Danh mục
Số lượt truy cập
1,000,000

GS. Nguyễn Văn Lục - HỒ SƠ VỀ LỤC CHÂU HỌC – TÌM HIỄU CON NGƯỜI Ở VÙNG ĐẤT MỚI của Nguyễn Văn Trung (I)

29 Tháng Mười 20221:11 SA(Xem: 4336)
GS. Nguyễn Văn Lục - HỒ SƠ VỀ LỤC CHÂU HỌC – TÌM HIỄU CON NGƯỜI Ở VÙNG ĐẤT MỚI của Nguyễn Văn Trung (I)


Hồ Sơ Về Lục Châu Học

Tìm hiểu con người ở vùng đất mới của Nguyễn Văn Trung (I)

 

 NguyenVanTrung

Gs Nguyễn Văn Trung (1930-2022)

 





 

Nguyễn Văn Lục


Tác giả Nguyễn Văn Trung, nguyên giáo sư đại học Văn Khoa Huế và Sài Gòn là một người cầm bút quen thuộc và các công trình biên khảo của ộng có một ảnh hưởng không nhỏ đến giới thanh niên ở miền Nam trước 1975.


Nhìn lại sự nghiệp cầm bút của Nguyễn Văn Trung nhân đọc cuốn“Hồ sơ Lục Châu Học – Tìm hiểu con người ở vùng đất mới dựa vào tài liệu văn sử bằng Quốc ngữ ở miền Nam từ 1865 – 1930”

Ảnh hưởng về triết học cũng có, ảnh hưởng về xu hướng chính trị thiên tả cũng có.

Trong bối cảnh ấy, có lần Nguyễn Trọng Văn đã không ngần ngại gọi những người trẻ này là những đứa con hoang của Nguyển Văn Trung.(1) Chữ con hoang hàm ý tiêu cực mà Nguyễn Trọng Văn dành để chỉ thứ triết học hiện sinh – dưới mắt một người theo cộng sản – trở thành lỗi thời và chỉ có tính cách thời thượng.

Đó là cách nhìn, đánh giá chính trị có thể chẳng liên quan gì đến văn học – triết học.

Trong trường hợp tác giả Nguyễn Văn Trung. Ông có những chặng đường cầm bút đánh dấu một thời kỳ – đánh dấu thời tuổi trẻ và thời đã trường thành – đánh dấu giai đoạn sống trong ‘tháp ngà’. Lại có giai đoạn nhập cuộc. Chưa kể sau 1975, Nguyễn Văn Trung phải cầm bút theo đơn ‘đặt hàng’ của chính quyền cộng sản!

Người viết chỉ có hai nhận xét về sự nghiệp cầm bút của Nguyễn Văn Trung.

Nhận xét thứ nhất là có một Nguyễn Văn Trung trước 1975 và một Nguyễn Văn Trung sau 1975. Trước 1975, ông là ngòi bút viết đa dạng từ triết học, văn học đến chính trị và cuối cùng là báo chí. Đồng thời để lại một số tác phẩm được xuất bản trong suốt thời gian đó.

Mỗi thời kỳ đánh dấu một giai đoạn cầm bút. Chẳng hạn giai đoạn làm báo là giai đoạn rời bỏ tháp ngà để dấn thân nhập cuộc. Giai đoạn sau 1975 chỉ làm nghiên cứu văn học là một lối lách chính trị. Đặc biệt, chính quyền cộng sản đã yêu cầu ông viết lại rất nhiều đề tài như Triết học hiện sinh, Hiện tình hồ sơ Hội Đồng Giám Mục – Vấn đề công giáo và dân tộc, v.v...

image004


Luận văn của Nguyễn Văn Trung viết năm 1988 trở thành “Tài liệu nội bô” của Nhà xuất bản Sự Thật. Nguồn: Tư liệu của Nguyễn Văn Lục

Phần lớn phần tài liệu này chưa được in thành sách.

Chưa kể khi ra hải ngoại, ông có viết một số vấn đề – như trong các Nhận Định 7 – 8 – 9 – 10 chỉ được in dưới dạng photocopy.

Số tác phẩm để lại cho đời trên thực tế chỉ là những gì viết trước 1975. Khoảng hơn 20 cuốn.

Đó là tất cả di sản tinh thần của một cuộc đời cầm bút miệt mài của một người trí thức miền Nam trong 20 năm.

Rồi cũng như số phận con dân miền Nam. Ông bị đi tù biệt giam!

Điều tiết lộ này có thể làm một số người không khỏi ngạc nhiên. Người ta quen gán cho ông nhãn nhiệu thiên tả đã đành mà còn là người theo cộng sản.

Theo cộng sản hay không thì để người cộng sản trả lời cho rõ.

Sau 1975, trên nguyên tắc, kể như ông và đa số người khác không được cầm bút.. Hầu hết các người cầm bút như các nhà văn miền Nam – ngay cả những người ra được hải ngoại – ngay cả những người nổi tiếng một thời. Hâu như có sự ngưng trệ, nghẽn mạch. Ngưng trệ vì bị cấm đoán không còn có cơ hội cầm bút. Nghẽn mạch vì dù có cơ hội cầm bút, nhưng lại không biết viết cái gì, viết cho ai, viết để làm gì?

Sự nghiệp văn học của họ dần đi vào tình trạng lão hóa khi tuổi tác càng cao.

Nhận xét thứ hai liên quan đến cá tính, con người tác giả.

Văn là Người! Phải chăng điều đó đúng trong trường hợp Nguyễn Văn Trung?

Một nhận xét nó sẽ liên quan đến cả sự nghiệp viết lách của ông mà nếu nắm được thì mọi chuyện thật trở nên dễ dàng.

Ông là loại người không thuộc về đám đông.

Về việc cầm bút, ông được xếp vào loại người cầm bút có vấn đề. Người nào, chế độ nào, tôn giáo nào có tham vọng muốn kéo ông về phía mình thường thất bại. Ông thường nói, tôi là người không chịu xếp hàng ngay cả không xếp hàng với cả những người không xếp hàng. Ông chơi với nhiều người, giao du nhiều loại bạn.

Người không hiểu ông, thường xếp lộn chỗ ngồi cho ông không ít. Vì thế người ta đội cho ông nhiều thứ mũ.

Phần ông đã quyết định ở lại. Đúng hay sai chỉ mình ông biết. Nhưng khi cho con trai đầu của ông vượt biên vào năm 1979 thì điều đó hẳn đã nói lên điều gì.

Sau 1975, công an khám phá ra thấy ông không nằm trong đường giây nào cả. Phải chứng minh được ai móc nối, hoạt động theo chỉ thị của ai. Ông không hoạt động theo sự móc nối thì đặt ra nhiều vấn đề. Thế thì đúng là “người được Mỹ CIA cài lại”. Trước 1975, ông cũng có gặp một số người Mỹ. Có người tố cáo. Thôi đúng là “CIA nó cài lại”. Ông đi tù.

Phản Cách mạng

 image005

 


Biên bản bắt, khám xét Nguyễn Văn Trung về tội “phản cách mạng” ngày 14 tháng Sáu, 1978. Nguồn: Tư liệu NVL – “Những chặng đường đã qua, 1955-1995”, bản thảo của Nguyễn Văn Trung. DCVOnline: Tội “phản cách mạng” năm 1978 có lẽ dựa trên pháp lệnh “Trừng trị các tội phản cách mạng” do Hồ Chí Minh ký và ban hành tháng 11 năm 1967.

Trát lệnh bắt ông vì can tội “phản cách mạng”.

Nhân viên chấp pháp là Ngô Văn Dần – tự Quang Minh – 6 tháng trời hỏi cung ông. Ông chấp pháp có nhận xét: “Người của CIA gì mà một câu tiếng Mỹ ăn đong cũng không biết?”

Sau này đáng lẽ hai người coi nhau như kẻ thù, họ trở thành bạn tâm giao.

Có lần ông Dần đến thăm ông Trung không gặp để lại thư:

image007


Thư 
Ngô Văn Dần gởi Nguyễn Văn Trung (1979). Nguồn: Tư liệu NVL – “Những chặng đường đã qua, 1955-1995”, bản thảo của Nguyễn Văn Trung.

 

“Mình đến thăm anh, nhưng anh đi vắng. Tối nay có rỗi, anh ghé chỗ mình chơi, ta hàn huyên chuyện đời. Nhà mình ở 39 – 2 Sương Nguyệt Ánh (Anh đã đến vài lần, còn nhớ không? Ngày 17/5/1979.”

Thế cho nên, cuộc đời cầm bút của ông Trung là phức tạp, nhiều vấn đề. Vấn đề của ông là vấn đề của vấn đề – vấn đề đụng chạm đến mọi phía: Quốc Gia, cộng sản, công giáo, Phật giáo, bảo thủ, chính trị tả phái hay hữu phái.

Nếu nói theo kiểu Sartre, ông có thể có người đọc mà không có công luận. Người đọc đọc ông – thích thú cũng nhiều. Nhưng công luận thì tỏ ra không còn đóng vai trò người đọc nữa mà trở thành những phán quan.

Đó là những loại giáo sĩ trị, ngay cả giáo sĩ Mác–xít trị. Quốc gia chửi đã đành. Cộng sản cũng không tha. Công giáo chửi đã đành, Phật giáo cũng không chừa.

Tôi đưa ra một tỉ dụ. Khi ông viết cuốn Nhận Định I. Xuất bản năm 1958. Ông nhận được không biết bao nhiêu sự ái mộ của độc giả qua việc mua sách. Sách tái bản đến lần thứ tư. Tuy nhiên, trong tập Nhận Định I có một bài công luận – qua giáo sĩ trị – không chấp nhận được. Đó là bài: Từ bi Phật giáo và Bác ái công giáo. Công giáo chính thức qua Đại Chủng Viện Bùi Chu trong tạp chí Ra Khơi do linh mục Trần Văn Hiến Minh, bề trên chủng viện Bùi Chu chủ trì, lên tiếng.

Sự lên tiếng của vị linh mục này vào thời đó được hiểu như một vạ tuyệt thông gián tiếp. Nguyễn Văn Trung từ nay đeo cái bảng rối đạo trên ngực.

Phật giáo trong tạp chí Nhân Loại có bài của Đường Minh với tựa đề “Đạo Phật không có từ bi?” Sau đó tiếp nối là vụ đánh hội đồng của Phạm Công Thiện trong Hố Thẳm của tư tưởng.

Công luận đã thắng lớn.

Lần tái bản sau đó, Nguyễn Văn Trung đánh rút bài đó ra.(2)

Tóm tắt các công trình biên khảo giai đoạn 1954–1975 của giáo sư Nguyễn Văn Trung

Giáo sư Nguyễn Văn Trung đã đóng góp cho triết học và văn học miền Nam với nhiều tác phẩm đủ loại. Xin tóm tắt sau đây:


Về triết học có các cuốn:

1. Triết học tổng quát,
2. Đưa vào triết học,
3. Ca tụng thân xác (1967),
4. Ngôn ngữ và thân xác (1968),
5. Hành trình trí thức của Karl Marx (1966),
6. Danh từ triết học (cùng với Cao Văn Luận, Đào Văn Tập, Trần Văn Tuyên và Linh mục Xuân).


Trong những cuốn trên, trong cái tình hình môn triết còn quá mới mẻ ở miền Nam. Các cuốn trên chỉ có giá trị giới thiệu hoặc dẫn đường vào triết học. Về phía người viết còn nặng tính trường ốc như một thứ sách giáo khoa. Về phía người đọc chỉ là nhựng người học vỡ lòng về triết học.

Đối với một người cầm bút, đây là những bước đầu thử nghiệm của người mới bước vào việc cầm bút. Đó là chặng đường đầu tiên như thử lửa. Tính trường ốc, sách vở còn để lại dấu vết khá rõ ràng như cuốn Triết học tổng quát, Đưa vào triết học. Nhưng không có lý do gì để chê trách tác giả cả. Có thể nói đó là loại sách giáo khoa về triết học .

image009

Hành trình Trí thức của Karl Marx. Nguồn: Nam Sơn, Sài Gòn 1966

Cuốn “Hành Trình trí thức của Marx” đã tiến xa thêm một bậc. Việc nghiên cứu đã chứng tỏ một tiềm năng hứa hẹn. Thứ triết học Mác Xít như thể một món ăn lạ miệng!

Nói chung, sách dù là nghiên cứu triết học – dù khô khan – dù không dễ. Nhưng dưới ngòi bút của Nguyễn Văn Trung, nó trở thành dễ đọc.

Đây là ưu điểm lớn của Nguyễn Văn Trung mà người đọc triết của ông cũng nhận thấy dễ dàng như trích dẫn Nguyễn Trọng Văn ở phần sau.

Tuy nhiên, đây cũng chỉ là giai đoạn khai phá mở đường – nhưng là một giai đoạn khai phá dầy hứng khởi – cho cả người viết lẫn người đọc.

Cuốn “Ca tụng thân xác” – nội cái tên đã bị người ta hiểu lầm – mà thực ra ông chỉ muốn xác định lập trường chống lại chủ thuyết Duy Tâm hay trường phái thần học trung cổ, kinh viện coi thần tinh hay linh hồn cao thượng hơn thân xác.

Con người theo Nguyễn Văn Trung là một con người toàn thể – L’homme–en–totalité – vừa thể xác, vừa tinh thần. Nhưng thay vì suy luận cao siêu thì ông bám vào các biểu tượng như “con ở’, ‘thằng lái xe’ hay sự miệt thị tình dục nơi con người để biện luận. Nhiều sự hiểu lầm vả nhiều rắc rối xảy ra từ đây.

Thời VNCH có một số giới chức công giáo trên tờ Văn Đàn dị ứng – allergique – với cuốn sách vì họ vốn đề cao tinh thần, trí năng, coi nhẹ thân xác. Họ thuộc trường phái kinh viện St.Thoma d’Aquin mà tính giáo điều đối với họ là kim chỉ nam.

Nhưng sau 1975, giáo sư Trần Trọng Đăng Đàn gián tiếp xếp Nguyễn Văn Trung vào loại lấp lửng giữa luân lý và vô luân lý.(3) “Nguyễn Văn Trung trong: Trường hợp Francoise Sagan hay vấn đề luân lý trong tiểu thuyết.”

Thật là tội nghiệp cho Nguyễn Văn Trung thì ít mà cho triết học thì nhiều.

Người nào đã có dịp mon men vào lãnh vực triết học thì phải thấy rằng đây là một quan điểm tiến bộ về con người. Tác giả nói về vong thân của con người, vong thân về thân xác như một dụng cụ, một đồ vật. Như trường hợp người đi ở, người gái điếm, người lính đánh thuê.

Vì thế thật là khổ quá. Đây không phải là sách khiêu dâm đồi trụy! Ở đó, không có vú, không có cửa mình gì ráo trọi. Tác giả có nói đến cuốn “Rapport de Kinsey”. Nhưng dùng ngôn ngữ rất lịch sự, khoa học. Chẳng hạn không dám nói đến ngoại tình rõ ràng, chơi nhau , mà chỉ nói là “luyến ái ngoài hôn nhân”. Có kinh nguyệt thì chỉ dám nói là ‘thấy’. Làm ái tình rõ ràng mà chỉ dám nói ‘ngủ’.

Hay như trong hai câu ca dao tác giả trích dẫn đã gián tiếp nói lên thân phận, thân xác người phụ nữ như sau:

Đương cơn lửa tắt cơm sôi
Lợn kêu, con khóc, chồng đòi tòm tem

Thật tất bật quá! Cơm sôi, lợn kêu, con đòi bú, còn chồng đòi tòm tem. Tòm tem là cái gì? Là cái ấy, cái kia, là giống thằng con! Tác giả hỏi,  “thế còn người đàn bà: thỏa mãn mình? Được là bao?”(4)

Nói chung, khi tình thế miền Nam càng trở nên sôi động, càng về sau này, ông chuyển hướng.

Triết học trường ốc dần mất hết vị thế.

Đối với Nguyễn Văn Trung, triết học nếu còn lại cái gì chỉ là thứ triết học dấn thân.

Hay nói theo Đỗ Lai Thúy là thứ triết học “xuống đường” – không phải đứng đường.5.

Trong số những triết gia có ảnh hưởng tới công việc biên khão của Nguyễn Văn Trung thì lúc đầu có những người như G. Marcel, E. Mounier, Gaston Bachelard, Claude Lévy–Strauss. Sau đó đến những người như Alain Robbe Grillet, Nathalie Sarraute, Michel Butor ảnh hưởng trong văn học.

Nhưng có hai người có một ảnh hưởng lớn nhất là A. Camus và nhất là J.P. Sartre. Sartre ảnh hưởng đến Nguyễn Văn Trung cả trong phạm vi triết học, nhất là văn học và chính trị.

Vì thế đã có lần ông viết một bài với nhan đề Sartre trong đời tôi.

Xin dùng một nhận xét của Nguyễn Trọng Văn để kết luận phần này.

“Dù muốn, dù không, ai cũng phải nhìn nhận rằng có những tư tưởng, những danh từ và những cách lập luận mà trước ông không ai dùng đến, nhưng sau ông thì người ta dần dần quen biết và nhắc tới tính cách quyến rũ và ám ảnh của Hiện tượng luận, tính cách thú vị và bất ngờ của vấn đề huyền thoại, cách thức lý luận về vấn đề cách mạng xã hội.”(6)

Về các cuốn Nhận Định: Gồm 10 cuốn tập trung đủ các loại bài viết của tác giả. 6 cuốn xuất bản trước 1975, còn lại bốn cuốn in photocopy ở hải ngoại. Theo tôi, 6 cuốn Nhận Định in trước 1975 là rất có giá trị.

Nó giá trị ở chỗ nào?

Chúng ta nên hiểu rằng, triết học không hẳn đóng khung trong những cuốn sách triết học.

Không phải cứ nêu tên tuổi Platon hay Descates hay Sartre mới là triết học.

Triết học khởi đi từ đời sống và thái độ về đời sống chính là thái độ triết học. Vì thế, triết học bàng bạc trong đời sống.

Vì thế, các bài viết của Nguyễn Văn Trung trích dẫn sau đây trong 6 tập Nhận Định nó bàng bạc tính triết học như:

Cái Nhìn hay đám cưới với cuộc đời – Vài cảm nghĩ về về tình cảm phi lý của kẻ lưu đầy – Cuộc đời như một tra hỏi – Quê hương và lưu đầy. Giới thiệu Camus – Người phản kháng – Tưởng niệm Camus – Văn chương hiện sinh – Những tình bạn dang dở – (ám chỉ J.P. Sartre và A. Camus) – Sartre trong đời tôi – Triết học hiện sinh, giờ thứ 25 của triết học Tây Phương – Dịch và giới thiệu người đàn bà ngoại tình của Camus – Chủ nghĩa hiện sinh. (Trả lời phỏng vấn của Trần Thái Đỉnh – Đọc vũ trụ chữ nghĩa cuả J.P Sartre – Thi ca và triết học.

Các cuốn nhận định từ I đến VI là cơ hội để Nguyễn Văn Trung bày tỏ, lập trường quan điểm của mình, dùng triết học như bước nhảy vào văn chương, chính trị, sử học và đưa ra một thái độ, một quan điểm nhìn.

Chính trong những bài viết này bộc lộ cá tính con người tác giả.

Sự thành công trong sự nghiệp cầm bút theo nghĩa được nhiều người biết đến cũng ở những cuốn sách này.

Người ta biết đến ông nhiều cũng nhờ những tập Nhận Định này. Phê phán ông cũng từ những quan điểm nhìn của ông từ đây. Nó được in đi in lại từ ba lần đến bốn lần.

Đó là những cuốn sách làm nên Nguyễn Văn Trung.

Tôi đọc lại, vẫn thích những bài viết bàng bạc tư tưởng G. Marcel, Mounier như Cái Nhìn, Hối Hận, Thông Cảm, E Lệ, Tự tử, cách viết theo lối diễn tả Hiện Tượng luận.

Mỗi cuốn đặt ra một số vấn đề, lay động và đặt người đọc vào trường hợp của người trong cuộc. Đây cũng là những cuốn mà lối viết của Nguyễn Văn Trung có sức lôi cuốn nhất.

Có thể nói nhà văn, người cầm bút như kẻ đưa đường.

Tôi gọi những loạt bài triết học này là Sartre ngoài Sartre.

Có vẻ như có Sartre mà không phải là Sartre theo một lối tiếp cận rất nhân bản, pha trộn thần học Ki tô giáo, pha trộn kinh nghiệm hiện sinh, pha trộn lối mô tả Hiện tượng luận với một thái độ lạc quan về con người.

Sự lạc quan thường vắng bóng trong quan điểm nhìn của Sartre về con người.

Sartre có cái nhìn tiêu cực theo cái kiểu hỏa ngục là người khác, sự hiện hữu của tha nhân đôi khi chỉ là vật thừa thãi đến chán ngấy.

Chưa bao giờ triết học lại được đọc một cách thích thú như thế.

Cuốn I, II và IV đã được sự hưởng ứng nồng nhiệt của độc giả.

Bốn cuốn sau này, tác giả viết ở hải ngoại đã mất sự sống, sút kém đi nhiều do tuổi tác. Nếu có tình trạng lão hóa thì nó đã đến ở bốn cuốn này.

Về Văn Học: Lược khảo văn học, tập I, II, III. Nhà văn, Người là ai, với ai. Vụ án truyện Kiều, Chủ đích Nam Phong: Trường hợp Phạm Quỳnh, Văn Chương và chính trị, Câu đố Việt Nam, Chữ vần Quốc ngữ thời đầu Pháp thuộc.

Đây là giai đoạn trầm lặng nhất của tác giả. Một giai đoạn trùm chăn mặc thế sự. Nhưng nó cũng thể hiện một sức viết nhiều, viết mạnh ngoài khuôn khổ.

Theo cá nhân tôi, không dễ gì để viết những cuốn sách về lý luận văn học. Hầu hết những cuốn sách viết về lý luận tôi mua sau 1975 – mua để đó mà không có can đảm đọc nổi.

Tôi phải thú thực như thế và thấy không tiện để hài tên các tác giả ấy ra đây.

Tuy nhiên nếu nhìn một số các tác phẩm nàyy, ông Nguyễn Văn Trung đã có một chủ đích rõ ràng là đả phá tất cả những ai dùng báo chí văn chương như một bàn đạp chính trị.

Văn học và chính trị không thể có chung chiếu ngồi. Một chủ đích văn học kèm theo một chủ đích chính trị là bị lên án.

Người bị chỉ đích danh là Phạm Quỳnh liên tiếp trong hai ba tác phẩm. dưới thới Pháp cai trị. Nó đã gây những cuộc tranh luận công khai trên báo chí, có kẻ bênh người chống. Chẳng những viết, ông Nguyễn Văn Trung còn diễn thuyết về những đề tài này tại nhiều nơi.

image011


Nguyễn Văn Trung: Chủ nghĩa thực dân Pháp ở Việt Nam: thực chất và huyền thoại. Nguồn: Nam Sơn, Sài Gòn 1963

Trong những cuốn sách căn bản, ông dựa trên cuốn sách “Chủ Nghĩa thực dân Pháp ở Việt Nam – Thực chất và huyền thoại” mà theo ông người Pháp đã dùng chính sách thực dân về văn hóa, chính sách khai hóa để cai trị dân chúng.

Đây là một quan điểm chính trị sô vanh yêu nước nên sau này lập trường của ông có dịu hơn và hình như ông không muốn nhắc đến mấy cuốn này nữa. Riêng trường hợp Trương Vĩnh Ký, ông thay đổi hẳn, đề cao vai trò văn hóa của Trương Vĩnh Ký sau 1975.

Nếu Nguyễn Văn Trung có con hoang thì chính là những cuốn sách này.

Bên cạnh đó là những cuốn sách thuần túy văn học. Tôi vẫn chưa hiểu tại sao ông Trung viết một loạt những sách loại này? Không phải một cuốn mà 5,6 cuồn mà đều là lý luận văn học.

Rất khó viết mà cũng khó đọc vì khô khan. Nhưng một lần nữa, Nguyễn Văn Trung đã vượt qua được những trở ngại này.

Một lần nữa, phải nhìn nhận khả năng xử dụng ngôn ngữ khéo léo của ông đã giúp ông vượt được tất cả. Ông cũng kể là thành công trong lãnh vực này.

Đây là những cuốn sách giúp cho các nhà phê bình văn học có thêm chất liệu, nắm được một số nguyên lý văn học.

Cũng phải nói, trong những cuốn này nó phảng phất Sartre mà như thể không có Sartre trong Situations II của ông. Khởi hứng từ Sartre và không phải Sartre cũng là một lợi điểm hiếm quý của Nguyễn Văn Trung.

Về phạm vi triết học, phải nhìn nhận ông Nguyễn Văn Trung có khả năng bén nhậy bắt được cái chính yếu, cái cốt lõi tư tưởng của triết gia khác. Tôi lấy trường hợp khi ông đọc Gaston Bachalard trong cuốn “Poésie de l’espace” và viết ra một số bài rất hay theo lối mô tả Hiện tượng luận.

Đến lượt tôi bắt chước đọc, và cũng bị nhiễm Gaston Bachelard. Nhưng bảo là tôi cóp chép lại tác giả thì không có. Vì họ viết cả 6–700 trang, dài lê thê, nói dông dài quá kỹ mình góp ý lại còn vài trang. Tôi tự biết là trong một số bài viết của tôi thường dùng lối phân tích cơ cấu luận, pha trộn lối mô tả Hiện Tượng luận.

Theo tôi, ta phải học cái hay của người thôi, vì ta chưa giỏi.

Các lối hỏi tra vấn làm tựa đề mà từ trước tới giờ không mấy ai đặt ra như Viết là gì ?Viết cái gì? Và Tại sao viết? Viết thế nào? Nhà văn, Người là ai? Các nhà văn Việt Nam thường viết văn, nhưng lại chưa từng tự tra hỏi như thế cảm thấy bối rối khi bị đặt trước những câu hỏi.

Đó là những tra vấn đến tận cùng và từ những câu hỏi đó ông đi vào tìm hiểu yếu tính văn học Việt Nam. Những loại sách này sẽ là những nguyên lý căn bản cho văn học trong đó tác giả cũng khai thác triệt để vấn đề ngôn ngữ trong văn học.

Về chính trị, tôn giáo: Chủ nghĩa thực dân Pháp ở Việt Nam. Thực chất và Huyền thoại, Lương tâm công giáo và công bằng xã hội (Nhiều tác giả) Biện chứng giải thoát trong phật giáo, Góp phần phê phán Giáo dục Đại Học, Người công giáo trước thời đại.

Những cuốn sách này do sự đòi hỏi, thúc bách của thời cuộc mà tác giả viết. Tính cách giai đoạn sẽ làm cho gía trị những cuốn sách này giảm đi giá trị tự tại của nó.

Riêng cuốn “Biện Chứng giải thoát trong Phật giáo”, tác giả chịu ảnh hưởng quá nhiều lối suy luận của các triết gia Tây Phương. Nó có vẻ thuận lý trên bình diện lý luận, nhưng nó lại không đúng trên bình diện nhận thức theo Đông Phương. Nhưng dù sao nó cũng đánh dấu những chặng đường cầm bút của tác giả.

Những cuốn sách này không ảnh hưởng tới giới người đọc bao nhiêu và sẽ đi vào quên lãng.

Nếu cần giữ lại điều gì trong những cuốn sách này, tôi xin được chọn giữ lại cuốn “Chủ nghĩa thực dân Pháp ở Việt Nam. Thực chất và huyền thoại.”

Về Những Bút Ký của Nguyễn Văn Trung: Đây là phần mà bạn đọc ít được biết đến nhất vì chỉ được đăng trên các báo như Tin Sáng, Hòa Bình, Dân Chủ Mới. Loạt bài viết này cũng khá nhiều, nhưng rất tiếc lại chưa được tập trung lại để in thành các cuốn Nhận Định như trước đây. Các loạt bài này mới bộc lộ rõ quan điểm, cái nhìn của một người trí thức, những băn khoăn trăn trở của một người trí thức trước thời cuộc. Tôi cho những bài viết này có “giá trị nhân chứng” một thời, mặc dầu nó cũng bộc lộ rõ ràng chỗ đứng của tác giả là người thiên tả. Thiên tả chống chiến tranh, kêu gọi hòa bình một phía, chủ trương một chủ nghĩa xã hội không cộng sản và bất mãn vốn là bản chất của người thiên tả. Tôi đã từng viết Nguyễn Ngọc Lan là một trí thức thiên tả, lấy bất mãn làm lẽ sống ở đời (la raison d’être). Chết rồi, Chúa đành cho ông lên Thiên Đàng. Lên Thiên Đàng tất nhiên là chỉ có sướng. Ít lâu Nguyễn Ngọc Lan lại bực bội hỏi Chúa: Tại sao tôi lại cứ sướng mãi như thế này?

Tỉ dụ, Trong nhiều bài, tôi chọn một bài tiêu biểu Mỹ thua Mỹ ở Mỹ.

Về giai đoạn làm báo

Trừ giai đoạn làm chủ bút tờ Đại học. Giai đoạn làm báo sau này của ông thể hiện chỗ đứng và “vai trò dấn thân của người trí thức”. Đúng sai lại là một chuyện khác.

image012

Tập Chí Nghiên cứu Đại Học Huế – Số 1 , in lần thứ hai. Nguồn: Viện Đại học Huế

Tập san Đại Học: khi đại học Huế được thành lập ngày 1/3/1957 thì chẳng bao lâu sau tập san Đại Học Huế được ra đời và người chủ bút đầu tiên là Nguyễn Văn Trung. Tờ Đại Học biểu tượng cho vóc dáng Trí thức Huế mà cộng chung số trang lại khoảng 6000 trang. Với khoảng 80 tác giả cộng tác. Ngay năm đầu, tạp chí Đại Học đã xuất bản được 18 cuốn sách. Những cuốn như “Nhà Văn hóa mới và Sứ mệnh Văn Nghệ” của Nguyễn Nam Châu bây giờ ngồi nhớ lại, tôi vẫn còn thấy thích thú. Hai cuốn Nhận Định I và II của Nguyễn Văn Trung cũng được in lại trong dịp này.

Số 1 của tờ Đại Học xuất bản tháng 2 – 1958 mà khuôn khổ tờ báo làm tôi có cảm tưởng nó giống như tờ Esprit bên Pháp.

Đại Học Huế cũng như tờ báo ngoài vấn đề văn hóa, nó còn nhắc nhở cho phía bên kia cầu Hiền Lương biết, Chúng tôi có mặt ở đây.

Sau này khi nhắc tới giai đoạn này, Nguyễn Văn Trung vẫn cho là những năm tháng tốt đẹp nhất trong cuộc đời cầm bút của ông.

Hiện nay, tất cả các số báo đại học đã được số hóa. (DCVOnline.net sẽ lần lượt đưa vào mục Tài liệu.)

(Còn phần Kết)


© 2015-2022 DCVOnline
Nếu đăng lại, xin đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”


Bài và chú thích của tác giả. DCVOnline minh hoạ. Đăng lần đầu năm 2015.
(1) Nguyễn Trọng Văn, Những người con hoang của Nguyễn Văn Trung, Bách Khoa, số 264
(2) Các tập Nhận Định gồm các bài đã đăng báo trên các tạp chí như Sáng Tạo, Bách Khoa, Gió Mới, Thông cảm. Tập Nhận định II, tái bản ba lần đến lượt bị Hà Nội chống đối qua các bài của Nguyễn Văn Hoàn và Trần Văn Giàu Năm 1962. Nhận Định 4, 1966 một lần nữa bị Hà Nội với bài của Tam Thanh viết bài: Đọc Nhận Định IV của Nguyễn Văn Trung.
(3) Trần Trọng Đăng Đàn, Văn Hóa, Văn Nghệ Nam Việt Nam 1954 – 1975, trang 590. Nguyễn Văn Trung Nhận Định II, nxb Nam Sơn, 1964, trang 30 – 47.
(4) Nguyễn Văn Trung, Ca tụng thân xác, trang 156, nxb Văn Nghệ. Chính cái nhà xuất bản này khi cho in lại cuốn sách cũng hy vọng cuốn sách câu khách vì đụng chạm đến tính dục.
(5) Đỗ Lai Thúy, Nguyễn Văn Trung và Thái độ Trí thức, trong Văn Hóa Nghệ An.com.vn
(6) Nguyễn Trọng Văn, Ibid.


Share via:

 

29 Tháng Năm 20221:52 CH(Xem: 6298)
Mỗi hè sang... Mỗi lần hoa phượng Cuối đời rồi... Vẫn nhớ lắm... Phượng ơi! Cuối đời rồi... Vẫn nhớ mãi... Người xưa!
28 Tháng Năm 202211:31 CH(Xem: 4688)
Một xã hội mà số đông người làm việc có đạo đức nghề nghiệp thì xã hội đó sẽ phát triển, tử tế, trung thực, văn minh và chắc chắn sẽ tạo nên nhiều kỳ tích.
27 Tháng Năm 20221:49 CH(Xem: 5891)
Nhưng chỉ là mơ có phải không? Khi mình bèo nước rẽ đôi dòng Mỗi độ hè về như nhắc nhở Tình đầu muôn thuở khắc ghi lòng!
26 Tháng Năm 202211:10 CH(Xem: 4436)
Ông X làm thinh đạp xe đi, bỗng nghe như cái liêm sỉ của ông nó nặng như chì. Vậy mà bao nhiêu lâu nay, ngày ngày ông vẫn còng lưng cõng nó để đi tìm một chân trời, một lối thoát,
24 Tháng Năm 20221:05 SA(Xem: 3641)
Ta hãy gặp nhau dù một ngày Biết đâu ta chẳng có ngày mai Để mà mừng rỡ tay nắm chặt Nhắc chuyện ngày xưa thuở áo dài.
24 Tháng Năm 202212:25 SA(Xem: 5885)
Lang thang hạnh phúc khỏe tươi Vào đời lúc tuổi sáu mươi là vừa Bạc tiền danh vọng giờ thừa Vui tươi sẽ giúp ngăn ngừa bệnh đau
23 Tháng Năm 20222:56 SA(Xem: 4660)
Tôi đọc được một câu “danh ngôn”, không biết của ai. “Ai cũng có tuổi trẻ nhưng không phải ai cũng có tuổi già”. Phải có phúc có phần mới được già.
23 Tháng Năm 20221:03 SA(Xem: 4828)
Tưởng rằng nơi đất khách khó gặp được người thân, ai ngờ tôi vẫn còn nghe những câu chào “Cô còn nhớ em không?”. Cô nhớ chứ.
20 Tháng Năm 20225:44 CH(Xem: 5710)
Mít tố nữ sai oằn, thơm, ngọt lịm Vườn chôm chôm chín mọng thắm lòng ai Khách phương xa lưu luyến dạ thương hoài ÔI! PHÚ HỘI!... Những ngày yêu dấu cũ...
20 Tháng Năm 20225:40 CH(Xem: 6274)
Thủy chung không phải dễ Sợi ngắn thương sợi dài Những chăm sóc mỗi ngày Là bền lâu hạnh phúc.
20 Tháng Năm 202212:22 SA(Xem: 3777)
Gặp nhau nhắc về dĩ vãng chung trường chung lớp. Theo vận nước bôn ba. Dòng đời trôi nổi. Vào tuổi thất thập còn gặp nhau là hạnh phúc lắm rồi.
20 Tháng Năm 202212:10 SA(Xem: 5066)
.....thậm chí còn nghĩ thành phố Sydney là thủ đô của Úc. Không ít người ngỡ ngàng khi biết Canberra mới thực sự là thủ đô của xứ sở chuột túi này.
20 Tháng Năm 202212:02 SA(Xem: 5440)
Anh giờ tóc đã hết xanh Em còn xanh tóc loanh quanh dấu buồn Gởi lời thăm hỏi Sài Gòn Thấy trong cõi nhớ chỉ còn mình em!
19 Tháng Năm 20229:18 CH(Xem: 6054)
Hương vờn khói quyện Mẫu thân tôi ! Giọt tủi tràn mi… nghẹn cả lời Giọng nói hiền hòa êm sóng gió Câu khuyên ấm áp lặng trùng khơi
17 Tháng Năm 20221:01 SA(Xem: 4336)
Mong rằng cô tôi đầy đủ sức khỏe và nghị lực để vượt qua trận chiến gay go này. Nguyện ơn trên gia hộ cho cô giáo Huỳnh thị Ba của tôi mau bình phục.
16 Tháng Năm 202210:29 CH(Xem: 6452)
Nhiều đêm thao thức thở dài Xuân về Tết đến bên ngoài tuyết sương? Lệ tràn vì nhớ cố hương Giọt sầu nhỏ xuống trang thơ gửi người!
16 Tháng Năm 202212:37 SA(Xem: 6037)
Mẹ đi xa chỉ một lần Là lần sau cuối cách ngăn ngậm ngùi Một lần tiễn Mẹ trong đời Mất đi phương hướng lạc loài trong đêm!
15 Tháng Năm 20222:22 SA(Xem: 4631)
Giây phút này tôi chợt nhận ra tôi đã vẽ biết bao màu sắc cho cuộc đời mà vẫn còn thiếu sót hình ảnh tôi đã từng biết, từng gần gũi.
14 Tháng Năm 202211:59 CH(Xem: 7457)
*Xin bấm vào phần Youtube bên dưới để thưởng thức: VẠN DẶM ĐƯỜNG XA Nhạc và Lời: Phạm Chinh Đông - Tác giả Trình bày
14 Tháng Năm 20229:37 CH(Xem: 6049)
Cám ơn cháu cho ta giác ngộ Một lạy thôi rực rỡ hào quang Cử chỉ khiêm cung bát ngát sen vàng Ta học Phật, học từ đứa bé.
14 Tháng Năm 202212:48 SA(Xem: 4284)
Với tôi, ông bà là hai người có trái tim lớn lắm, vì họ có tới 5 ngăn dành cho những đứa trẻ mồ côi. Đối với ông bà chỉ có chữ “Nuôi Con” không có chữ “Con Nuôi”.
10 Tháng Năm 202212:58 SA(Xem: 5457)
Gió đưa Áo Mẹ Lên Trời Con còn dong duổi áo phơi bụi trần Thiên đường cách mấy bước chân Hay là địa ngục cũng lần tới đây Cù lao chín chữ cao dầy...
07 Tháng Năm 202211:38 CH(Xem: 6429)
Bài thơ tôi viết buồn độc vận Tôi tự ru tôi khúc ngậm ngùi Xin hỏi ai từng làm Mẹ khóc Có mơ thấy Mẹ giống như tôi?
07 Tháng Năm 202212:29 SA(Xem: 4451)
Xin cảm ơn mẹ tôi, vợ tôi và bà suôi của tôi cũng như các bà mẹ trên khắp thế gian đã mang một sứ mệnh gian lao và cao cả là “làm mẹ”.
06 Tháng Năm 202211:54 CH(Xem: 6335)
. Khác với người phương Tây, Việt Nam chúng tôi có rất ít các viện dưỡng lão. Khi Cha Mẹ tới tuổi già, con cái luôn muốn được sống kề cận để chăm sóc..
06 Tháng Năm 202211:36 CH(Xem: 6373)
*Xin bấm vào phần Youtube bên dưới để thưởng thức: LÁ THƯ GỬI MẸ - Nhạc Nguyễn Hiền & Thái Thủy Tiếng hát: Lệ Thanh Kiều Oanh thực hiện youtube
06 Tháng Năm 202212:37 SA(Xem: 6168)
Các bạn ơi! Sẵn sàng nhé.... Mong đa số đều có ý tưởng đoàn kết, yêu thương và có trách nhiệm để tiếp tục phụ lái con thuyền NQ ra biển lớn.
06 Tháng Năm 202212:21 SA(Xem: 6161)
Hồn “MỘNG DƯỚI HOA” buồn viễn xứ Giọt “SẦU LẺ BÓNG” rụng trong tim “MỘT CÕI ĐI VỀ” đời lữ thứ “NỖI BUỒN HOA PHƯỢNG” gởi về em!
06 Tháng Năm 202212:14 SA(Xem: 5657)
Hạ ơi! Đừng khép cổng trường Ve ơi! Đừng hát lòng đường bâng khuâng Ngày mai bên vạn nẻo đường Còn đâu tiếng trống tựu trường nôn nao
05 Tháng Năm 202212:10 SA(Xem: 4646)
Và chốc nữa đây tôi sẽ vào chùa thắp nhang… sám hối vì bấy lâu nay tôi cứ hùa theo Liên chê trách bà mẹ chồng này. Mong bà tha lỗi cho tôi.
02 Tháng Năm 202210:56 CH(Xem: 5621)
Nghe tin mầy vượt trùng khơi Ra đi chẳng có nửa lời với tao Cuộc đời như vậy thế sao !! Xin câu khấn niệm Gửi Vào Thiên Thu...
01 Tháng Năm 202211:01 CH(Xem: 9652)
Xin bấm vào phần Youtube bên dưới để thưởng thức: ĐIỀU CHƯA BÀY TỎ - Thơ Tưởng Dung, Nhạc Phạm Chinh Đông- Trình bày & Ca sĩ: KaNa Ngọc Thúy
01 Tháng Năm 202212:25 SA(Xem: 8388)
Xin bấm vào link ở trên hoặc vào giữa hình bìa Giai Phẩm Xuân bên dưới và kéo xuống để xem toàn bộ nội dung Giai Phẩm Xuân NQ 1965
01 Tháng Năm 202212:08 SA(Xem: 5488)
Ba tôi rời Việt Nam sang Hoa Kỳ đoàn tụ cùng các con vào đúng ngày 30 tháng 4 năm 1987. Ông viết bài thơ sau vào ngày 30 tháng 4 năm 1988,
30 Tháng Tư 202211:59 CH(Xem: 6267)
Đêm café thao thức Mùi quê hương đâu đây Bóng mây chìm bóng mây Café chìm nước mắt Mây vẫn trôi bàng bạc Lưng chừng treo câu thơ
30 Tháng Tư 202211:00 CH(Xem: 6541)
Thôi đã tàn rồi một giấc mơ Còn gì nữa đâu mà đợi chờ Tháng Tư về, lòng tôi xao xuyến Nhớ Sài Gòn, nhớ một người xưa!
29 Tháng Tư 202211:17 CH(Xem: 6373)
Quê cha Quảng Trị mẹ Biên Hòa Lịch sử hình thành đã ghi ra Dù đi khắp năm châu bốn bể Hãy nhớ rằng đây cũng là nhà.
29 Tháng Tư 202210:26 CH(Xem: 5120)
Thì ra bao nhiêu năm qua, cuộc sống và tuổi gìa đã vô tình che khuất đi hình bóng cũ, chỉ những dịp như hôm nay hình bóng anh Xuân lại trở về trong lòng cô Hoa
29 Tháng Tư 20222:58 CH(Xem: 6589)
*Xin bấm vào phần Youtube bên dưới để thưởng thức: NGÀY EM TRỞ LẠI SÀI GÒN - Thơ Vương Đức Lệ Nhạc Trần Xuân Kính Tiếng hát: Đèo văn Sách
29 Tháng Tư 202212:52 SA(Xem: 5803)
Ta ngồi nhìn giọt mưa rơi Tháng Tư Buồn Lắm tơ trời khóc than Thương cho mộ chí da vàng Bao nhiêu tiếng nấc hồn oan dật dờ.
29 Tháng Tư 202212:00 SA(Xem: 6580)
Phải chăng ảo ảnh cuộc đời Xa rồi áo trắng của thời nguyên trinh Đắm chìm trong cuộc phù sinh Giấc mơ thiên cổ... DẤU TÌNH CHƯA PHAI!...
28 Tháng Tư 20222:21 CH(Xem: 6211)
Nói đi anh một lần cho đủ lẽ Dù mặn nồng cay đắng có mềm môi Dù ray rức có đầy vơi mắt lệ Thì mất nhau mình cũng mất nhau rồi?!
22 Tháng Tư 20222:01 SA(Xem: 5048)
Năm nay, tháng tư lại về, những thương đau của quá khứ gần nửa thế kỷ một lần nữa lại ùa về, chúng ta nhớ Sài Gòn da diết.
22 Tháng Tư 20221:30 SA(Xem: 2984)
chúng ta có thể hiểu A-Lại-Da thức chính là thức sanh ra “tâm sinh diệt” là Vọng tâm, và cũng chính A-Lại-Da thức này hiển lộ tâm thanh tịnh là Chân tâm.
21 Tháng Tư 20223:50 CH(Xem: 6377)
Muốn tóc bay trong dạt dào biển gió Cảm nhận được ngàn ve vuốt trùng khơi Nghe hồn ngập tràn niềm thương nỗi nhớ Về một người yêu dấu đã xa rồi.
21 Tháng Tư 20222:12 CH(Xem: 6603)
Rượu cạn bầu chưa? - Trăng xế bóng! Giọt sầu năm tháng cứ tuôn sa Canh tàn, nến lụn - Hồn thao thức NỬA KIẾP LƯU ĐÀY... Ta khóc ta!
21 Tháng Tư 20221:30 SA(Xem: 6901)
Tháng năm làm biển dần thay đổi Cát sẽ không còn tiếng gọi nhau Chân giẫm đau, cát buồn không nói Chỉ thấy ngàn xanh biển hóa dâu
20 Tháng Tư 202210:33 CH(Xem: 4837)
Xin ơn trên đừng cướp đi ông bà ngoại yêu quý của tôi. Hãy để tôi còn có thời gian trả chút nghĩa tình ông bà trao cho tôi từ lúc tôi mới lọt lòng.
20 Tháng Tư 20222:17 CH(Xem: 6901)
Gỗ quí đâu? rừng vẫn im Tháng qua ngày lại người thêm muộn sầu! Thân Anh rách rưới ốm đau Rừng ơi gỗ quí cất đâu hỡi rừng?!
20 Tháng Tư 202212:27 CH(Xem: 6274)
Cám ơn mỗi sáng mai thức dậy Yên vui thanh thản sống một ngày Trần thế thiên đường ngay trước mặt Cám ơn đừng để lỡ ngày qua.
19 Tháng Tư 20223:53 CH(Xem: 6165)
Biết viết làm sao hết nhớ thương Lòng con khoắc khoải vạn đêm trường Bâng khuâng một chút niềm suy tưởng Của một người con BIỆT CỐ HƯƠNG
17 Tháng Tư 202212:52 SA(Xem: 3723)
Nói cho nghiêm túc, đây là buổi họp đầu tiên của Ban Tổ Chức hội ngộ kỳ thứ 19 của trường trung học Ngô Quyền chúng ta.
15 Tháng Tư 202212:38 SA(Xem: 5592)
Đêm càng về khuya, nỗi nhớ về Sài Gòn xưa càng quay quắt, tôi ước mơ được một lần sống lại ở thành phố Sài Gòn, một hòn ngọc Viễn Đông trước năm 1975.
14 Tháng Tư 202211:50 SA(Xem: 6573)
Bảo toàn biển đảo nước non Duy trì tiếng Việt cháu con đời đời Lo sao nước Việt rạng ngời Sánh vai thế giới một thời Hùng Anh
14 Tháng Tư 202212:49 SA(Xem: 6901)
*Xin bấm vào phần Youtube bên dưới để thưởng thức: NGƯỜI LẠC XỨ Thơ Dr. Nguyễn Quý Đoàn Nhạc Bùi Kim Cương
12 Tháng Tư 202211:36 CH(Xem: 5526)
Đêm nay thức trắng bên con Rạng ngày con Mẹ nỗi buồn chia hai Ôm con ủ ấm đêm nầy Rồi mai gió sẽ lùa đầy phòng con
11 Tháng Tư 202211:43 CH(Xem: 4869)
Tôi không cảm thấy vui trọn vẹn, tròn trĩnh lắm vì trong một góc khuất nào đó của bộ não hình ảnh tang tóc, chết chóc tức tưởi lúc kết thúc VNWar 1975, cứ hiện về như phim quay chậm!
11 Tháng Tư 20226:15 CH(Xem: 4905)
Chúng tôi phải hoàn tất ba khóa học: Chương trình học tiếng Anh (ESL program), Cultural Orientation (CO) và Work Orientation (WO) trước khi đi Mỹ.
11 Tháng Tư 20225:04 CH(Xem: 7354)
Hôm nay ngày giỗ mẹ của tôi Nén hương dâng mẹ lòng bồi hồi Không cây vú sữa bên thềm cũ Mà sao nhớ quá mẹ hiền ơi!
11 Tháng Tư 20224:01 CH(Xem: 6672)
Đeo lên cổ em thẹn thùng im lặng Tim non chờ đón nhận một tình yêu Rồi xa nhau trôi dạt tựa mây chiều Giờ về lại nhìn thôn nghèo thương nhớ
11 Tháng Tư 20223:57 CH(Xem: 6632)
Thời gian sạt lở vùng kỷ niệm Cánh phượng phai tàn ai tiếc thương?! Lần trang Lưu Bút màu mực tím Gởi nhớ về nhau THOÁNG HẠ BUỒN!
03 Tháng Tư 202211:36 CH(Xem: 6566)
Đây là hồi ký của Tiến Sĩ Thanh Vân Anderson. Nội dung nói về ba giai đoạn trong cuộc hành trình gian khổ,
03 Tháng Tư 202211:12 CH(Xem: 6303)
Nỗi niềm gửi bạn khắp nơi Làm sao để nhớ thương vơi bây giờ? Đại dịch Vũ Hán đâu ngờ Cách ly cấm túc bơ phờ mấy năm
03 Tháng Tư 20221:13 CH(Xem: 5659)
Tháng tư tiếng khóc vang lên chấn động. Cho Việt Nam, Ukraine bi thống. Hãy lên tiếng chống hành động giết người. Và hãy cầu nguyện Hòa Bình.
03 Tháng Tư 20221:25 SA(Xem: 5513)
Cám ơn cô Trí đã đỡ đầu cho thế hệ Ngô Quyền chúng em và tiếp nối. Kính mừng sinh nhật cô.
02 Tháng Tư 202211:47 CH(Xem: 6663)
Nến cháy mòn quá nửa Không đủ sáng đêm buồn Mưa thôi tuôn giọt mưa Đời cô đơn không dứt Ai làm cho hiu hắt Hồn Cư Xá ngày xưa ...
02 Tháng Tư 20226:43 CH(Xem: 5073)
Bây giờ người vắng mặt Mỗi tháng tư lệ thầm Nỗi đau này ai thấu Nên trốn mình trong chăn
02 Tháng Tư 20226:41 CH(Xem: 5484)
Có phải là em người trong mộng Mà sao thoáng gặp đã si mơ Mà sao ám ảnh hoài đôi mắt Dẫu đến ngàn năm vẫn đợi chờ!...
02 Tháng Tư 20226:36 CH(Xem: 5917)
Tựa ngón tay thon dài Thanh khiết cánh Ngọc Lan Gửi mùi hương huyền thoại Lắng vào hồn miên man.
02 Tháng Tư 20222:18 SA(Xem: 5497)
Bỗng dưng nghe một cái “RẦM” Đất trời sụp đổ, tối tăm mặt mày Ngỡ rằng động đất quanh đây Hay là sét đánh nổ ngay trên đầu
01 Tháng Tư 20221:26 SA(Xem: 6120)
Theo về giọt nắng tháng tư Hôn môi cháy bỏng ngôn từ than van Từ khi binh lửa ngập tràn Em thân cô phụ đeo mang lửa hờn.
28 Tháng Ba 202210:40 SA(Xem: 6413)
Tôi cúi đầu thật buồn Tử nghiệp kìa con đường Một sát na ngừng thở Để lại bao tiếc thương. Bạn già ơi! bạn già. Vô thường cuộc đời ta Mình mới vừa trò chuyện Mà giờ đành cách xa.
28 Tháng Ba 20229:23 SA(Xem: 5873)
Dù cho xa cách dặm ngàn Hẹn ngày tái ngộ rộn ràng hè sang Cùng vui hạnh phúc lang thang Cali nắng ấm ta đang đợi chờ
27 Tháng Ba 20225:22 CH(Xem: 5846)
Em, nụ hôn chiều mưa lầy lội Nhớ làm gì con sáo sang sông! Những nụ cười chiêm bao chết vội Nuôi nấng tình ngày tháng bão giông!
27 Tháng Ba 20221:03 SA(Xem: 4685)
Em quanh năm suốt tháng phải ăn đói, nhịn thèm vì sợ mập, lại chỉ thích những món “cơ hàn”. Số em chắc là “Số khổ”?
27 Tháng Ba 202212:48 SA(Xem: 6102)
Quay về còn được gặp nhau không Thuở đạp xe chung lượn rắn rồng Thuở của "Mày Tao" trong quán nước Tuổi mơ, tuổi mộng, tuổi bâng khuâng
27 Tháng Ba 202212:30 SA(Xem: 7025)
*Xin bấm vào phần Youtube bên dưới để thưởng thức: CÔ BÉ NGÀY XƯA - Thơ: PhamPhanLang Nhạc: Vĩnh Điện - Trình bày: Đông Nguyễn
26 Tháng Ba 202211:27 CH(Xem: 5271)
Món ăn hàng ngày vẫn luôn là cá thịt, rau cải trại cấp phát. Vì ăn uống kham khổ quen rồi nên gia đình tôi không mấy khó khăn khi hội nhập cuộc sống ở trại Bataan.
26 Tháng Ba 202211:09 CH(Xem: 5344)
...dân tộc Ukraine đã khiến cả thế giới ngưỡng mộ khi có những cô gái trẻ, những phụ nữ lớn tuổi cũng cầm súng bên cạnh nam nhân cùng chiến đấu chống quân thù.
22 Tháng Ba 202212:05 SA(Xem: 5220)
Trả lời như thế nào cho một cô bé bảy tuổi, đôi mắt long lanh ngấn lệ, đang phải đối mặt với nỗi lo sợ về sự ra đi, sự chia ly, không thể tránh được, và vĩnh viễn đây?
21 Tháng Ba 202211:46 CH(Xem: 5866)
Sài Gòn nào phải là quê Nghe chừng sâu lắng bộn bề nỗi đau Tên đường tên phố thuở nao Đi xa vẫn nhớ phố chào vẫy tay...
20 Tháng Ba 20221:54 SA(Xem: 4932)
Dừng tay tàn bạo đi thôi Rồi thì xương trắng một đời ra ma Giết người người sẽ giết ta Luật trời khó thoát đó là luật chung.
20 Tháng Ba 202212:40 SA(Xem: 5727)
Vì đâu chinh chiến điêu linh? Vì tham lam quá nên sinh bạo tàn Chiến tranh xâm lược lan tràn Quân Nga gây biết bao ngàn thương đau?
20 Tháng Ba 202212:36 SA(Xem: 2492)
Đời loạn ly, xương trắng dựng thành ma Đang hò hét - ngửa ra - về với đất Chuyện khó tin - nhưng (ở đây) rất thật Bóng chinh nhân HÀO KHÍ NHẬP HỒN CA!
19 Tháng Ba 20221:34 SA(Xem: 5437)
Ai cũng bảo sao không chọn đi đâu mà lại chọn cái nước nghèo thế mà đi. Ấy vậy mà với mức thu nhập GDP bèo bọt của Ukraina, sao tôi vẫn thấy họ giàu đến thế…
19 Tháng Ba 20221:07 SA(Xem: 6652)
Ai là dân Sài Gòn trước 1975 đều không ít lần để lại những bước chân mình trên vỉa hè đại lộ Lê Lợi mà ngày trước người ta gọi là phố Bô Na (Bonard).
19 Tháng Ba 202212:58 SA(Xem: 6265)
Giá như đèn không sáng bên kia Chắc gì ai biết ai còn đứng đợi Chảy vào lòng ai hạt mưa nóng hổi Lạnh lẽo bên ngoài, ấm lại bên trong ! Hỏi thăm Sàigòn, Thơ còn ướt hay không?
19 Tháng Ba 202212:10 SA(Xem: 7441)
*Xin bấm vào phần Youtube bên dưới để thưởng thức: NGÀY TÌNH NHÂN CỦA EM Thơ Hà Thu Thủy Nhạc Phạm Chinh Đông. - Trình bày: Cẩm Bình
18 Tháng Ba 20228:43 CH(Xem: 2805)
Mỗi ngày vui hưởng một ngày Lỡ mai nằm xuống buông tay nhẹ lòng Cuộc đời ta chỉ số không. Ra đi để lại tấm lòng thiện nhơn.
18 Tháng Ba 20221:49 SA(Xem: 5531)
Nhiều người vẫn cho rằng một trong những hạnh phúc trên đời này là tình bạn. Điều này thì ai cũng dễ dàng đồng ý thôi. Thế nhưng, để có tình bạn thực sự thì cần có những người bạn thực sự. Như thế nào gọi là một người bạn?
18 Tháng Ba 20221:21 SA(Xem: 6247)
Bây chừ đất nước can qua Tay ôm cây súng em ra chiến trường Giữ gìn tổ quốc quê hương Yêu những cô gái phi thường lập công.
12 Tháng Ba 202211:02 CH(Xem: 5842)
Thật vậy, các món ẩm thực xưa ở quê hương tôi rất đơn giản, không quá sang trọng cầu kỳ, mà bình dị, gần gũi như người dân BH hiền hòa, chơn chất và hào sảng của tôi,
12 Tháng Ba 20225:06 CH(Xem: 5580)
Ngày mai ta lại thêm một giờ Đồng hồ báo thức lúc đang mơ Mặt trời hé gọi “ Mau mau dậy” Choàng tỉnh” Thì ra đã đổi giờ” Cẩn thận lái xe ngày thứ hai Đi làm ngái ngủ vẫn không hay
12 Tháng Ba 202212:24 SA(Xem: 5990)
Sau hơn một tuần dừng chân tại Hàn Quốc trên đường về Saigòn, tôi đã chứng kiến nhiều sự kiện rất độc đáo mà không nơi nào có
12 Tháng Ba 202212:05 SA(Xem: 5634)
Dỗ dành màu tím thủy chung Sắc hoàng hoa cũng bâng khuâng theo mùa Ơi em! Áo lụa ngày thơ Cài băng đô tím để chờ đợi ai ? Còn ai đứng ngóng giữa đời Dẫu cho nhạt tím vàng phai cũng chờ.
12 Tháng Ba 202212:00 SA(Xem: 2596)
Đừng quên nhau nhé người ơi Dù cho xa cách đôi nơi đừng sầu Tóc xanh nay đã bạc mầu Hai năm đại dịch cơ cầu khổ đau Thời gian thấm thoát qua mau Nhìn bao ảnh cũ trước sau khác nhiều
11 Tháng Ba 202211:38 CH(Xem: 5753)
Có những khi ta đi tìm nhau Tiếng đàn xưa “Cô láng giềng“ đâu? Có những khi ta đi tìm nhau Lạc bàn chân, nghìn trùng… bắt đầu
11 Tháng Ba 202211:23 CH(Xem: 6012)
Tiến công siết chặt vòng vây Ucraina đất nước nầy tan hoang Thề không khuất phục quy hàng Quân xâm lược chẳng dễ dàng thị uy.
11 Tháng Ba 20227:10 CH(Xem: 5618)
Dáng đi Ngài chậm rãi Đếm từng bước chân buồn Chúa quyền năng ban phước Mẹ Bề Trên xót thương.
11 Tháng Ba 20227:05 CH(Xem: 6190)
Từ bé thơ ngây đến thành thiếu nữ Mình học cùng nhau chung một mái trường Dù yên bình hay gian truân trắc trở Vẫn đong đầy tình bằng hữu thân thương.