GS. Huỳnh Công ÂN - NHỮNG MÙA GIÁNG SINH TRONG CUỘC ĐỜI TÔI

Những mùa Giáng Sinh trong cuộc đời tôi

Tản mạn Huỳnh Công Ân

Những năm tôi còn nhỏ của đầu thập niên 1950, Noel trong ký ức của tôi là những lồng đèn hình ngôi sao màu đỏ treo trước nhà những người theo đạo Thiên Chúa, cây thông thật cao với các bóng đèn nhỏ đủ màu lấp lánh và hang đá bằng giấy bồi trong đó có hình tượng Chúa Hài Đồng, Đức Mẹ Maria, các Thiên Thần, mục đồng và con chiên... ở nhà thờ Xóm Chiếu. Tôi theo nhóm bạn con nít từ xóm Hòa Bình, gần chợ Cầu Cống, Khánh Hội đi bộ xuống nhà thờ đó ở gần bến đò Long Kiễng để xem người  ta làm lễ. Lúc về nhà thì đã quá muộn và ba tôi chờ sẵn ở cửa để cho tôi một trận đòn nên thân vì tội đi chơi khuya. Thế mà, năm nào cũng vậy tôi vẫn trốn nhà đi xem lễ Noel dù biết rằng về sẽ bị đòn.

Thời Đệ Nhứt Cộng Hòa của tổng thống Ngô Đình Diệm. vào dịp Noel, nhà nước cho chặt những cành cây thông ở Đà Lạt chở về Sài Gòn để bên vệ đường, ai muốn thì tự do lấy về nhà treo đèn trang trí.

Giáng Sinh ở Sài Gòn trước 1975

Khi lớn lên, đêm Giáng Sinh là một dịp tôi cùng các bạn chung cảnh ngộ “mồ côi đào”, lãng vãng bên ngoài Vương Cung Thánh Đường để xem có cô nàng nào xinh xắn đi một mình hay đi một nhóm toàn là nữ để chia nhau trổ tài “cua đào”.  Ai may mắn thi làm quen được và đưa giùm người đẹp về nhà để được nàng cho cái hẹn lần sau. Nhưng cũng không ít lần, chúng tôi về xe không. Còn ai may mắn có đào sẵn thì đêm Noel sẽ là dịp dẫn đào đi ‘défiler’ lấy le với bạn bè.

Noel ở nhà thờ Đức Bà

Noel năm 1968, tôi đón Giáng Sinh giữa cuộc hành quân ở vùng đồng bằng sông Cữu Long. Đêm đó, nhân dịp hưu chiến, hỏa châu và  đạn chiếu sáng được bắn lên trời thay cho đèn sao ở hậu phương. Nằm đong đưa trên võng nơi đóng quân, tôi miên man nghĩ đến tương lai mịt mờ trong một cuộc chiến dai dẵng.

Giáng Sinh ở doanh trại quân đội (Ảnh minh họa)

Tôi đã đón hai mùa Giáng Sinh trong trại tù cải tạo của cộng sản năm 1975 và 1976. Đó là những mùa Giáng Sinh đen tối nhứt trong cuộc đời tôi. Nằm trong ngục tù không biết ngày về, tôi hồi tưởng những mùa Giáng Sinh tươi đẹp ở miền Nam tự do trước đó. Một anh bạn tù nào đó làm sáo tự chế thổi bản Đêm thánh vô cùng khiến tôi nảy ra ý định làm một bài thơ dù biết mình làm thơ không hay:

Đêm sinh nhựt

Sáo ai cất giữa đêm đông

Khúc buồn “Đêm thánh vô cùng” ngày xưa

Lâng lâng tôi đắm trong mơ

Nhớ mùa Sinh Nhựt nên thơ năm nào

Đưa em đi dạo bến tàu

Đèn treo sáng rực đón chào Chúa sinh

Năm nay Sinh Nhựt một mình

Ngắm trời sao sáng mông mênh nỗi sầu.

(Trại cải tạo Long Khánh, Noel 1975)

(Ảnh minh họa)

Hai năm 1986. 1987 tôi đón Noel trong trại tỵ nạn Pulau Bidong và Sungei Besi ở Mã Lai. Dù vẫn còn sống trong thiếu thốn và mất tự do nhưng viễn cảnh một cuộc sống định cư ở một nước văn minh, dân chủ bù đấp lại cuộc vượt biển thập tử nhứt sinh trên biển Đông và 11 năm kẹt lại Việt Nam với thân phận của một kẻ ở “bên thua cuộc”.

Giáng Sinh ở trại tỵ nan Pulau Bidong (Ảnh minh họa)

Từ năm 1988 tới nay sau khi định cư tại Canada, ngoại trừ 2 năm đại dịch, tôi sung sướng được sống trong một quốc gia mà hầu như năm nào cũng được bầu chọn là một trong mười nước có cuộc sống hạnh phúc nhứt trên thế giới dù Canada tuy không giàu, mạnh bằng Mỹ, không đông dân như Trung Quốc, không có văn hóa cao ngang tầm nước Pháp, không có kỷ thuật tinh xảo như nước Đức. Từ những ngày đầu một mình tôi đặt chân lên “xứ lạnh tình nồng” đến nay, gia đình tôi đã quy tụ thành vài chục người, mỗi năm, vào đêm Noel tập trung tại nhà con gái tôi đón mừng ngày lễ vì nhà nó rộng rải. Người già nhắc chuyện quá khứ, người trẻ bàn chuyện công việc làm ăn còn trẻ con thì chờ nhận quà. Năm nào, chúng tôi cũng sống trong không khí ấm áp, hạnh phúc trong khung cảnh gia đình đoàn tụ.

Cháu ngoại mở quà Giáng Sinh

Xin cảm ơn Canada, xứ lạnh tình nồng, quê hương thứ hai của tôi, đã đón nhận chúng tôi, những kẻ còn quê hương mà như đã mất, đã cho chúng tôi cơ hội tạo dựng lại cuộc sống đúng nghĩa của con người với đầy đủ quyền lợi và nghĩa vụ và đã cho chúng tôi hưởng những mùa Giáng Sinh an bình.

Huỳnh Công Ân

Montréal, mùa Giáng Sinh 2022