MÙA THU - MÙA TỰU TRƯỜNG
Trong tuần vừa qua, học sinh các trường tại Portland và vùng phụ cận đã trở lại trường để bắt đầu một niên học mới 2025-2026. Có những cô cậu bé con 4 hay 5 tuổi lần đầu tiên đến trường để theo học các lớp Preschool (tiền mẫu giáo) hoặc học lớp kindergarten (lớp mẫu giáo).
Không biết bạn thì sao, chứ mỗi lần mùa tựu trường đến là người viết thấy buồn vui lẫn lộn. Từ ngày sang xứ người, người viết an phận làm một cô giáo tầm thường ở Portland cho đến ngày vui thú điền viên. Tôi thấy vui vui khi nhìn những đứa bé tung tăng theo chân mẹ hay cha đi đến trường trong ngày đầu tiên, nhất là những em bé lớp Head Start, lớp Preschool và lớp mẫu giáo. Có em khi đến lớp rồi vẫn giữ chặt tay mẹ, khóc lóc không chịu vào lớp, có em thì dạn dĩ hơn, vừa vào lớp là chạy ngay đến bàn đồ chơi lấy giấy tô màu xanh xanh đỏ đỏ nga. Nhìn em bé ngồi khóc lóc bên trong, nhìn bà mẹ đứng lo lắng bên ngoài, tôi thấy thương cả mẹ lẫn con, bạn ạ!
Ôi! Hình ảnh, tình cảm thiêng liêng tuyệt đẹp giữa Mẹ và con này đã làm tôi nhớ lại mẹ tôi cũng đã lo lắng, thương yêu tôi như thế:
Có những niềm vui suốt đời nhớ mãi:
Thuở tuổi ấu thơ, theo mẹ đến trường
Mẹ nắm tay con, gửi trọn tình thương
Con đã vào lớp, mẹ còn trông ngó
(Có Những Niềm Vui- Thơ Sương Lam)
Tôi cũng đã từng cắp sách trở lại trường nơi xứ Mỹ sau khi chọn nơi này làm quê hương thứ hai. Bằng cấp ngày xưa chỉ là những kỷ vật đáng yêu, đáng quý để mà nhìn ngắm khi trà dư tửu hậu mà thôi. Trong thực tế, tôi phải đi “học đại” “đại học” để có tiền từ những “Basic Grant”, từ những“Work Study” hầu có tiền trả tiền nhà, tiền điện, tiền nước, tiền ăn v..v.. trong những bước đầu làm lại cuộc đời từ con số không nơi xứ lạ quê người sau khi gia đình tôi vượt biên đi tìm Tự Do ở nơi phương trời xa lạ. Đi học lại vào lúc tuổi đã hơn ba mươi không phải là chuyện dễ dàng với một kẻ sống nhiều về tình cảm, đầy ắp những kỷ niệm về quá khứ và những lo nghĩ về tương lai như tôi.
Xin hãy cảm thông tâm tình của người viết trong những ngày đầu đi học khóa mùa Thu ở xứ Mỹ:
“Khi còn ở quê nhà chốn cũ
Vẫn mơ về bến mới Tự Do
Nào hay đâu đã đến được bờ
Lại mang nỗi u hoài khó tả
Những buổi sáng trên đường tới lớp
Trời Thu buồn khắp nẻo sương giăng
Bao niềm thương nỗi nhớ xa gần
Trong thoáng chốc quay về lũ lượt
Nào cha mẹ, trường xưa, bạn cũ
Nào những ngày khốn khổ điêu linh
Nào bao nhiêu kỷ niệm, ân tình
Hình ảnh ấy bao giờ xóa được"
Rồi tôi lại ngậm ngùi khi nhớ về Sài Gòn:
Từng thu đến, lại từng thu đến
Gió lạnh về tê tái, cô đơn
Kẻ sĩ xưa ôm mối đau hờn
Nơi xứ lạ sống đời viễn khách
U hoài ấy biết ai tâm sự
Nửa cuộc đời sống ở quê hương
Sài Gòn ơi! Cách biệt đôi đường
Còn gì nữa, để quên để nhớ!
(Sài Gòn còn gì để quên để nhớ - Thơ Sương Lam)
Những thân hữu cùng trang lứa, cùng tâm sự như tôi chắc hẳn cũng mang nỗi u hoài như tôi, bạn nhỉ?
Rồi thời gian trôi qua, dù muốn dù không, tôi cũng đã sống ở xứ người hơn ba mươi năm qua. Gia đình tôi theo thời gian cũng đã được ổn định, thích ứng với xã hội mà tôi đang sống. Con cái tôi lớn lên công thành danh toại nhưng không nhiều thì ít, đã chịu ảnh hưởng của sự giáo dục xứ Mỹ có một đôi phần khác với sự giáo dục, đạo đức Á Đông mà tôi đã được truyền dạy.
Dĩ nhiên, tôi cũng như nhiều phụ huynh cùng thế hệ với tôi phải học thích ứng với những xung đột văn hoá xảy ra trong gia đình hay ngoài xã hội và cũng để theo kịp những tiến bộ của khoa học kỹ thuật hiện đại vì cổ ngôn xưa có nói:
“Cái học là sự vô cùng. Lúc nào cũng phải học. Học từ trong nhà đến ngoài đường, đến xã hội, đến trường đời. Con người sinh ra để phải học cho đến già chết mới hết học.” vì “điều chúng ta biết chỉ là một giọt nước, điều không biết mênh mông như đại dương” như Einstein đã nói hay sao?
Ba tôi cũng thường dạy tôi rằng: “Học chữ nghĩa thì dễ, học cho nên người mới khó”
Những đứa trẻ nạn nhân trong các cơn bão lũ ở miền Bắc, miền Trung Việt Nam năm nay thật đáng thương. Các em không có cơm ăn, áo mặc nhà cửa để dung thân, nói chi là được cắp sách đến trường đi học vì các ngôi trường cũng có thể bị đổ nát chìm trong bão lũ.
Trong khi đó ở xứ Mỹ đang vào mùa tựu trường, học trò xứ Mỹ thật là sung sướng, được cha mẹ hay xe bus nhà trường đón đưa đi học an toàn. Nếu trời có tuyết lạnh thì được nghỉ ở nhà hay đi học trễ vài giờ sau.

Tôi lại lan man nhớ đến việc tôi đã đi làm thiện nguyện trong lớp Mẫu Giáo của Mya, cô cháu nội của tôi, sau khi tôi nghỉ hưu. Tôi xin kể cho bạn nghe sinh hoạt của Học Trò Xứ Mỹ xem có khác "Ngày Xưa Tôi Đi Học" không nhé.
Tôi yêu trẻ thơ nên được sinh hoạt với quý vị học sinh tí hon này là tôi vui lắm vì ít ra trong tuần, tôi có hai giờ được gần gũi với Mya để xem cô nàng học hành như thế nào ở trường và được ngắm nhìn những khuôn mặt thơ ngây, hồn nhiên của con nít.
Lớp học ở Mỹ rất đầy đủ tiện nghi, đầy đủ các học cụ cần thiết. Cô giáo có toàn quyền tổ chức, dạy học trò theo phương cách riêng của mình, miễn làm sao cho học trò lảnh hội dễ dàng những lời hướng dẫn của mình, làm đúng theo lời hướng dẫn của cô giáo, tôn trọng kỷ luật học đường là được. Dĩ nhiên là cô giáo phải theo đúng chương trình học của mỗi lớp đã được đặt ra cho toàn quốc, nhưng thầy cô giáo có thể uyển chuyển tìm thêm tài liệu, phát huy sáng kiến để dạy học trò thế nào đạt được hiệu quả cao là được rồi
Phụ huynh học sinh ở Mỹ đóng một vai trò quan trọng trong việc giáo dục con em vì nhà trường cần sự hợp tác giữa phụ huynh và học đường trong việc làm thiện nguyện ở trường và giúp đỡ con em làm bài tập ở nhà.
Mỗi năm hai lần, phụ huynh được mời chính thức đến trường để nghe báo cáo về việc học của con em mình. Lần thứ nhất, một tháng sau ngày tựu trường để thầy cô giáo trình bày cho phụ huynh biết cần phải làm gì để giúp con em học ở trường. Lần thứ nhì vào cuối năm học để báo cáo cho phụ huynh biết kết quả sau một năm học. Đấy là chưa kể những lần họp bất thường nếu con em của quý vị có những vấn đề đặc biệt cần được giúp đỡ khác.
Phụ huynh người Mỹ đã được huấn luyện từ trước nên rất quan tâm và tham dự hầu hết các buổi họp của nhà trường. Phụ huynh Việt Nam hình như chưa quen với lề lối giáo dục ở Mỹ nên thường vắng mặt trong những buổi họp này.
Quan niệm của người Việt Nam là thích “giao khoán” việc dạy dỗ con em cho nhà trường vì vẫn nghĩ việc giáo dục học sinh là trách nhiệm của nhà trường, chứ không phải là bổn phận của phụ huynh như từ xưa người Việt Nam đã nghĩ và đã làm qua bao thế hệ ở Việt Nam trước đây.
Quan niệm “Quân Sư Phụ” ngày xưa đã lỗi thời rồi. Ngày nay chúng ta cần phải biết tầm quan trọng của phụ huynh đối với học đường như thế nào để giúp con em học hành tiến bộ hơn là bỏ mặc con em muốn làm gì thì làm, học thế nào thì học phụ huynh không cần biết đến.
Dù bận việc mưu sinh như thế nào, phụ huynh Việt Nam cũng cần phải đến trường nghe thầy cô báo cáo việc học của con em để biết con cháu mình cần được giúp đỡ về phương diện nào. Tại các trường học hay tại bất cứ công sở, dịch vụ nào cũng đều có thông dịch viên người Việt giúp đỡ quý vị để giúp phụ huynh hiểu rõ vấn đề. Đừng viện cớ rằng vì không thông thạo Anh Ngữ hay bận đi làm mà phụ huynh học sinh vắng mặt trong các buổi họp quan trọng liên quan đến việc học của con em quý vị. Đây là quyền lợi và trách nhiệm của quý vị phụ huynh nơi đất Mỹ mà người viết cần phải chia sẻ với quý vị phụ huynh Việt Nam biết, nếu không, tôi cảm thấy áy náy làm sao đấy!
Còn biết bao nhiêu cảnh khổ khác nữa như nghèo đói cơ hàn, bệnh tật ốm đau, cuồng tâm loạn trí, nhà tan cửa nát, mất mát người thân vì thiên tai, bão lụt, chiến tranh v..v…nữa, phải không bạn?
Khi bạn và tôi còn khoẻ mạnh, có cơm ăn áo mặc đầy đủ, tâm trí bình thường, gia đình đầy đủ thì xin hãy cảm tạ Phật Trời đã ban phước lành cho chúng ta và cũng có thể, chúng ta đã làm được nhiều chuyện phước lành trong tiền kiếp, trong quá khứ nên mới được hưởng những may mắn, thiện lành trong hiện tại. Luật nhân quả là thế đấy!
Xin chúc quý bạn có nhiều sức khỏe, thân tâm an lạc, sống vui từng ngày trong hiện tại với duyên nghiệp của mình nhé.
Người giữ vườn Một Cõi Thiền Nhàn
Sương Lam
(Nguồn: tài liệu và hình ảnh sưu tầm trên internet, qua email bạn gửi-MCTN 778-ORTB 1209 9-11-25)
