Danh mục
Số lượt truy cập
1,000,000

GS, Huỳnh Công Ân - TÌNH YÊU NGƯỜI LÍNH GIỮA MÙA CHINH CHIẾN TRONG CÁC NHẠC PHẨM TRƯỚC 1975

26 Tháng Sáu 20224:25 CH(Xem: 4935)
GS, Huỳnh Công Ân - TÌNH YÊU NGƯỜI LÍNH GIỮA MÙA CHINH CHIẾN TRONG CÁC NHẠC PHẨM TRƯỚC 1975



TÌNH YÊU NGƯỜI LÍNH GIỮA MÙA CHINH CHIẾN TRONG CÁC NHẠC PHẨM TRƯỚC 1975

 


Trong 20 năm ( 26/10/1955-30/4/1975) tồn tại của chế độ Việt Nam Cộng Hoà tại miền Nam Việt Nam dù ngắn ngũi nhưng đã để lại một di sản quý giá nhứt cho đất nước trong suốt chiều dài lịch sử về mọi mặt: xã hội, văn hoá, giáo dục, kinh tế, chính trị… Những giá trị đó bao giờ con dân Việt Nam sẽ tìm lại được trong hoàn cảnh quê hương đang oằn oại đươi sự cai trị của đảng cộng sản?

 

Thôi thì, chúng ta đành khơi lại trong ký ức những gì êm đẹp của thời kỳ tuyệt vời đó để cùng nhau tưởng niệm.

 

Trong bài này tôi xin nhắc về những tuyệt phẩm âm nhạc trước 1975 nói về tình yêu của người lính trong thời chinh chiến.

 

Tình yêu của người lính bao gồm cả tình yêu quê hương và tình bạn ngoài tình yêu nam nữ. Và những thứ tình yêu ấy bàng bạc trong các nhạc phẩm của miền Nam trong thời ấy.

 

TÌNH YÊU QUÊ HƯƠNG CỦA NGƯỜI LÍNH TRONG ÂM NHẠC MIỀN NAM

 

Năm 1957, nhạc sĩ Lam Phương diễn tả tấm lòng yêu quê hương của người lính chiến trong việc cùng người dân xây dựng miền Nam sau khi thoát khỏi ách nô lệ ngoại bang qua nhạc phẩm Nắng đẹp miền Nam :

 

image002


 

Khi người lính chiến

Đã đấu tranh hiến hòa bình cho Đồng Tháp, Cà Mau

Ta người nông thôn

Quên sương gió góp gian lao lo được mùa mong cầu

Nhờ tình quân dân gây bao niềm thương ấm cúng

Non sông đón bình minh,

Gắng lên với ngày này ta cùng tưới đồng xanh

Rồi sống no lành

Đây quê hương thân yêu miền Nam

Nắng lên huy hoàng đẹp mùa vui sang 

 

Nhưng giặc cộng từ miền Bắc xâm nhập vào miền Nam âm mưu nhuộm đỏ miền đất tự do, thanh bình này. Và tình yêu đất nước, dân tộc khiến người lính lên đường chiến đấu bảo vệ quê hương:

 

image004

 


“Anh đi chiến dịch xa vời,

Lòng súng nhân đạo cứu người lầm than

Thương dân nghèo ruộng hoang cỏ cháy.

Thấy nỗi xót xa của kiếp đoạ đầy anh đi”

(Anh đi chiến dịch~Phạm Đình Chương-1964)

 

Trong cuộc chiến dai dẵng 20 năm, người lính sẵn sàng hy sinh mạng sống để mong quê hương thanh bình, nhân dân an lạc:

 

image006


“Rồi đây mai ngày ai hỏi đến tên tôi

Bạn ơi ! hãy nói khoác chiến y rồi

Người thư sinh ấy đã xếp bút nghiên Giã từ trường yêu với bao nhiêu bạn hiền Có về là khi nước non vui bình yên”

(Biệt kinh kỳ-Minh Kỳ và Hoài Linh)

 

TÌNH BẠN CỦA NGƯỜI LÍNH TRONG ÂM NHẠC MIỀN NAM

 

Cùng lứa tuổi đôi mươi, khi vào lính ba người bạn lại đi ba quân chủng khác nhau:

 

image008



“Người lướt mây trời

Vui kiếp sống không trung

Với một kẻ đi tìm

Vào sóng nước mênh mông

Còn riêng mình tôi vai ba lô về khu chiến

Nghe đường dài thêm...”

( Chúng mình ba đứa-Song Ngọc và Hoài Linh)

 

Có khi hai người lính quen nhau khi thụ huấn cùng một quân trường:

 

image010



“Tôi, nó sinh ra nhằm chinh chiến mới quen nhau mà thương mến

Nó quê ngoài kia từ lâu lắm chưa lần về

Ngày tôi gặp nó nét đăm chiêu đêm nhập ngũ

Thấy thương nhau nhiều quá”

 

Nhưng lúc ra trường hai người hai ngã, đến khi được tin nhau là tin buồn:

 

“Hôm chia tay hai đứa cùng bùi ngùi

Ngày mai nó, tôi trên ngưỡng cửa cuộc đời

Dặn nhau gắng vui

Dù cho vành môi xé khô mấy cũng mỉm cười

Hai năm sau mới có thư về

Nhìn con dấu ghi nơi nắng cháy biên thùy

Người quen cho biết tin

Bạn tôi thân mến, đã liệt oanh ngã xuống, khắp đơn vị tiếc thương"

(Nó và tôi - Song Ngọc và Vọng Châu)

 

TÌNH YÊU NAM NỮ CỦA NGƯỜI LÍNH TRONG ÂM NHẠC MIỀN NAM

 

Dù tình yêu quê hương là cao cả và tình bạn cũng đáng quý nhưng thứ tình mà người lính nào cũng vương vấn là tình yêu nam nữ.

 

Người lính chiến khi bắt đầu khoác chiến y thường trong độ tuổi biết yêu vì vậy trong các nhạc phẩm miền Nam không thiếu gì cảnh bịn rịn chia tay đầy nước mắt của hai kẻ yêu nhau.

 

Khi chàng còn thụ huấn ở quân trường thì nàng đến thăm :

image012

 

“Hôm nay ngày Chúa Nhật, vườn tao ngộ em đến thăm anh.

Đường Quang Trung nắng đổ xa xôi

Mà em đâu có ngại khi tình yêu ngun ngút cao lên rồi”

(Vườn Tao Ngộ - Khánh Băng)

 

Đời trai trong thời buổi loạn ly, nhiệm vụ là lên đường bảo vệ quê hương rời bỏ mái trường và người yêu nhưng nỗi nhớ nhung đeo đuổi chàng trên bước đường hành quân:

 
image014

“Từ khi anh thôi học, từ khi đôi đứa đôi đường

Từ sông ngăn núi trở ....Tạ từ không nói nên lời

Từ khi gót sông hồ ngược xuôi,

Ôi những đêm thật dài hồn nghe thương nhớ ai “

(Tâm sự người lính trẻ - Trần Thiện Thanh)

 

Lúc dừng quân ở một tỉnh nhỏ buồn hiu hắt, nỗi nhớ thương người yêu trong lòng người lính chiến càng quay quắt nhứt là về đêm:

 

image016


“Ở phương này vui kiếp sống chinh nhân nhưng không quên dệt mơ ước

Ước ngày nao quê hương tàn chinh chiến cho tơ duyên được thấm màu

Và phương đó em ơi có gì vui xin biên thư về cho anh

Nhớ thương vơi đầy đêm nay trên đồn vắng

Thương em anh thương nhiều lắm

Em ơi biết cho chăng tỉnh lẻ đêm buồn”

( Đêm buồn tỉnh lẻ - Tú Nhi)

 

Một người ngoài tuyến đầu, một người ở hậu tuyến nhưng tình yêu họ vẫn đong đầy ngay cả trong giác mơ:

 

image018



Em hậu phương còn anh nơi tiền tuyến

Chúng ta cách xa rồi nhưng tình đâu có chia phôi

Mình gọi tên nhau nhớ nhau trong mộng thôi

Tha thiết yêu nhau mà vui”

(Anh tiền tuyến , em hậu phương-Minh Kỳ)

 

Trong thời chinh chiến, người lính có rất ít thời gian gặp lại người yêu. Bởi vậy anh tận dụng những giờ phép ít ỏi để đến bên người yêu:

 

image020


“Bốn giờ đi, dài thêm bốn giờ về

Thời gian còn lại anh cho em tất cả em ơi

Ta đưa ta đến vùng tuyệt vời”

(24 giờ phép - Trúc Phương)

 

Nhưng gặp nhau rồi lại xa nhau, người con gái sao cầm được nước mắt dù người yêu lính chiến của mình tìm mọi cách an ủi:

 

image022


“Anh hiểu rồi đây khuya nay em về trăng gầy soi bóng

Nên em cúi mặt ngăn giòng nước mắt phút giây tạ từ

Đừng buồn nghe em, tuy anh biết rằng xa xôi vẫn làm tâm tư héo mòn

Nếu em đã trọn thương anh xa vắng

Xin em chớ buồn cho nặng lòng chinh nhân”

(Tạ từ trong đêm - Trần Thiện Thanh)

 

Chiến tranh kéo dài và những trang tình sử thời chinh chiến càng dầy thêm nhưng phần lớn kết thúc trong đau thương, chia lìa ngay khi cuộc chiến đang tiếp diễn hay lúc tàn cơn binh lửa.

 

Người lính chiến trở về có khi với thân hình không còn nguyên vẹn, có khi trong hòm gỗ cài hoa:

 

image024



“Em hỏi anh. Em hỏi anh bao giờ trở lại

Xin trả lời, xin trả lời mai mốt anh về

Anh trở lại với kỷ vật viên đạn đồng đen

Em sang sông anh cho làm kỷ niệm

Anh trở về anh trở về trên đôi nạng gỗ

Anh trở về, anh trở về bại tướng cụt chân“

“Anh trở về anh trở về hàng cây nghiêng ngả

Anh trở về, có khi là hòm gỗ cài hoa,

Anh trở về trên chiếc băng ca

Trên trực thăng sơn màu tang trắng”

(Kỷ vật cho em - Phạm Duy)

 

Cò cảnh nào bi thảm hơn cảnh một goá phụ ngây thơ tuỏi mười tám, đôi mươi, chít vầng khăn tang đi nhận xác chồng:

 

image026



“Bây giờ anh phủ màu cờ

Em không nhìn được xác chàng

Anh lên lon giữa hai hàng nến trong

Mùi hương cứ tưởng hơi chàng

Ôm mồ cứ tưởng ôm vòng người yêu

(Tưởng như còn người yêu- thơ Lê Thị Ý, nhạc Phạm Duy)

 

Tàn chinh chiến, người lính thuộc “bên thua cuộc” phải vào tù cải tạo nhưng người yêu, người vợ vẫn thuỷ chung làm cái cò buôn tần, bán tảo cả bán máu để nuôi con và lặn lội đi thăm người yêu, người chồng:

 

image028



“Cái cò ngày nay mơ tìm chén gạo

Giọt máu đào dành để bán nuôi con

Cái cò ngày nay gối mỏi chân mòn

Vai gánh vai gồng đi thăm chồng cách núi ngăn non”

(Cái cò - Nguyệt Ánh)

 

Ôi tình yêu người lính chiến miền Nam sao thơ mộng, lãng mạn nhưng cũng đầy đau thương, bi hận được minh hoạ qua những nhạc phẩm miền Nam mà trên đây chúng ta chỉ đưa ra một số nhạc phẩm tiẻu biểu.

 

Âm nhạc đích thực phát xuất từ sự rung động của trái tim chứ không từ mục đích tuyên truyền, khích động, đó là điểm khác nhau giữa nhạc vàng và nhạc đỏ.

 

Viết nhân kỷ niệm Ngày Quân Lực VNCH 19-6-2022

Huỳnh Công Ân

 

 

10 Tháng Chín 2023(Xem: 2880)
Bây giờ chúng ta đã ở ngưỡng cửa của mùa thu. Ngày xưa, rất nhiều nhạc sĩ của ta đã cảm xúc cái mùa lành lạnh với lá vàng rơi rụng nhưng rất lãng mạn này và đã cho ra những tuyệt tác để đời.
02 Tháng Chín 2023(Xem: 3185)
đã xưng tội trong mùa chay nhưng vẫn luôn phạm tội vì đường trần còn tơ vương khanh tướng, giữa chốn vô thường chỉ là tạo vật. Chúa và Phật phải chọn ai đây chỉ cầu mong còn có những cơn mưa…
28 Tháng Tám 2023(Xem: 3156)
Tọa lạc ở chợ BH ngay giữa ngã ba đường Lê văn Lễ và Cô Giang, vào những thập niên 1960-1970s, Tứ Lợi là tiệm tạp hóa lớn do người Hoa làm chủ, chuyên bán sỉ và lẻ đủ loại nhu yếu phẩm
26 Tháng Tám 2023(Xem: 2903)
Có bao giờ chúng ta chân thành xin lỗi cha mẹ chưa? Một câu xin lỗi xuất phát từ trái tim sám hối. Một câu hỏi mà bây giờ đứng cận con đường sinh tử ta hỏi lại mình .
22 Tháng Tám 2023(Xem: 2836)
Trong mùa tựu trường năm nay, người giáo già như tôi không khỏi trăn trở khi nghĩ đến những cháu nhỏ ở Việt Nam ngày nay bao giờ sẽ hưởng được một nền giáo dục dân tộc
17 Tháng Tám 2023(Xem: 2759)
Bài học của tôi là thế đó. Tôi đã tự nhủ với mình đừng làm gì khác hơn vui chơi mà vẫn bị sụp hầm. Từ nay tôi sẽ mắt sáng như sao, thật cảnh giác để không bao giờ lọt bẫy mấy tên hacker kia nữa.
12 Tháng Tám 2023(Xem: 2751)
Tôi viết bài này như một lời chia tay, chưa biết ai là kẻ thắng cuộc, ai là kẻ thua cuộc. Hẹn kỳ World Cup bốn năm tới với nhiều hứa hẹn mới.
11 Tháng Tám 2023(Xem: 3561)
Xin vĩnh biệt người thầy đáng kính của nhiều thế hệ và chúc thầy an bình thanh thản nơi cõi vĩnh hằng sau khi đã hoàn thành sứ mạng cao cả của một lương sư.
11 Tháng Tám 2023(Xem: 2933)
Vậy đó, tự bao giờ mà chúng ta, những bạn bè quen biết từ lâu, bỗng dưng nghi ngờ cảnh giác lẫn nhau? “Hiện đại là hại điện” đấy thôi, mọi sự phát triển luôn kèm theo những bất cập, những sơ hở hiểm nguy,
11 Tháng Tám 2023(Xem: 3204)
Một nén hương lòng để tưởng nhớ đến Dì Sáu - một bà tiên giữa đời thường trong lòng tôi. Nguyện cầu cho Dì được an nghỉ đời đời trong tình yêu của Chúa, nơi Dì suốt đời nương tựa và dâng lên niềm tin tuyệt đối.
11 Tháng Tám 2023(Xem: 3746)
Do có năng khiếu về âm nhạc, giỏi về nhạc lý, Ba tôi được tuyển chọn làm giáo sư âm nhạc của trường trung học Ngô Quyền từ những năm 1960…
05 Tháng Tám 2023(Xem: 3426)
Tôi gấp sách lại vì đã đọc đến chữ cuối… và tôi nhớ lại tôi trong cái đêm cuối thăm thẳm, thinh lặng, tôi lên sân thượng nhà tôi và bật khóc một mình.
29 Tháng Bảy 2023(Xem: 2653)
Những năm sau này, ván đã đóng thuyền, tôi vẫn theo chồng về quê Biên Hoà, nhìn dòng sông chảy, nhìn lục bình trôi, tôi nói với chàng “dòng sông này vẫn là dòng sông Định Mệnh,
28 Tháng Bảy 2023(Xem: 2507)
Chính nhờ những người dám đứng ra gánh vác ngà voi như vậy, mà những người như chúng ta mới có cơ hội được đến gặp lại những người thân quen,
20 Tháng Bảy 2023(Xem: 4828)
Tham dự buổi Picnic hôm nay, gồm cựu học sinh NQ, thân quyến và một số thân hữu của Anh Phẩm, Chị Lynh khóa 6, vốn có cảm tình đặc biệt với NQ,
12 Tháng Bảy 2023(Xem: 7987)
chuyến đi Mũi Đôi - Cực Đông lần này rất ý nghĩa với tôi. Rằng thế giới này dù đảo điên hỗn loạn đến đâu, vẫn còn nhiều lắm những người trẻ tuổi có tri thức có ý thức, cư xử tử tế ...
02 Tháng Bảy 2023(Xem: 2680)
Ta về họp mặt trường Ngô Quyền Để nghe vừa nhớ lại vừa thương Website gửi đến người muôn ngã Nhớ lại một thời ta vấn vương
28 Tháng Sáu 2023(Xem: 8580)
Suy cho cùng “trong nguy rồi cũng có cơ…” mà, ông bà xưa đã dạy vậy rồi. Chuyến đi Mỹ vừa qua của tôi có 16 ngày, thì vợ chồng bạn Trần Thanh Châu đã “cưu mang” tôi hết 9 ngày.
28 Tháng Sáu 2023(Xem: 5177)
Trong chỗ riêng tư, tôi chia xẻ những tâm tình với Bùi Giáng, với Phạm Công Thiện trong sự ngậm ngùi về số phận không may dành cho họ.
18 Tháng Sáu 2023(Xem: 2613)
Ngày mai là ngày Father's Day, tôi nhớ ba tui quá nên viết bài này. Đứa con gái ông yêu thương đã là một bà già, nhưng có lẽ dưới mắt ông tui mãi mãi là con gái nhỏ ông yêu thương chiều chuộng.