông cho mỗi người” mà thôi… (tr.830). Nếu Mưa có tính âm thì Sương (rosée) có tính dương tuy nói chung cả hai gần ý nghĩa với nhau. Sương là biểu hiện phước lành của trời ban, là hiện thân của thiên ân hồi phục sự sống, là mồ hôi của trời, là sự kết hợp hài hòa giữa Trời và Đất. (tr.840)
 
Có lẽ không phải ngẫu nhiên mà hệ thống hình ảnh, ngôn ngữ trong thơ Nguyễn Tất Nhiên thường nhắc đến những biểu tượng này. Có thể với anh yêu – được yêu khác nào một hồng ân từ trời ban xuống như mưa. Nhưng khốn nỗi, những giọt mưa xanh/mưa nhiều/mưa mãi của anh (xuất hiện 19 lần trong tập thiên tai) lại cứ rơi rồi vỡ, rồi khô trên tượng đá rồi tự tan biến mà thôi. Hình tượng sông được nhắc 5 lần dẫu có lồng lộng rộng nhưng chỉ là giòng sông nước cạn. Nhà thơ cũng chỉ đứng bên bờ sông mà mòn tay ngoắc gào thét đợi mong trong vô vọng. Khát khao ân điển phước lành thì than ôi, biểu tượng sương xuất hiện 6 lần trong Thiên tai cũng không đem lại sự hồi sinh, hy vọng nào cho anh, bởi chỉ là những giọt sương-sắp-tan, những giọt sương-cuối-cùng được chắt mót trên lá, trên cành không đủ để hồi sinh một linh hồn tội nghiệp như chành trai si tình tuyệt vọng này. Những ám ảnh về Sông, dòng chảy của sự sống và sự chết cũng bật lên từ một hiện thực đớn đau như một sự bế tắc không thể dung hòa chuyển xoay tình thế nhiều lần xuất hiện trong các tập thơ khác của NTN. Trong Chuông mơ: mưa (11 lần) sông (12 lần); Minh khúc: hình ảnh được nhắc nhiều nhất là sông (8 lần), sương (3 lần) nhưng rõ ràng sông và dòng không còn đứng cạnh nhau…

Dẫu sao, tôi cũng như thế hệ của tôi và chắc chắn rất nhiều người sau tôi vẫn cứ yêu thích bài Thà như giọt mưa rơi trên tượng đá Phạm Duy phổ từ bài thơ Khúc tình buồn anh viết cho Duyên – mối tình trong sáng 5 năm đã từng là động lực để anh sống, là nguồn cảm hứng để anh viết những trang bất hủ cho đời hôm nay. 

3. Gã hoang đàng si tình chân thật nhất thế kỷ 

Năm 1971, “tạp chí Sáng Tạo của nhà văn Mai Thảo bắt đầu xuất hiện những vần thơ của một người tự cho mình là “kẻ hoang đàng”, “tên vô đạo” bất tín đồ trong tình yêu, Nguyễn Tất Nhiên. Ngay sau đó, lời thơ với ý tưởng và những hình ảnh kỳ lạ, hư hư thật thật, những thú nhận ngông cuồng nhưng cũng rất nồng nhiệt, đã đi vào nhạc của Phạm Duy, Nguyễn Đức Quang, Anh Bằng, trở thành một hiện tượng trong làng thơ và nhạc Việt Nam thời kỳ bấy giờ”. (Cát Linh, Nguyễn Tất Nhiên). Vĩnh Hảo cũng nhận định “Anh nổi tiếng rất sớm. Vì thơ anh đi sớm hơn bước chân còn ngại ngùng bỡ ngỡ của thế hệ trẻ thời ấy trước sự tràn ngập của văn hóa phương Tây, qua hình ảnh người lính viễn chinh Mỹ và qua phong trào hiện sinh mô phỏng trễ tràng trên đất nước đói nghèo chiến tranh. Anh mạnh dạn nói được tiếng nói của tình yêu tuổi trẻ với sân trường, kỳ thi, chiến tranh, mất mát, hoài vọng, tuyệt vọng… Chẳng phải sớm gì trong thể loại thơ mà sớm trong phong cách biểu hiện. Anh dùng thứ ngôn ngữ của thời đại, rất hiện thực, không đẽo gọt. Vậy mà thứ ngôn ngữ ấy bỗng nhiên mới, lạ và được đón nhận nồng nhiệt.” (Dẫn theo Nguyễn Mạnh Trinh, Nguyễn Tất Nhiên, thơ như lời thiên định. Nguồn: http://www.ngo-quyen.org/p89a907/3/nguyen-manh-trinh-nguyen-tat-nhien-tho-nhu-loi-thien-dinh)


gái saigon xưa
 

Ba tiếng quen thuộc Nguyễn Tất Nhiên gần như đồng nghĩa lâm thời với kẻ tình si như nhà thơ tự nhận nhiều lần trong sáng tác của mình: “kẻ dại khờ”, khờ khạo” “cuồng si” “lận đận”, hay vui vẻ chấp nhận những biệt danh mọi người gán cho mình”gã điên”, “ngáo”, “khùng”… Gần nửa thế kỷ qua, tôi cũng nghĩ về Nguyễn Tất Nhiên như thế. Rất bất ngờ xúc động khi đọc Lời tựa anh viết trong tập nhạc tự tay anh kẻ khuôn, viết nốt và phổ nhạc một số thơ của chính mình, bên cạnh những bài thơ được nhạc trước 75 từng làm nên tên tuổi một Nguyễn Tất Nhiên – thơ – kỳ lạ và độc đáo: Vì tôi là linh mục, Thà như giọt mưa, Em hiền như masoeur, Hai năm tình lận đận, Cô Bắc kỳ nho nhỏ…qua những tâm hồn đồng điệu đã phổ thành những giai điệu ma mị quyến rũ lạ lùng như Nguyễn Đức Quang, Phạm Duy, tôi thật sự ngạc nhiên, có một Nguyễn Tất Nhiên khác. Một quan niệm văn chương nghiêm túc và đầy ý thức dấn thân.

…Tôi vẫn hằng quan niệm, tác phẩm có tầm vóc không đòi hỏi những cái cầu kỳ, làm dáng. Nên ai cũng thấy thơ của tôi chẳng có gì quái dị cả – hay nói một cách khác, rất sáng sủa, bình dị. Thơ hay nhạc đều xuất phát từ những tiếng rung đơn điệu của tâm hồn. Tôi không bóp méo những rung động tâm hồn của tôi để làm “tác phẩm vĩ đại’. Vì tôi tôn trọng sự thật.
Điều sung sướng nơi tôi là được nhìn thấy hầu hết các tác giả lớn của nhân loại đều tôn trọng sự thật.
       Cali, 29.6.84
  (Tình khúc những năm lận đận, Ca: Nxb Tiếng hoài Nam, 1984)
 
Đúng là vậy. Thơ của chàng trai xứ bưởi Biên Hòa bình dị chân chất như nắng mưa phương Nam Nguyễn Tất Nhiên đã đi vào lòng người chính từ những ngôn từ mộc mạc giản dị, từ những rung động chân thật đầu đời hồn nhiên đẹp như một giấc mơ. Không đẹp, không chân thật và không bình dị sao được khi thơ Nhiên cứ trào ra như chàng nghĩ, như chàng nói, và được viết ra khi chàng chỉ vừa tuổi mộng 15. Mặc dù việc sử dụng ngòi bút thì trong bìa sau tập thơ Thiên tai in năm 1970, chính thi sỹ nói đã bắt đầu viết từ 1963, nghĩa là mới 11 tuổi (NTN tuổi Thìn, sinh ngày 30-5-1952). Mà cho dù 11 hay 15 thì cũng vẫn thế. Cái tuổi quá đẹp, quá ngoan chưa kịp để biết lọc lừa dối trá… Và cũng quá đỗi nồng nàn. Rất tiếc là cho đến nay, thời gian và sự lãng quên bởi những bận rộn lo toan thường nhật, khi chúng ta giật mình tìm lại thì than ôi, sương mù quá khứ đã quá dầy đặc. Những trang viết đầu tay của NTN giờ không biết lưu lạc phương nao. Những năm tháng hoa niên ấy, tâm hồn đầy hoa mộng và chắc chắn ai cũng rất đỗi thật thà… Thật thà yêu. Thật thà si. Thật thà hận. Thật thà đau.
Tôi muốn trải hết lòng mình, đời mình ra giấy trắng chữ in. Tôi muốn thấy những quyển truyện đời tôi được tiểu thuyết hóa trưng bày đầy các nhà sách, mà đọc giả chỉ cần khen: “văn thằng ấy viết dễ thương quá” đủ rồi.
 
   (Trần Hoài Thư- Khi Nguyễn Tất Nhiên nói)
 
Vâng. Sẽ như anh đã trải lòng và mong muốn, Nguyễn Tất Nhiên. Thơ văn anh quá đỗi dễ thương. Bởi quá chừng chân thật. Không son phấn lọc lừa đôi mắt trần gian. Và mãi đẹp. Bởi anh đã cho đi bằng cả cuộc đời. Dẫu đời anh quá nghiệt ngã đau thương cho đến giây phút cạn cùng…
Nhưng thôi. Đó là chọn lựa của chính anh. 
Và anh hạnh phúc trong sự chọn lựa ấy. 

trên thánh giá tình em
ta treo đầu dọng ngược
chết như một phúc âm
dẫu cầm bằng địa ngục
chết như một bình minh
ta cầm bằng hạnh phúc
 
yêu em, ta làm thơ…
 
  (Ngồi ngoài sân, quán, Văn học số ngày 28.1.1975)

Nguyễn Tất Nhiên ơi, tôi đã ngồi một mình rất lâu bên dòng sông rộng Đồng Nai nắng lóa lăn tăn nước ròng đợi nước lớn. Tôi đã gặp và ngồi bên Duyên của anh, cùng anh Tùng – người thầy chung của anh, của Duyên, cũng là người bạn đời tuyệt vời của Duyên nữa. Nhìn sâu vào đôi mắt đẹp trong sáng hồn hậu của Duyên để cám ơn đời đã cho anh một hồng nhan tri kỷ có một không hai. Cám ơn “Khúc tình buồn” của anh đã giúp chúng tôi hiểu thế nào là giá trị tuyệt đối và vĩnh cửu của tình yêu…

Người từ trăm năm về ngang sông rộng…
Người từ trăm năm về khơi tình động…

Người đã về. Không chỉ ngang sông “trùng trùng gió lộng” mà còn qua cả một đại dương vời vợi. Nhưng anh không cần phải “ngoắc mòn tay” nữa. Duyên và anh Tùng đã về đây, chìa đôi tay yêu thương nắm lấy tay các bạn bè của anh, độc giả của anh để cùng được hát mãi về anh…khúc hát của gã tình si chân thật đáng yêu nhất mà cũng đáng thương nhất của văn chương Việt nửa thế kỷ tao loạn mất mát này…

 thà như giọt mưa/ vỡ trên tượng đá
thà như giọt mưa/ khô trên tượng đá
có, còn hơn không/ mưa ôm tượng đá
 
Một lần yêu, một lần vĩnh viễn Có, dẫu đời cạn, đời buồn… 
Có, còn hơn không… Có, còn hơn không…

Sáng sớm nay, thứ bảy cuối cùng của tháng tư – hai mươi lăm năm sau ngày anh từ chối cuộc đời này, thách thức định mệnh của chính mình – khi tôi đặt dấu chấm cuối cùng cho bài viết này, Sài Gòn cũng bất ngờ đổ mưa to. 

Mưa. Mưa. Mưa.
Coi như là anh đã chứng giám…, phải không?
 
Thị Nghè,
3:20 am ngày 28.4.2017
Viết để nhớ, 25 năm ngày mất Nguyễn Tất Nhiên.
Hoàng Kim Oanh
 
*Chú thích: tôn trọng bản gốc các bài thơ theo cách viết của Nguyễn Tất Nhiên, toàn bộ bài viết này, tôi không viết hoa tên tác phẩm và đầu các dòng thơ như quy định chính tả hiện hành.


Nguồn: https://kontumquetoi.com/2017/12/29/nguyen-tat-nhienmua-tren-trang-vo-cu-hoang-kim-oanh/
18 Tháng Mười Một 2023
(Xem: 1753)
Xin bấm vào link tên bài hát bên dưới hoặc youtube để thưởng thức: BÂY GIỜ EM ĐÃ XA TÔI (Minh Khúc 12) Thơ: Nguyễn Tất Nhiên Eric Le Phúc sáng tác & trình bày
05 Tháng Tám 2021
(Xem: 8995)
Năm 1971, tạp chí Sáng Tạo của cố nhà văn Mai Thảo xuất hiện những vần thơ của một người tự cho mình là “kẻ hoang đàng”, “tên vô đạo”, “bất tín đồ trong tình yêu” – Nguyễn Tất Nhiên.
21 Tháng Năm 2021
(Xem: 5996)
bài thơ MINH KHÚC 3 của thi sĩ Nguyễn Tất Nhiên và lấy tên là THẤT TÌNH. .Xin gửi đến ban chấp hành Ngô Quyền có thể share link này như món quà tinh thần để nhớ đế anh Thi sĩ NGUYỄN TẤT NHIÊN
16 Tháng Năm 2020
(Xem: 16934)
*Xin bấm vào phần Youtube bên dưới để thưởng thức: CHỈ CHỪNG ĐÓ THÔI - Thơ Nguyễn Tất Nhiên - Phạm Duy phổ nhạc Thanh Lam, ChsNQ K14 cũng là người em họ (cousin) của Cố Thi sĩ Nguyễn Tất Nhiên trình bày.
31 Tháng Mười Hai 2019
(Xem: 13700)
đôi mắt nào của Chúa ở trần gian hãy phán đoán tâm hồn tôi, thánh thiện đôi mắt nào tuyệt vời linh hiển hãy tò mò thêm chút nữa, tình tôi!
21 Tháng Mười Một 2019
(Xem: 7672)
Thi sĩ tài hoa bạc mệnh Nguyễn Tất Nhiên được biết đến nhiều nhất qua mối tình với cô gái Bắc tên Duyên... Ít người biết rằng trong thơ Nguyễn Tất Nhiên còn có một số bóng hồng khác,
16 Tháng Mười Một 2019
(Xem: 7045)
Người từ trăm năm…, lúc này đây tôi hiểu ra câu hát ấy, câu hát về những đời người đã cũ, về những ngày vui mơ hồ còn đọng lại trong tôi như những giấc mơ ngọt ngào không bao giờ tắt hẳn.
16 Tháng Mười Một 2019
(Xem: 7407)
*Xin bấm vào phần Youtube bên dưới để thưởng thức: GÃ CUỒNG THƠ YỂU MỆNH - NGUYỄN TẤT NHIÊN Nguyễn Thái Phương thực hiện youtube
21 Tháng Ba 2019
(Xem: 7398)
Tôi thuộc thế hệ sau Nguyễn Tất Nhiên khá xa, và cũng chưa một lần gặp gỡ, hoặc được quen biết ông. Tuy nhiên, tên tuổi Nguyễn Tất Nhiên, tôi đã biết khá lâu, khi đọc, hoặc viết về một số nhà văn gốc miền Nam khác.
04 Tháng Tám 2017
(Xem: 13685)
*Xin bấm vào phần audio bên dưới để thưởng thức: DUYÊN CỦA TÌNH TA CON GÁI BẮC Thơ Nguyễn Tất Nhiên - Nguyễn Tâm phổ nhạc
17 Tháng Sáu 2017
(Xem: 7057)
Như tiết tấu một bài hát, thơ của Duyên phân đoạn, dàn ý, chấm phết có vẻ cầu kỳ, khi đánh máy lại tôi cứ phải dò từng con chữ, nhưng đấy chính là thơ của Duyên.
26 Tháng Năm 2017
(Xem: 24704)
Chiều nay ướt áo trời mưa Mà người thuở ấy vẫn chưa thấy về Giáo đường say giấc ngủ mê Bốn mươi năm chẵn bộn bề dấu chân
21 Tháng Năm 2017
(Xem: 8601)
Chung cuộc là không gặp mặt tác giả “Thiên Tai” và một hôm buồn tiếc khi hay tin nhà thơ Nguyễn Tất Nhiên đường đột qua đời, về ở hẳn với Thiên Thu.
22 Tháng Tư 2017
(Xem: 17037)
4. chiều Quân Đội nghĩa trang chiều mệnh danh Tổ Quốc! có muôn ngàn câu kinh có muôn ngàn tiếng khóc có chuyến xe nhà binh đưa “thiên thần” xuống đất!
02 Tháng Mười Một 2016
(Xem: 10642)
Chúng ta cùng đến với những câu chuyện kể về cuộc đời Nguyễn Tất Nhiên từ những người bạn gần gũi trong cuộc đời ông, những bài tình ca được phổ từ thơ của ông đã đi vào trái tim người nghe qua nhiều thập kỷ.
02 Tháng Mười 2016
(Xem: 9207)
khi gặp duyên nhớ nguyễn tất nhiên thiên tai thảng thốt buổi đầu tiên ta ngoắc mòn tay thời trung học gió trên sông lạc giọng cuồng điên
01 Tháng Mười 2016
(Xem: 9979)
cám ơn Tùng cám ơn Duyên còn gì đẹp hơn tình bạn cắn trái táo thơm ngon chiều nay mà nhớ Hải Nguyễn Hoàng Hải - Nguyễn Tất Nhiên ơi chúng tôi luôn yêu quý một tài thơ…
13 Tháng Bảy 2016
(Xem: 6915)
Tuy cuộc đời anh không dài nhưng thơ anh thì dài vô tận. Thế hệ nào rồi cũng có những chàng trai đi tự hỏi lòng mình và thao thức với thơ anh.
27 Tháng Mười Một 2015
(Xem: 17153)
XIN HÃY YÊU ANH - Nhạc: Nguyễn Đình Hòa & Lê Thị Phúc Phổ từ bài thơ HÃY YÊU CHÀNG - Thi sĩ NGUYỄN TẤT NHIÊN Trình bày Ca sĩ: Diệu Hiền
24 Tháng Giêng 2015
(Xem: 12715)
Nguyễn Tâm là một trong những người yêu thơ Nguyễn Tất Nhiên, và đã phổ nhạc một số bài thơ của thi sĩ. Trong tuần qua anh Nguyễn Tâm có gửi đến Ban Điều Hành website 3 bài thơ do anh phổ nhạc và mong được phổ biến rộng rãi cho các bạn yêu thơ Nguyễn Tất Nhiên cùng thưởng thức.
23 Tháng Mười 2014
(Xem: 14907)
Tôi viết những dòng nầy vào ngày cuối tháng 8, tháng định mệnh ra đi của Nguyễn Tất Nhiên ,như một nén hương tưởng nhớ anh. Như những người con đất Biên Hòa, một thời hoa tím học trò đã tập tành uống cà phê đen, làm thơ tình trên giấy trắng ...
05 Tháng Tám 2014
(Xem: 11902)
Nguyễn Tất Nhiên đã sống trọn vẹn với phẩm cách thi sĩ, cuồng nhiệt với Thơ, đã tận tâm, tận tình, tận hiến cho Thơ.
28 Tháng Sáu 2014
(Xem: 19510)
Nắng đổ, THIÊN TAI*, sầu chất ngất Chiều nghiêng, MINH KHÚC*, nhớ mông lung Nếu như gặp lại...ngàn năm nữa... Cũng vẫn ngu ngơ, vẫn lạ lùng!
06 Tháng Sáu 2014
(Xem: 8030)
Sao con chim sáo lại bay, Để khung cửa vắng cả ngày lẫn đêm? Sao sương lại đậu bên thềm, Để cho bàn lạnh, bút mềm như tơ?
16 Tháng Mười Một 2013
(Xem: 25101)
Những tinh hoa của Nguyễn Tất Nhiên đã trút hết vào con người thơ và để lại cho chúng ta những áng thơ tuyệt tác, tạo nên một chỗ đứng riêng biệt kiêu hãnh trong thi đàn Việt Nam đương đại
07 Tháng Mười Một 2013
(Xem: 43896)
Thuyết phục mãi, chị Hoàng Thị Kim Oanh – nguyên mẫu trong bài thơ “Cô Bắc kỳ nho nhỏ” của nhà thơ quá cố Nguyễn Tất Nhiên – mới đồng ý chia sẻ với tôi những hoài niệm tuổi học trò…
27 Tháng Tám 2013
(Xem: 18576)
Người ta gọi Nguyễn Tất Nhiên với cái tên “nhà thơ thất tình”, “nhà thơ điên”... nhưng không ai có thể phủ nhận được tài thơ đặc biệt có một không hai này.
06 Tháng Bảy 2013
(Xem: 16054)
Hai ngón chân dài kẹp quai dép nhật người thi sĩ ấy bước vào La Pagode [1] từ đó Thiên Tai ra đời năm 1970 sau ba tập thơ đã ra trước, năm 1968
13 Tháng Năm 2013
(Xem: 33979)
Thân tặng hương hồn thi sĩ Nguyễn Tất Nhiên (1952-1992), người bạn vong niên của tôi, để kỷ niệm những tháng ngày rong ruổi ở Westminster - Hoàng Thanh Tâm
03 Tháng Năm 2013
(Xem: 31675)
Mong bài này Nhiên đọc được trên Thiên đàng, để như vẫn còn có người bạn NQ Biên Hòa ngày xưa tưởng nhớ đến, để thay cho nén hương trầm hướng về cố thi sĩ tài hoa bạc mệnh và để nhớ về một đêm khó ngủ, khó quên.
03 Tháng Năm 2013
(Xem: 36817)
Trong phút giây luyến nhớ tôi đã ca lại hai câu vọng cổ “Thà Như Giọt Mưa”, như lời gọi bạn từ miên viễn, khô dần trên tượng đá... Trịnh Khắc Hà, Nguyễn Hữu Hạnh còn đây, nhưng Hà Văn Hai và Nguyễn Hoàng Hải đã yên nghỉ trong cõi vĩnh hằng
26 Tháng Ba 2013
(Xem: 15085)
Đăng trên tuần báo Tuổi Ngọc số 127. Truyện được chính tác giả sửa chữa từ truyện “Hột Mè”đã đăng trên một tạp chí văn học trước đó)
26 Tháng Ba 2013
(Xem: 13889)
Khi tôi quay lại thì dáng lưng Chiều Xưa mờ mờ, nàng sắp tới đầu đường, nàng sắp thành dĩ vãng. Hai hàng cột đèn bỗng dưng biến thành hai hàng nến lụn…
25 Tháng Ba 2013
(Xem: 40041)
Và bây giờ những trang giấy chứa đầy những dòng thơ của thi sĩ Nguyễn Tất Nhiên, mà tôi đã từng cặm cụi trong nỗi hân hoan háo hức, chép lại để dành cho riêng mình, giờ đã cũ, rất cũ!
25 Tháng Ba 2013
(Xem: 38193)
...Tất cả vẫn còn ở lại bên tôi. Chỉ có thi sĩ Nguyễn Tất Nhiên là xa mất. Nhưng hề gì, với biết bao điều thi sĩ đã để lại cho đời, cho tôi. Thi sĩ Nguyễn Tất Nhiên chẳng hề xa mất. Chẳng xa mất bao giờ...
30 Tháng Giêng 2013
(Xem: 138834)
Nhưng câu hỏi cuối cùng được đặt ra: từ đâu Nguyễn Tất Nhiên lại có tánh lãng mạn đa tình quá vậy để dễ dàng "phóng bút" sáng tác thơ tình cho nhiều nhân vật nữ?.
08 Tháng Mười Một 2012
(Xem: 30267)
Thi sĩ là người nào nếu không phải là những người đi rao giảng lời tình nhân gian nên nếu Nguyễn Tất Nhiên có viết về những mối tình buồn bã, điều đó chỉ giúp anh có một chỗ đứng biệt lập trong văn chương mà thôi.
03 Tháng Mười Một 2012
(Xem: 49448)
Tùy bút “Học Trò Già”, được viết vào đầu năm 1973, là một trong những bài văn chưa từng đăng báo...
02 Tháng Tám 2012
(Xem: 87156)
(Viết cho ngày giỗ năm thứ 20 cố thi-sĩ Nguyễn-Tất-Nhiên 3 tháng 8, 2012) (Trích từ vietbao.com số ra ngày 3 tháng 8, 2012)
23 Tháng Tư 2012
(Xem: 34994)
Hồng Thập Tự ơi Ta lang thang trên con đường này Đường tình ngày xưa ta vui chân đón em học về Hồng Thập Tự ơi Ta đang đau nỗi đau Sài Gòn
23 Tháng Tư 2012
(Xem: 27590)
Sự bộc phát hình như là một định mệnh, không thể ngờ trước được, khi tập Thiên Tai ra đời năm 1970 lúc Nguyễn Tất Nhiên vừa 18 tuổi, bỗng nhiên tên tuổi Nguyễn Tất Nhiên bừng vỡ một cách ngoạn mục.
09 Tháng Ba 2012
(Xem: 23193)
em biết thương ta rồi phải không? thôi thế cho ta bớt não nùng thôi thế cho đời ta ngậm đắng còn nghe vị ngọt của tình thân!
03 Tháng Ba 2012
(Xem: 21828)
buồn ơi… tôi bỏ tôi chìm đắm trong tiếng làm thinh của ghế bàn ghế bàn không sẻ chia sầu thảm
11 Tháng Giêng 2012
(Xem: 19090)
(Sưu tập từ Tuần báo Tuổi Ngọc số 141 phát hành 5-8-1974) (Nguồn: Tạp chí Thư Quán Bản Thảo số 45 tháng 1-2011)
23 Tháng Mười Hai 2011
(Xem: 19035)
người đã đi rồi, có thảnh thơi ? ta vừa soi thấy trên vành môi vết răng cố giữ đôi giọt máu vừa rớt vào tim ta đó thôi
18 Tháng Mười 2011
(Xem: 42088)
Trích trong "Những Áng Thơ Tuyệt Tác Hiện Đại - The Finest Pieces Of Modern Vietnamese Poetry" (2004) của nhà thơ Kim Vũ.
26 Tháng Chín 2011
(Xem: 26346)
như loài thiêu thân mê lửa ngọn buổi yêu em, tôi hăng hái lìa trần!
05 Tháng Ba 2011
(Xem: 23122)
Tôi nhủ tôi thì thầm: “Đời sống thật hối hả Hãy cố giữ thăng bằng Sau những lần vấp ngã”
06 Tháng Hai 2011
(Xem: 22652)
Nỗi tự kiêu tôi Chính là nỗi tự kiêu của giọt sương sắp tan Ban mai trời thổi gió Mọi người làm sao thấu hiểu
06 Tháng Hai 2011
(Xem: 16282)
Nhưng tôi được biết rằng đất trời luôn còn độ lượng nắng xuân, người luôn còn người thương để sống…
05 Tháng Hai 2011
(Xem: 21590)
Giọt mưa xanh mấy tuổi nàng Tôi nghe lá rụng như vàng áo xưa Hơi tàn tro ấm lần đưa Ba năm khơi lại cũng vừa đủ đau
05 Tháng Hai 2011
(Xem: 18621)
Bất thần sáng mắt yêu ai Khác chi mời người bứt ruột Khúc ruột nào ứa men thơ Nhớt tay làm em muốn khóc
05 Tháng Hai 2011
(Xem: 17202)
(Tôi tốn công giải thích cùng bạn bè Về thái độ yên lành quá đáng Rằng đám ma thứ nhất đám ma thứ hai đi ngang Là những đám ma
05 Tháng Hai 2011(Xem: 16656)
Mai về thiếp giữa rừng hoang Chiêm bao chắc cũng hai hàng chân đi (Xa người tôi bỗng man di Tay nâng sầu thảm tay ghì trăng hoa)
05 Tháng Hai 2011(Xem: 16471)
Cho nên Mưa Mãi Không ngừng Là trăm năm Ướt Một quần Yêu Em
05 Tháng Hai 2011(Xem: 16146)
Vì hiểu rằng Muôn đời Em vẫn ngó tôi nửa mắt Có gì đâu Thiên hạ lâu nay cứ nhạo báng tôi khùng!
23 Tháng Mười Hai 2010
(Xem: 57156)
Có người đã nhắc nhở đến nhà thơ Nguyễn Tất Nhiên và các bài thơ về Giáng sinh của ông. Trong không khí của ngày Noël năm nay, có lẽ chúng ta cũng nên nhắc lại những bài thơ ấy.
18 Tháng Mười Một 2010
(Xem: 17538)
mai mốt em về qua sân trường cũ nắng tươi còn hôn ửng má xuân yêu? áo nữ sinh còn dệt trắng khung chiều?
16 Tháng Mười Một 2010
(Xem: 16183)
(trích Trường Thi Cũng Cần Cho Hạnh Phúc, sắp in)
12 Tháng Mười 2010
(Xem: 14156)
này em, tóc cúp thon thon cổ có giữ cho lòng thơm ngón tay? (Trích Làng Văn số 72, tháng 8 năm 1990)
04 Tháng Tám 2010
(Xem: 101658)
Tiếc thương thi sĩ vắn đời Thiên thu về lại với người thiên thu Tay cầm lưu luyến vần thơ Bóng anh còn đó chưa mờ thời gian
29 Tháng Năm 2010
(Xem: 18160)
Hỡi người tóc mướt như sông Sao cô chảy hết nguồn lòng của anh
29 Tháng Năm 2010
(Xem: 16141)
thức dậy, như bao thức dậy khác đừng đùa, thức dậy khác nhau xa đêm qua trăng thấy dòng sinh mệnh quanh vào hơi thở một nụ hoa...
29 Tháng Năm 2010
(Xem: 18751)
Sáng hôm nay có đôi chim se sẻ ngồi gần nhau như bữa nọ tình ta chúng chẳng biết chi khổ đau và hạnh phúc nhưng anh tin rằng chúng biết thứ tha…
29 Tháng Năm 2010
(Xem: 16082)
dán con tem hình đôi chim và trái tim góc phong bì chẳng họ tên, địa chỉ nhất định tình cho đi phải… ép duyên
13 Tháng Tư 2010(Xem: 18283)
khi mà, dòng đã xa sông thì trăng vẫn chiếu buồn trong tháng ngày khi mà, chim đã xa bay thì cây vẫn trái tình hoài trông mong
13 Tháng Tư 2010(Xem: 16711)
ví dù lá đỏ đường xưa ngoài hiên những nụ tình chưa muốn tàn ví dù tóc gọi thời gian ngàn mây phiêu lãng cũng cần suối sông
13 Tháng Tư 2010(Xem: 18495)
*Xin bấm vào tựa bài muốn tìm để đọc.
12 Tháng Tư 2010(Xem: 16122)
đẩy nhau đến tận tàn đời đủ chưa? đau khổ bật lời yêu thương hiu hiu gió nhẹ nhàng, thường bóng cây thư thả động lòng tháng năm...
12 Tháng Tư 2010(Xem: 15945)
sông không trách nước không về qua sao trách bậu lỗi nghì trúc mai chỉ xin sợi vắn sợi dài tóc mai nhắn gió thương hoài ngàn năm...
12 Tháng Tư 2010(Xem: 14325)
tình cần chăng? một làn hương ngát đau thương trái tim mòn mỏi trông!
12 Tháng Tư 2010(Xem: 14299)
ơn chim hót tiếng thương người sáng nay thức dậy vườn đời thiếu nhau!
12 Tháng Tư 2010(Xem: 14102)
những con đường mịt sương che tôi vô định lái chuyến xe mù đời cu tí ngủ gục đâu rồi? băng sau, ngoái lại, bời bời nhớ con!
12 Tháng Tư 2010(Xem: 13586)
tay đèn ngoắc bóng phố khuya phố khuya khuya phố chia lìa ước mơ và, cô đơn giết mòn chờ và, hun hút có ai ngờ vẫy theo?
12 Tháng Tư 2010(Xem: 14202)
chút lòng, đáp lễ cho nhau vết đau hạnh ngộ kiếp sau bù đền chút tình, đáp nghĩa nhân duyên dấu sinh ly mãi còn riêng vợ chồng
12 Tháng Tư 2010(Xem: 13833)
khi em cùng nắng tan trường áo đơm hương gió lòng thơm hương chiều có người không biết rằng yêu phần ai quả tráp khăn điều phúc ai?
30 Tháng Ba 2010(Xem: 11632)
có thể nào trẻ thơ sống bên ngoài lòng mẹ? có thể nào anh sống ngoài tầm mắt em?
30 Tháng Ba 2010(Xem: 10760)
mùa hè anh lên núi thấy tóc em lành nhiên cười theo chiều, gió tối trời đi vào giấc yên
30 Tháng Ba 2010(Xem: 10572)
người đẹp cúc của mày đã đi quân trường giòn tiếng súng ôi tình yêu nổ giòn nổ giòn tan
30 Tháng Ba 2010(Xem: 9080)
cùng em cùng một khung trời chung nghe sa mạc lòng người chuyển mưa cùng em cùng một ngày mùa chung nghe tình nước non chưa lỗi thề
30 Tháng Ba 2010(Xem: 8939)
em ngây thơ như một vầng trăng anh ngây thơ như một chú bé chú bé ngẩn ngơ nhìn vầng trăng vì tin có thật chuyện cung hằng!
30 Tháng Ba 2010(Xem: 8940)
từ gót sen hài em hút dấu sầu tôi như lá thẫn thờ bay ví dù lá ngập đường em bước lá cũng xin đừng bận gót ai…
30 Tháng Ba 2010(Xem: 8618)
ngàn xa ơi… tâm là tim tưởng nhớ trẻ thơ buồn cho biết lớn trẻ thơ ơi!
30 Tháng Ba 2010(Xem: 9380)
cảm ơn em phục hồi chàng dăm câu thơ nhỏ đôi hàng nhớ nhung cảm ơn thở thở mừng mừng im nghe tim đập qua dòng viễn liên
30 Tháng Ba 2010(Xem: 8720)
hỡi người tóc mượt như sông sao o chảy hết nguồn lòng của anh mai kia ngoảnh mặt sao đành bằng không gặp lại tình hành sao cam?
30 Tháng Ba 2010(Xem: 9469)
hôn em mới nụ hôn hồng sao nghe trong nắng sớm hong vàng chiều?
30 Tháng Ba 2010(Xem: 9208)
phải em là giọt mưa thuần cho hoa mai biết mùa xuân thế nào phải em là giọt mưa rào cho bông lúa biết ra sao đòng đòng
30 Tháng Ba 2010(Xem: 8503)
giữ cho nhau một chút tình giữ cho nhau một ánh nhìn thiên thu giữ long lanh, giữ sa mù giữ phai nhạt, giữ đền bù nhạt phai
30 Tháng Ba 2010(Xem: 8133)
bạn thân ơi là bạn thân! nhận chăng một đóa hồng? nhưng ở đây hoa hồng bày ở quày trạm xăng
30 Tháng Ba 2010(Xem: 8949)
em có trăng rằm trong đáy mắt hồn anh từ đó khảm muôn sao tình anh là một trời trong vắt chẳng gợn mây, không sợi vẩn nào…
30 Tháng Ba 2010(Xem: 8228)
có những nụ cười rất dễ thương như hoa cười sớm ngát hồng hương rồi, theo dời buổi sang ngày, tháng những nụ cười kia sẽ… thảm thương!
30 Tháng Ba 2010(Xem: 8609)
năm năm trước ở maubert bên ly rượu chát đỏ trời đất đã vào xuân ta ngồi nghe lá úa
30 Tháng Ba 2010(Xem: 8667)
làm thơ là đùa giỡn đùa giỡn một cách nghiêm chỉnh thi sĩ là kẻ phải biết thế nào là luật chơi
30 Tháng Ba 2010(Xem: 13907)
Dung, theo nghĩa dung chứa. Năm lần Phật chỉ cho ngài A Nan, tâm là cái thấy.
30 Tháng Ba 2010(Xem: 12288)
gian truân lắm mới hôn người chiếc hôn tình lớn đem đời nhau theo… hôn em phớt nụ hôn liều bỗng nghe trật tự khá nhiều đổi thay!
30 Tháng Ba 2010(Xem: 14440)
*Xin bấm vào tựa bài muốn tìm để đọc.
29 Tháng Ba 2010(Xem: 9539)
ôi những hàng cây nhung nhớ nhung có như ta đứng lạnh vô cùng có nghe sương tuyết làm hon héo chút gì màng muộn thuở thanh xuân?!
29 Tháng Ba 2010(Xem: 8506)
có lẽ em không hay đôi cánh chàng, đã gãy chàng cần được ngủ yên trong nấm-mồ-hiện-tại