Danh mục
Số lượt truy cập
1,000,000

GS. Nguyễn Văn Lục - TẤM VẢI BỌC ĐIỀU

29 Tháng Mười Hai 201212:00 SA(Xem: 120080)
GS. Nguyễn Văn Lục - TẤM VẢI BỌC ĐIỀU

Tấm vải bọc điều...

GS. Nguyễn văn Lục

nvluc-aug-2010_0-content

 

Hầu hết những bé gái sinh ra đều quấn trong một tấm tã. Tã cứ đeo dính lấy bé gái cho đến khi bé biết mặc quần thì tã đã mủn. Chỉ có nước vứt. Nhưng có những bé gái ra đời được quấn trong tã bọc điều, biểu tượng của giàu sang phú quý. Những cái tã mầu sa tanh đỏ, có thêu kim tuyến vàng sặc sỡ, có rua xa hoa. Nhưng liệu chúng có bảo đảm được cuộc đời nhung lụa cho những cô gái có số phận may mắn đó không?

Tấm vải bọc điều trong nội cung

Không ở đâu có nhiều tấm vải bọc điều như thế. Đơn giản chỉ vì vua chúa ở ta cũng như bên Tàu không chỉ có một mà nhiều vợ. Bên Tàu, một vị hoàng đế có số cung phi, cung nữ lên đến 10.000 người. Giả dụ 10.000 đó cùng đẻ thì có 10.000 tấm vải bọc điều phơi phới trong cung.
Triều đình nhà Nguyễn không đến nỗi như thế, nhưng ngoài hoàng hậu, các vua đều nạp phi. Đời Minh Mạng, nhiều cung phi chỉ là cung nhân, cung nhân giản dị là kẻ hầu hạ, thị nữ trong cung. Có thời kỳ trong nước có hạn hán, vua Minh Mạng cho là trong cung nhiều chướng khí nên đã cho thải về đến 100 bà cung phi, có nghĩa là ông còn giữ lại ít lắm cũng vài trăm. Đã vậy, ông còn nổi tiếng qua câu thơ truyền tụng lại :
"Nhất dạ ngũ giao, tam hữu dâng".


Thế tổ Cao hoàng đế, tức vua Gia Long có 13 hoàng tử, 18 hoàng nữ. Cộng chung là 31 người. Thánh tổ Nhơn hoàng đế, tức vua Minh Mạng có nhiều con hơn: 78 hoàng tử và 64 hoàng nữ. Cộng chung là 142 người. (Có nhiều sách chép nhiều hơn, từ 165 đến 170 người, chẳng hiểu những con số đó lấy ở tài liệu nào và căn cứ vào đâu). Hiến tổ Chương hoàng đế, tức Thiệu Trị có 29 hoàng tử và 35 hoàng nữ. Cộng chung là 64 người. Dực Tôn hoàng đế, tức Tự Đức, không có con, chỉ nhận con nuôi. Tính chung cả bốn triều vua có tất cả 250 hoàng tử và hoàng nữ. [1] .
Nay chúng ta cứ giả dụ trong một thời gian là 30 năm sau, số này có vợ có chồng phải cộng thêm 250 công chúa hoặc phò mã nữa. Con số cộng chung sẽ là 500 người. Lại cứ giả dụ một cách rất khiêm tốn là trung bình mỗi gia đình tối thiểu có bốn người con, con số sẽ lên đến 1.000 người - 1.000 tấm vải bọc điều là các hoàng tôn (tức là cháu trai, cháu gái vua). Chúng ta tạm thời tính đến đây thôi, vì còn các hoàng tôn sẽ lại tiếp tục lấy vợ, lấy chồng nữa. Chẳng hạn, con thái tử Bính, con vua Gia Long, không phải chỉ có 4 người con - 4 tấm vải bọc điều mà có đến có 42 con trai, 31 con gái. Hoàng tử Miên Chi, con Minh Mạng 18 con gái, 13 con trai, hoàng tử Miên Tĩnh 10 con trai, 77 con gái, hoàng tử Miên Phú 27 con trai, 35 con gái. Hoàng tử Hồng phó, con Thiệu Trị có 16 trai, 29 con gái. Hoàng tử Quân Bắc 43 con trai, 24 con gái. Chỉ tính con của 6 hoàng tử thôi. Con số con trai gái đã tốn thêm 400 tấm vải bọc điều.
Các con trai hay gái này, nhất là trong các đời trước, đa số đều ghi "sinh mẫu là ai không rõ". Dù không rõ nguồn gốc, bọn họ vẫn có tấm vải bọc điều làm chứng chỉ vào đời.
Bên cạnh đó còn có anh em, chị em với vua, với hoàng hậu và cung phi. Đám người này được gọi chung là hoàng thân công. Đổ đồng có thêm 250 cặp hoàng thân công nữa, chưa kể những thê thiếp như sẽ nói sau. Mỗi gia đình hoàng thân công nhận cho bốn người một gia đình, ta có thêm 1.000 người nữa. 1.000 người con trai, con gái các người có tước công này được gọi là công tử nữ.

 
Sau cùng, con cháu họ nhà vua thì được gọi chung là tôn thất. Bọn người này phải cộng thêm 1.000 người nữa. Năm Minh Mạng thứ 4, năm 1823, có chỉ rằng các viên chức trong dòng họ tôn thất mà chưa có quan chức thì được gọi là tôn thất nhàn tản. Từ này ít người biết tới, vì có ai chịu nhận cái chức nhàn tản đâu [2] .
Nếu cộng chung tất cả đám người thuộc dòng họ các vua kể trên, ta có khoảng 4.000 người trong bốn đời vua. 4.000 người này được nuôi ăn ở, tiền bạc, gạo thóc mà tuỳ theo cấp bậc sẽ có mức lương bổng rõ rệt.


Bên cạnh đó, đừng quên mấy ông anh em nhà vua hoặc anh chị em phía hoàng hậu đều cũng có vợ nọ con kia nên triều đình đã đặt ra là phủ thiếp, tức là vợ các tước công. Tất cả những thành phần trên đều không ai tự làm lấy các việc phục dịch hay tạp dịch nên phải có người hầu hạ, vì thế triều đình đã đặt ra Cung giám viện, hay Viện quan giám mà đời Minh Mạng thứ 17, 1836, đã có dự định cấp bậc Thái giám làm năm cấp: Thủ đẳng, Thứ đẳng, Trung đẳng, A đẳng và Hạ đẳng. Con số người này bao nhiêu thì quả thực người viết không tính hết được. Chỉ biết rằng, khi một công chúa đi lấy chồng, có phò mã rồi thì được cấp 50 người để phục dịch gồm lính canh, lính hầu do một viên đội trưởng chỉ huy cộng với một số thị nữ. 50 người này đều được triều đình cấp lương bổng, nuôi ăn ở. Nếu chỉ tính số người phục dịch cho 250 hoàng tử, công chúa, con số này sẽ lên tới 12.500 người.
Bên cạnh đó là hàng quan lại từ nhất phẩm đến cửu phẩm, lại chia ra hàng quan văn, quan võ.
Thấp nhất và sau cùng là bọn lính kinh. Lính kinh dùng để hộ vệ, hoặc hộ vệ loan giá đều chỉ tuyển trong họ Tôn thất mà thôi.
Làm con tính sơ sài, tổng cộng lại cho thấy con số là chòm chèm hai chục ngàn người được trả lương, nuôi ăn. Chỉ việc giải quyết, điều hoà con số người này cho ổn thỏa, công việc của một ông vua trong một ngày cũng đủ mệt rồi.

Khi đến tuổi lấy chồng


Khi đến 16 tuổi thì các hoàng nữ phải kết hôn. Vì thế, quanh năm ngày tháng, phải chọn ngày tốt để gả chồng cho các hoàng nữ. Theo lệ thường thì "Gái thập tam, nam thập lục". Nhưng cũng có lệ "Gái hơn hai, trai hơn một". Lý thuyết là như thế, nhưng người viết thử làm một thống kê sơ sài cho thấy ít có công chúa nào lấy chồng vào đúng lúc 16 tuổi. Trong số 54 người con gái của Thánh tổ, tức vua Minh Mạng, độ tuổi trung bình đi lấy chồng là 22. Nghĩa là lấy chồng trễ ít nhất từ năm đến tám năm.
Người viết còn nhận thấy một điều đáng kinh ngạc là tuổi thọ của các công chúa rất vắn. Vua Minh Mạng có 64 người con gái, chép vào chuyện chỉ có 48 người. Người tuổi thọ nhất là 68. Người trẻ nhất chết lúc 1 tuổi. Tuổi thọ trung bình của các công chúa là 21 tuổi. Đặc biệt trong số 8 công chúa kể từ hoàng nữ thứ 55 trở đi, có 3 người không được chép chuyện. Năm công chúa cuối cùng thì lần lượt chết vào năm 7 tuổi, 9 tuổi, 5 tuổi, 24 tuổi và 25 tuổi. Rõ ràng có sự suy thoái về tuổi thọ các công chúa ở vào cuối đời Minh Mạng. Những tấm vải bọc điều này quả thực không có cái may mắn như người ta mong đợi. Nếu cứ tính tuổi trung bình của tám hoàng nữ chót, con số tuổi thọ trung bình là 8,7. Các hoàng nữ thật quá vắn số. Tấm vải bọc điều còn có nghĩa lý gì. Thà được quấn tấm tã lót bằng vải đã mủn mà có cơ hy vọng sống lâu. Chưa kể, hơn 10 công chúa không có tiểu sử, có thể là chết sớm, chưa kịp đặt tên. Nếu xét cả hơn 10 công chúa không có tiểu sử, chưa có tên, cơ nguy tuổi thọ sụt xuống còn bao nhiêu?.

Sang đến đời Thiệu Trị, con số còn gây ngạc nhiên nhiều hơn nữa. Vua Thiệu Trị có 35 công chúa, chỉ 29 có tiểu sử. Trong số đó 11 người sống dưới 5 tuổi. Tuổi thọ trung bình của 29 người là 15 tuổi. Chỉ có 3 người sống trên 50 tuổi. Và người sống lâu nhất chỉ có 58 tuổi. Nếu cộng thêm 6 người không có tiểu sử, không có tên tuổi, thì tuổi trung bình còn được bao nhiêu? Phải chăng tuổi thọ trung bình của các công chúa quá thấp, vì chính vua Minh Mạng cũng chết trẻ vào lúc 50 tuổi và Thiệu Trị ở tuổi 41. Có sự liên hệ gì giữa tuổi thọ của Minh Mạng và Thiệu Trị với nguyên nhân kéo thấp tuổi thọ của các công chúa xuống. Thường các hoàng tử, tuổi thọ cao hơn vì không phải sinh đẻ và có thể họ chịu khó hoạt động nhiều hơn.

Về phần nhà vua, vì có quá nhiều công chúa nên mọi việc cưới hỏi đều giao cho một vị trong hoàng tôn đứng ra làm chủ hôn và một vị thượng quan lo việc sắp xếp hôn sự gọi là chiếu liệu. Cả hai vị về thân thế và gia đình đều là những gia đình thuận hảo, gương mẫu về mặt đạo đức, không tai tiếng gì. Vị chủ hôn và viên thượng quan sẽ thiết lập một danh sách các phò mã tương lai trong hàng con cái Thượng quan trong triều. Ít lắm trong danh sách cũng phải có năm phò mã tương lai để dễ bề chọn lựa. Trước khi lập danh sách dâng lên vua, hai vị phải xem số tuổi hai người có hợp nhau không. Vị chủ hôn đem cả can chi năm tuổi của công chúa và can chi năm tuổi của phò mã như Giáp Tý, Ất Sửu v.v… đưa xuống cho Khâm Thiên Giám chọn ngày tốt. Gia đình của phò mã phải là thượng quan trong triều đình. Người ta chú trọng đến gia thế nhà phò mã hơn chính phò mã, vì thế phần đông các phò mã sức học đều không có gì, kể như không mấy người có ăn học hay đỗ đạt. Cho đến đời Thiệu Trị, người viết duyệt lại danh sách các công chúa đã lấy chồng cho thấy không một công chúa nào lấy chồng thuộc giới nho sĩ cỡ cử nhân trở lên. Kể cũng là một điều lạ. Người có ăn học không thiếu, có thể chỉ thiếu gốc gác, con nhà. Vì vậy không được tuyển chọn. Còn một điều cũng không kém lạ là tất cả các công chúa này, không một ai lấy chồng có gốc gác miền Bắc. Người viết dò tìm quê quán các phò mã thì phần đông có gốc miền Trung. Nhưng cũng không thiếu phò mã gốc miền Nam. Trong số phò mã, con rể Minh Mạng, người viết đếm được 10 người gốc miền Nam, còn lại đều gốc miền Trung. Không có ai đến từ miền Bắc cả. Đám trai đất Hà Thành có thể dung mạo đều xấu xí quá chăng? Điều này để dành cho các sử gia, các nhà xã hội học miền Bắc cắt nghĩa giùm. Ngay cả việc vua lấy vợ, người ta cũng nhận thấy, nhiều hoàng hậu từ miền Nam mà tới. Đặc biệt hoàng hậu Nam Phương được coi là hương thơm đến từ phương Nam. Miền Bắc, phải có trí nhớ dai lắm lội ngược lịch sử đến thời Tây Sơn mới có Ngọc Hân công chúa lấy vua. Nhưng nên nhớ, lúc đó Huệ chưa làm vua, mà cách lấy thì vội vã, tất bật vừa lấy vừa cho.

Những trở ngại khi công chúa lấy chồng.


Tấm vải bọc điều còn gặp thêm nhiều oan trái. Chết sớm đã đành. Lấy chồng thì muộn. Việc lấy chồng trễ phần lớn là do nguyên nhân tang chế trong triều. Một triều đình mà dòng tộc đông như thế, đám cưới xảy ra thường xuyên, nhưng đám tang cũng vậy. Nào mẹ vua, vợ vua rồi chính vua. Hãy xem thử: Thái hoàng thái hậu, mẹ vua Gia Long và bà nội vua Minh Mạng rồi Tuyên Từ khánh hoàng thái hậu, mẹ vua Minh Mạng và vợ vua Gia Long. Khi Minh Mạng chết thì những bà này còn sống. Chưa kể đến hoàng thân, quốc thích. Nào là các hoàng tử công, hoàng tôn, hoàng thân công, hoàng đệ, các công tử, các công chúa, các thiếp của hoàng tử, hoàng tôn rồi đến các hoàng nữ, các hoàng muội, thái trưởng công chúa, các tả hữu tần ngự của tiên đế đời trước, các phi tần ở đại nội, các công nữ, các phủ thiếp... và cuối cùng các dòng trong tôn thất. Chưa kể các lễ giỗ triền miên năm này qua năm khác. Tang phục thì có ngũ phục, có năm bậc để trở: từ ba tháng, năm tháng, chín tháng, một năm đến ba năm. Quanh năm giỗ chạp, ăn uống. Triều đình nhà Nguyễn đã có nhiều đại tang như Hiếu Khang hoàng hậu, Thừa Thiên Cao hoàng hậu, Thuận Thiên Cao hoàng hậu, rồi hoàng đế Gia Long, Minh Mạng rồi Thiệu Trị. Lấy tỉ dụ làm mốc là khi Thiệu Trị mất năm 1847. Tính từ năm Gia Long lên ngôi 1802 đến năm 1847 là 45 năm.Trong 45 năm đó có ít nhất gần mười đại tang. Trong đó có ba đại tang hoàng đế, năm đại tang hoàng hậu.


Năm Gia Long thứ 6, tức năm 1807, Thánh tổ thiên nhiên hoàng hậu, vợ vua Minh Mạng, mẹ vua Thiệu Trị, mất lúc mới 17 tuổi. Gia Long thứ 10, tức năm 1812, Hiếu Khang hoàng hậu mất (mẹ vua Gia Long). Đến ba năm sau, tức năm 1815, vừa mãn tang Hiếu Khang hoàng hậu thì lại đến lượt đại tang Thừa Thiên Cao hoàng hậu (vợ Thế tổ hoàng đế, tức Gia Long). Năm 1820, đến lượt Gia Long thăng hà. Rồi Minh Mạng mất năm 1840. Thuận Thiên Cao hoàng hậu (Vợ thứ của vua Gia long, 14 tuổi được tiến vào cung, phong là nhị phi) mất năm 1846 và Thiệu Trị mất năm 1847. Rồi đến Hiến Chương hoàng hậu, vợ vua Thiệu Trị.


Luật tang chế lại khá khắt khe.
Khi Hiếu Khang hoàng hậu mất, chính vua Gia Long phải mặc áo sổ gấu trong ba năm. Chị vua mặc áo tang ba năm, con gái vua mặc tang phục một năm. Hoàng tôn, hoàng thúc mặc áo tang năm tháng. Tả hữu cung tần đều mặc áo tang một năm. Các quan kinh văn võ từ chánh tam phẩm trở lên mặc áo tang vén gấu ba tháng. Quan kinh, chánh tam phẩm trở lên, cấm giá thú trong ba tháng. Việc để tang như thế ảnh hưởng trực tiếp đến việc lấy chồng của các hoàng nữ. Mọi việc hôn sự phải được đình hoãn lại sau ba năm.

Chúng ta hãy làm một con tính nhẩm. Giả dụ vào đầu đời Tự Đức, khi Cao Thiên hoàng hậu mất vào năm thứ 6 đời Thiệu Trị, tức năm 1846. Năm 1847, đến lượt Thiệu Trị mất. Dĩ nhiên phải để tang ba năm. Giả dụ lúc đó con gái các vua Minh Mạng và Thiệu Trị vừa đến tuổi 16 để lấy chồng thì phải lui lại đến năm 1850 mới được lập gia đình. Có hơn ba mươi hoàng nữ đến tuổi lấy chồng ở trong trường hợp này phải ngưng lại.
Đợi thêm bốn, năm năm nữa, các công chúa 21 tuổi, đã "quá lứa" vào thời đó. Các hoàng nữ bị coi như gái già. Nếu là người dân có thể ế chồng, may là công chúa nên vẫn có thể chọn được phò mã. Nhưng không phải dễ, vì phải chọn phò mã 22 tuổi là lý tưởng nhất. Nhưng con trai ở tuổi đó, nhiều người cũng đã lập gia đình rồi. Vì thế, thay vì chọn lựa phò mã trong các gia đình đại quan như luật lệ bắt buộc, triều đình phải chọn lựa gia đình các quan từ tam phẩm trở xuống. Theo như dư luận thời đó truyền tụng trong dân gian, có nhiều trường hợp các ứng viên phò mã được chọn thấy hoàng nữ quá già, hoặc không được đẹp đẽ gì cho lắm, bèn đánh bài tẩu mã, trốn khỏi kinh đô Huế để tránh phải lấy công chúa già.

Việc hôn sự của các hoàng nữ.

Nhưng có vải bọc điều nên con vua cháu chúa rồi trước sau cũng gả chồng được. Danh sách được đệ lên vua, vua duyệt, rồi khoanh đỏ vào đó. Khoanh vào ai thì người đó được. Số phận đã an bài không cách gì thay đổi được nữa. Thế là phò mã đã được chọn lựa. Công chúa sau khi biết được tên phò mã tương lai, vì muốn biết xem dung nhan phò mã nên tìm đủ cách để xem mặt. Cách tốt nhất là nhờ bọn thị nữ đi điều tra tung tích, gia cảnh, chỗ ở nhà phò mã. Sau đó, nếu cơ hội thuận tiện thì chính hoàng nữ cũng tìm dịp để xem cho tỏ tường. Kể ra cũng là một giai đoạn lý thú, hứng khởi và hấp dẫn. Lấy nhau kiểu đó mà sử sách đã để lại nhiều mối tình vợ chồng đằm thắm và keo sơn như trường hợp Quy Đức công chúa Vĩnh Trinh, biệt hiệu là Nguyệt Đình. Phò mã Thuận vâng lệnh triều đình đi công vụ vào Gia Định chẳng may bị chết để lại tiếc thương cho công chúa. Công chúa đã làm biểu dâng lên vua, vua cũng cảm động khi đọc tờ biểu đó.
Khi vua đã chọn rồi thì phò mã không thể chối từ và hoàng nữ cũng không thể nại ra bất cứ lý do gì để không lấy.
Nay hãy xem lại đạo dụ của Gia Long năm thứ tư: "Trước hết, nhà vua sai vợ chồng đại thần ấy song toàn đến trước mặt vua, đem việc gả chồng cho công chúa bảo cho biết. Đại thần ấy bái mạng rồi lui ra, đến Thanh phong đường bảo quan mỗ (giống như khi ta dùng chữ ông X.) rằng nay có chỉ vua ban, lấy công chúa là mỗ gả cho con thứ mấy quan mỗ, tên là mỗ." [3]
Vậy là mọi chuyện đã quyết định xong. Đến ngày đã định, vua ngự tiện điện, bố của phò mã cùng các quan viên trong họ đều mặc áo chầu đến sân điện. Lạy năm lạy rồi nhận mệnh lui ra đứng theo ban. Cũng ngày hôm ấy, mẹ của phò mã đem các mệnh phụ trong họ đều mặc áo màu đến cửa cung Khôn Đức rồi cửa cung Trường Thọ làm lễ vọng bái. Riêng bố của phò mã thì liệu đường đến dinh công của chủ hôn xin chọn ngày tốt làm lễ ăn hỏi. Ông chủ hôn lại truyền cho Khâm Thiên Giám chọn ngày tâu lên và truyền cho bố của phò mã biết.
Phần sính lễ mà gia đình phò mã phải lo liệu cho đủ gồm: một lợn mổ (chắc thịt lợn luộc), một lợn quay đến ngoài cửa Hữu Đoan nhờ tâu xin dâng lễ. Khi gặp vua thì lạy năm lạy, được mời ngồi ăn trầu, rồi bái biệt, lạy năm lạy nữa.
Đến ngày lễ hỏi, cha mẹ phò mã đem các mệnh quan, mệnh phụ đều mặc phẩm phục, đồ lễ vật như các thứ bò, lợn, trầu cau, lụa, đoạn, vàng bạc đến cửa dinh quan chủ hôn đợi. Ở đây không nói rõ mỗi thứ bao nhiêu. Nhưng theo L. Sogny, trong bài Cérémonial d'autrefois pour le mariage des princesses d'Annam trong Bulletin des amis du vieux Huế có ghi rõ như sau:
Ngày đầu trong lễ Nạp thái, phò mã dâng lên Tôn Nhân Phủ 10 lạng vàng và 100 lạng bạc, hai mâm trầu cau. Lễ vấn danh dâng lên hai trâu, hai lợn thật to cộng với hai hũ rượu.
Ngày thứ hai, lễ Nạp trưng, hai khúc sa tanh thêu, bốn khúc lụa gọi là "vân", bốn khúc lụa gọi là "sa", hai mâm trầu cau và hai bình rượu. Lễ Nạp cát gồm hai bò, hai dê, hai bình rượu.
Ngày thứ ba, gọi là lễ điện nhạn (présents d'oies) chim nhạn một đôi, một hộp đựng những tấm lụa những giải ngũ sắc, hai con ngỗng, cổ tiền 100 đồng.
Nhưng tất cả những phẩm vật này đều có tính cách tượng trưng, vì nó thay đổi theo từng đám cưới, từng gia cảnh và từng triều vua. Cuối cùng là lễ thân nghinh hay đón dâu về nhà.


Hồi môn của hoàng nữ

Những con số trưng ra ở đây cho thấy lượng tiền cho công chúa về nhà chồng là quá lớn và quá tốn kém cho triều đình. Luật định rằng con gái hoàng hậu đi lấy chồng thì cho tiền sắm tư trang, may mặc là 50.000 quan. Con gái trưởng (con các vợ khác) của vua là 30.000 quan. Con gái thứ của vua là 20.000. Xem ở trên, tiền ăn của vua (Vua ăn một mình) chỉ có 50 quan cho một tháng. Lương cho hoàng quý phi, vợ vua là 1.000 quan/năm, chưa kể gạo. Các phi tần bậc một (có bảy bậc phi tần): 300 quan/năm. Nữ cung, người hầu gái trong cung có sáu bậc, có 6 quan/tháng. Lính kinh có 2 quan/tháng. Chưa kể công chúa và phò mã còn được cấp 50 người phục dịch đều được trả lương. Nếu tính con số 250 công chúa, hoàng tử lấy vợ chồng, lấy 20.000 làm căn bản, chi phí sẽ lên tới 5.000.000 quan tiền. Chi phí của hồi môn này có tốn hao ngân quỹ quá cho triều đình, mà gián tiếp là do dân chúng đóng góp không?


Cũng vì vậy, vào đầu đời Thiệu Trị có dụ rằng: "Đời xưa vua Nghiêu gả 2 con gái cho Ngu Thuấn ở Vi Nhuế chả nghe nói lễ cưới sang trọng. Hơn nữa đám cưới chỉ dùng hai da hươu làm lễ, xưa kia vẫn nói thế. Nay gả hoàng nữ cho con các đại thần. Mà các đại thần thanh thận trung cần, trẫm vẫn biết sẵn. Vậy 6 lễ cưới (các lễ nạp thái, vấn danh v.v...) cho tùy theo cảnh nhà giàu nghèo mà sắm sửa, không nên ấn định lễ vật. Bộ lễ bàn định các thứ phẩm vật, chớ nên bày đặt quá nhiều. Vậy các chủ hôn cần biết rõ " [4] .
Dụ ở trên kể là đã hay. Nhưng vẫn phải trích dẫn cho bằng được Nghiêu Thuấn để có giá trị thuyết phục, dù chỉ một việc nhỏ là các phẩm vật dẫn cưới.
Phần gia giảm theo tinh thần dụ ở trên là muốn châm chước cho các quan đại thần, gia đình nghèo được tùy tiện, gia giảm trong phẩm vật dẫn cuới. Dụ ra đã đành, các quan đại thần có dám tuân theo hay không lại là chuyện khác. Thứ đến, phần của hồi môn của triều đình thì hầu như vẫn định là như vậy, không có gì thay đổi.

Lễ thân nghinh

Lễ thứ sáu của đám cưới là lễ thân nghinh. Lễ thân nghinh nói đúng ra là ngày lễ cưới, bắt đầu bằng một đoàn kiệu từ phủ công chúa. Đoàn rước kiệu gồm vị chủ hôn và các mạng phụ (vợ quan đại thần) và các mạng quan (vợ các quan) được chỉ định trong đám rước kiệu công chúa. Kèm theo đó có sáu nữ quan và phò mã đứng chờ ở phía trái và đằng sau cung điện của công chúa. Các mạng phụ mạng quan giúp công chúa lên kiệu và lúc đó, phò mã lên ngựa mở đường đi đầu trước kiệu của công chúa, tiếp theo là người chủ hôn rồi đến các mạng phụ mạng quan. Sau cùng, đợi công chúa ra đi, các hòm nữ trang, các hòm của cải và phẩm vật đã chuẩn bị sẵn được đem theo đến phủ đệ mới, được bày ra.

Sau đó đám rước đi đến chỗ ở mới của công chúa. Đây là đặc đìểm cần ghi nhận vì chỉ có lễ đón dâu mới làm ở phủ đệ công chúa. Đến nơi, phò mã mở màn kiệu, đỡ công chúa xuống dẫn vào nhà khách. Tiếp đến là lễ hợp cẩn. Hai người ăn cùng một miếng thịt và uống rượu ở hai cái tách được cưa làm đôi. Những mạng phụ được mời một bữa ăn nhẹ, sau đó ai nấy ra về.
Sáng hôm sau, công chúa được phò mã dẫn về ra mắt bố mẹ chồng. Sáng hôm sau nữa lại đến bàn thờ tổ tiên bố mẹ chồng làm lễ gia tiên.
Năm ngày sau đó, công chúa và phò mã mặc phẩm phục mới ra trình diện vua cha, đến cung Từ Thọ và đến trước vua làm lễ bái yết, sau đó đến cửa Hưng Khánh làm lễ chiêm bái. Cuối cùng mới được phép về thăm nhà mẹ đẻ. Sau đó, hai người sẽ đến Tôn Nhân phủ để cảm tạ vị chủ hôn. Kể từ nay, chú rể được phong chức Phò mã đô úy.
Một điều kỳ lạ là từ nay, phò mã không có quyền có nhiều thê thiếp như tất cả các đàn ông khác trong triều đình. Chỉ trừ khi công chúa không có con, phò mã mới được quyền cưới thiếp hay vợ nhỏ. Các con của hai người sẽ chỉ biết có họ mẹ mà không biết đến bố. Con trai trưởng của hai người được phong chức vệ úy. Còn các con khác của hai người thì không được chức tước gì cả. Nếu công chúa không có con, con trai của vợ bé sẽ có chức kiểm hiệu.
Về thủ tục giao tế bên ngoài, đôi khi công chúa được mời mà phò mã thì không. Về sau, trong dân gian thường có câu nói "Phò mã tốt áo". Phải chăng để ám chỉ vai trò phụ thuộc của phò mã đối với công chúa?
Việc cưới hỏi cho các công chúa triều Nguyễn theo tập quán cổ truyền chấm dứt vào năm 1907. Đó là đám cưới công chúa Tân Phong, chị vua Thành Thái. Từ sau đó, không còn lại công chúa nào để lấy chồng nữa. Như vậy, phải đợi đến con gái vua Bảo Đại. Nếu kể từ năm 1907, ít lắm cũng 50 năm sau, con gái vua Bảo Đại mới đủ tuổi để đi lấy chồng. Nhưng đến lúc đó, như chúng ta đã biết, mọi chuyện đã không còn như trước nữa rồi.


Cả một thời kỳ, cả một triều đại nhà Nguyễn đã đi qua. Viết lại những nét chính về việc cưới hỏi của các công chúa, cùng lắm chúng ta có được một vài kiến thức nhỏ nhoi về các tập tục chốn cung đình của thời đó. Đó chỉ là những bộ xương khô, xác ướp. Nhưng cái điều chính là đời sống các công chúa, con người của họ với những nỗi buồn, vui, những tâm trạng, những hoàn cảnh riêng tư thì vẫn là một tấm màn bí mật. Họ chả cho biết được gì, cũng chả có sách vở, tài liệu nào viết về họ. Chính sử chỉ cho biết được vài nét chính có tính cách tiểu sử. Một vài lời khen vu vơ, có cũng được, không cũng chẳng sao.

[1] Đại Nam Liệt Truyện, nhị tập, quyển đầu đến quyển 25, từ trang 79-203
[2]Trích dẫn trong Khâm Định Đại Nam Hội điển Sự Lệ
[3]Khâm Định Đại Nam Hội điển Sự Lệ, tập 8, trang 15
[4]Khâm Định Đại Nam Hội Điển Sự Lệ, tập 8, trang 28

22 Tháng Mười Một 2016(Xem: 14334)
Nhân mùa lễ Tạ Ơn, cùng nhau ghi nhớ ơn đời, ơn người, trong đó, còn mãi công ơn Thầy Cô Giáo cũ
18 Tháng Mười Hai 2015(Xem: 21936)
Kính Chúc Quý Thầy Cô và Bạn Hữu một mùa Giáng Sinh An Lành, Hạnh Phúc
23 Tháng Mười Một 2015(Xem: 38172)
THANKGIVING 2015 Ngô Quyền Tri Ân Thầy Cô Thực hiện: Nguyễn Thị Thêm
22 Tháng Mười Một 2015(Xem: 23171)
Nhân mùa lễ Tạ Ơn cùng nhau ghi nhớ ơn đời, ơn người... trong đó còn mãi công ơn Thầy Cô Giáo cũ
30 Tháng Giêng 2015(Xem: 17999)
Đây là những câu hỏi và trả lời liên quan đến vấn đề danh tặc hay vấn đề "Ăn Cắp Dữ Kiện Cá Nhân"
15 Tháng Bảy 2014(Xem: 25822)
Trần văn Châu - CHUYÊN BA NGƯỜI - Video Hài xem mà không cười không tính tiền Trích VIDEO CA NHAC Tour xe Bus: NGO QUYEN Hop Mat Truyen Thong 2014
15 Tháng Bảy 2014(Xem: 17969)
Trần văn Châu - ĂN RAU - Video Hài xem mà không cười không tính tiền Trích VIDEO CA NHAC Tour xe Bus: NGO QUYEN Hop Mat Truyen Thong 2014
15 Tháng Bảy 2014(Xem: 17488)
Trần văn Châu - ĂN CHAY - Video Hài - Danh Hài NQ chiếm giải nhất do người quen bầu chọn
05 Tháng Năm 2014(Xem: 31199)
Cám ơn anh, TY ơi, vì dù đến với nhau muộn màng, em đã vô cùng hạnh phúc với tình yêu anh bóng ngời như hạt ngọc, mà anh đã mài dũa mấy mươi năm trong chén ngọc Trương Chi đó…
02 Tháng Năm 2014(Xem: 19639)
Em đã xa nhưng tình có mãi gần 40 năm yêu… chỉ gặp được một lần… Lần duy nhất để nói câu từ giã Rồi từ đây… mình cùng có mái nhà!
27 Tháng Tư 2014(Xem: 33187)
Tình lang thang, đuổi tìm theo chiếc bóng Ôm linh hồn, thầm lặng giữa bao la Vết hằn sâu, tê buốt có phôi pha? Ngàn hiu quạnh nhạt nhòa trong mưa bụi
27 Tháng Tư 2014(Xem: 22740)
Lão từng làm phó lý, tậu được một ít ruộng vườn và trong đợt cải cách ruộng đất, lão bị qui là phú nông cường hào. Lão là người trọng nho học và những lời dạy của thánh hiền...”
26 Tháng Tư 2014(Xem: 26789)
Tôi thấy trong lòng quặn thắt đau Vẫn tháp chuông xưa tiếng kinh chiều Nhưng buồn như những lời than oán Lạy chúa nhân từ chúa ở đâu?...
26 Tháng Tư 2014(Xem: 29049)
*Xin bấm vào phần Youtube bên dưới để thưởng thức: XIN ĐỜI MỘT NỤ CƯỜI - Nhạc Nam Lộc - Trình bày Khánh Ly, Thái Sơn, Trần Thái Hòa
25 Tháng Tư 2014(Xem: 34427)
Đến bây giờ mà vẫn chưa có một bài hát nào sáng tác cho cái thành phố Hội An nhỏ bé và êm đềm của tôi. Em Hội An buổi chiều đông về cũng má đỏ môi hồng, mắt ướt long lanh.
18 Tháng Tư 2014(Xem: 26732)
Thôi quên đi bụi đất ở đế giày Hãy nhớ mưa mòn gót chân của Mẹ Ước chi được về những ngày thơ bé Có Mẹ bên mình, không những cơn mưa!
18 Tháng Tư 2014(Xem: 27131)
Quên bảng đen phấn trắng Quên bục giảng, bài làm Cô trò vui trong nắng Trao tay mía ngọt lành. Đồng mía xưa vẫn thế Mà người xưa xa rồi Một mình ôm thương nhớ Nắng tháng tư bồi hồi.
17 Tháng Tư 2014(Xem: 24100)
Em đông sang nắng còn thơm mùi tóc Mầm xanh ươm cây trút lá sầu chung Bên tổ ấm lạc loài cơn gió tuyết Đời ân cần tô sắc thắm Tưởng Dung
12 Tháng Tư 2014(Xem: 31396)
Cho tôi một chút xíu mơ màng Để thổi hồn thu trong mắt em Tôi đếm bao nhiêu là lá rụng Môi nào thơm mãi suốt ngày đêm
12 Tháng Tư 2014(Xem: 25824)
Sau 12 lần họp mặt truyền thống và 2 lần Hội ngộ Ngô Quyền toàn thế giới ở Little Saigon (Nam CA) hay thung lũng hoa vàng (Bắc CA), lần đầu tiên chúng tôi tổ chức họp mặt ở một khách sạn loại 4 sao ở Mỹ.
11 Tháng Tư 2014(Xem: 32706)
nhưng nhìn qua mái tóc của thầy Hà Tường Cát, tôi liên tưởng đến mái tóc bạc trắng của thầy Nguyễn Xuân Hoàng và của thầy Phan Thanh Hoài, và chợt nhận ra hoàng hôn đã ngã bóng…
10 Tháng Tư 2014(Xem: 27736)
Thật bình yên dáng bà ngồi hong tóc Trắng mây trời lãng đãng cuối trời xa Bóng mẹ liêu xiêu thân cò lặn lội Suốt một đời tựa nước chảy miên man.
05 Tháng Tư 2014(Xem: 28069)
Có những điều dù chưa bao giờ được nói ra thành lời, nhưng không có nghĩa là đã chìm vào quên lãng, đó là một trong những nỗi niềm mang theo mà chỉ có những người cùng cảnh ngộ mới đọc được từ "cửa sổ của tâm hồn".
05 Tháng Tư 2014(Xem: 29657)
Mai xa cách trở đại dương. Vẫn nghe máu nóng chung đường về tim. Mùa Xuân bè bạn đi tìm. Năm mươi năm đủ thấm mềm tuổi Xuân. Niềm vui hạnh phúc trào dâng...
03 Tháng Tư 2014(Xem: 28211)
''Đây là tác phẩm viết về Những Ngày Sài Gòn sau 30 tháng Tư 1975. Sách viết xong năm 1986 sau ngày tác giả đến Mỹ. Nhà xuất bản Thanh Văn, California, in năm 1992...
03 Tháng Tư 2014(Xem: 32322)
Chỉ hai năm thôi, hai năm trôi qua cho tôi thấy một lực hút cuốn mọi người xoay chóng mặt. Đứa cháu ngày nào mới biết lật giờ đã là một cậu bé dễ thương tinh nghịch, ngây thơ...Còn ông thì mòn hết mọi thứ để đi vào con số không của cuộc đời.
03 Tháng Tư 2014(Xem: 20894)
Tôi vẫn thầm ví đời người như những dòng sông. Có những dòng sông chảy nước êm đềm, không sóng gió, không đổi thay. Còn có những dòng sông khác thì chảy mạnh bạo hơn với những khúc sông xoáy ngầm,
29 Tháng Ba 2014(Xem: 31717)
Đang tính đi đến quán cà phê Cội Nguồn để gặp hai cô em Mỹ Chơn và Sương Trầm thì có tin nhắn trong điện thoại báo là đã hết tiền tui bèn bảo ông xe ôm quen chở tui đi nạp thêm tiền.
28 Tháng Ba 2014(Xem: 24086)
Nhân kỷ niệm bốn mươi năm ngày cưới của anh chị Nguyễn Xuân Hoàng Trương Gia Vy, xin tặng anh chị những tấm hình như là “phóng sự ảnh“, ghi lại một ngày trong đời thường...
28 Tháng Ba 2014(Xem: 29924)
*Xin bấm vào phần Youtube bên dưới để thưởng thức: "Ôi Giàn Thiên Lý Đã Xa"-Nhạc: Phạm Duy; Ái Vân Trình bày Kiều Oanh Trịnh thực hiện youtube
28 Tháng Ba 2014(Xem: 27447)
Tao xin mượn lời lẽ của bài thơ này như một lời nhắn nhủ của mày cho những bạn bè còn lại trên cõi đời này Hạnh nhé. ''Còn gặp nhau thì hãy cứ vui Chuyện đời như nước chảy hoa trôi Lợi danh như bóng mây chìm nổi Chỉ có tình thương để lại đời''
27 Tháng Ba 2014(Xem: 29250)
Chúng tôi đã khóc cùng Thịnh khi nói về những kỷ niệm đã có với Hạnh nhưng cũng đồng ý là Hạnh đã thanh thản ra đi nên hãy để Hạnh vui nơi chin suối và hãy dành thời gian để săn sóc cho những người còn lại.
22 Tháng Ba 2014(Xem: 26565)
Mai anh về không còn áo trắng Thuở đến trường nhí nhảnh bước song đôi. Hờn giận bâng quơ má đỏ hồng môi. Thương, thương lắm! nên đường dài chưa đủ.
21 Tháng Ba 2014(Xem: 30927)
Ngoài những tình cảm quý mến dành cho nhau, chúng tôi cùng bảo ban nhau sống sao cho đáng sống, vì cuộc đời ngắn ngủi…
20 Tháng Ba 2014(Xem: 26159)
... nhắc tôi hãy sống với tình thương, lòng khoan dung, tha thứ, vì nào ai biết được mình có còn hơi thở trong giây phút sắp tới để sống như vậy với vạn vật ở chung quanh.
20 Tháng Ba 2014(Xem: 28667)
Ai mang hương bưởi về đây. Mùi thơm giữa phố đậm đầy hồn quê. Hương thơm gọi tháng ba về. Còng lưng mẹ gánh bộn bề khói sương.
18 Tháng Ba 2014(Xem: 27622)
nhìn hình ảnh các bạn hôm nay tôi nghĩ đến 1 cuộc chiến mới mà chúng-ta phải đối-diện Cuộc chiến này khốc-liệt hơn mà phần thua chắc-chắn về chúng-ta, đó trận chiến tuổi-già và bệnh-tật...
14 Tháng Ba 2014(Xem: 27592)
Một duyên may gặp gỡ đàn em, đàn anh, đàn chị Ngô Quyền, để cùng có một ước mơ “Mỗi năm chỉ có một ngày”
14 Tháng Ba 2014(Xem: 29305)
*Xin bấm vào phần Youtube bên dưới để thưởng thức: BÀI THƠ HOA ĐÀO - Nhạc Hoàng Nguyên - Mỹ Thể trình bày Kiều Oanh Trịnh thực hiện youtube
13 Tháng Ba 2014(Xem: 26856)
Chúa xuân lại giáng xuống trần Cây xanh nẩy lộc mừng xuân bên thềm Khắp nơi rực tỡ ánh đèn Tình xuân e ấp ngọt mềm yêu thương
13 Tháng Ba 2014(Xem: 28670)
Tôi như một phiến đá sầu Bơ vơ lạc lõng biết về đâu Ngàn trùng mong đợi trong uyệt vọng Đá đứng chông chênh tự thuở nào
13 Tháng Ba 2014(Xem: 29065)
Em trai tôi, đàn giỏi hát hay, cờ tướng cũng hàng cao thủ, đá banh cũng được được, văn thơ cũng tàm tạm gọi là, nói chung theo như tôi biết chú ta có máu văn nghệ từ thuở nằm nôi.
08 Tháng Ba 2014(Xem: 29786)
*Xin bấm vào phần Youtube bên dưới để thưởng thức: EM CÒN NHỚ MÙA XUÂN - Sáng tác Ngô Thụy Miên; Sĩ Phú trình bày. Kiều Oanh Trịnh thực hiện youtube
07 Tháng Ba 2014(Xem: 29581)
Ngồi trong quán cà phê nghe nhạc và những dáng người qua lại, ly cà phê đã cạn và trà đá vẫn được châm đều. Trời chiều đã bắt đầu âm u… Hạnh phúc thay cũng còn những nụ cười…
07 Tháng Ba 2014(Xem: 30026)
Một cơn sóng nhỏ, lướt qua trái tim tưởng chừng già nua cằn cỗi của An. Và cơn sóng khác nhỏ hơn, đang ngậm ngùi lăn trên khóe mắt – đã nhiều dấu vết chân chim – của cô bạn học ngày nào của Nguyễn
01 Tháng Ba 2014(Xem: 29405)
chuyện kể rằng, mùa xưa mưa nắng mong manh lỡ làm nhạt nhòa chia phôi mùi hương cũ, nên mỗi khi gió chở mùa về, người ta thường hay nhặt lại nỗi buồn xưa xa ngái thương ai... thương mình...
28 Tháng Hai 2014(Xem: 32250)
Cuộc sống của con người buồn nhiều hơn vui. Biết nhận ra để biết sống với tha nhân và đem niềm vui đến mọi người. Cái khổ cái đau không ai tránh khỏi…
28 Tháng Hai 2014(Xem: 65341)
xin được giới thiệu những bài viết của Thầy, Chs NQ và các Văn hữu về những kỷ niệm trong suốt thời gian Thầy đã gắn bó với nghiệp cầm bút và cầm phấn sẽ lần lượt đăng trên trang nhà...
27 Tháng Hai 2014(Xem: 39258)
Mới đây đọc báo Reader’s Digest thấy người ta nói đến những ích lợi của cái CƯỜI, trong đó có nói là cười nhiều có thể làm cho người ốm bớt đi. Lý do gì mà các nhà khảo cứu lại quả quyết như vậy?
27 Tháng Hai 2014(Xem: 27619)
Xin cám ơn bạn bè đã chẳng ngại thời gian, không gian để đến với ngày vui. Xin cám ơn mọi người đã cùng nhau chia sẻ những vui buồn còn sót lại. Mùa Xuân nắng ấm còn trãi đều....
22 Tháng Hai 2014(Xem: 29450)
. Cũng lần đầu tiên, tôi bắt đầu học được một bài học từ người mẹ quê mùa chơn chất của mình: âm thầm chăm sóc, ban phát thương yêu, hằng ngày, hằng ngày…
21 Tháng Hai 2014(Xem: 29352)
Mai đây dâu bể còn thay đổi Dẫu gì cũng đọng chút mưa thơm Có những điều, cám ơn không nói Có những điều, nói chẳng cám ơn !
21 Tháng Hai 2014(Xem: 27650)
*Xin bấm vào phần Youtube bên dưới để thưởng thức: NHỚ MỘT CHIỀU XUÂN - Nhạc Nguyễn Văn Đông - Hà Thanh trình bày Kiều Oanh Trịnh thực hiện youtube
21 Tháng Hai 2014(Xem: 27221)
Xin mạn phép được chia sẽ với các bạn ông bà anh chị em những điều sau đâyđể sức khỏe quí vị được an toàn khi đi về Việt Nam du lịch hay thăm viếng bà con gia đình.
14 Tháng Hai 2014(Xem: 29806)
Từng tuổi này rồi tại sao mình vẫn còn bâng khuâng, ước vọng và tìm hoài những ý nghĩa thật sự của hai chữ "Quê Hương" Buồn thật!
13 Tháng Hai 2014(Xem: 28902)
Valentine lại gặp nhau. Đông-Tây hội ngộ trong màu lịch chung. Trái tim đôi lứa nhịp rung. Hòa theo hơi thở tận cùng nhân văn. Đêm rằm đầu tiên của năm...
11 Tháng Hai 2014(Xem: 31315)
Gửi về em một chút Huế thương trong muôn một, tình người lữ thứ như thoáng mây trời qua núi Ngự mai xa nhau biết mấy dặm trường
11 Tháng Hai 2014(Xem: 35482)
May mắn hơn hai nhân vật lừng danh của Shakespeare, hai người bạn "trai tài gái sắc" của chúng tôi không "mang xuống tuyền đài" chuyện tình thời mới lớn, mà họ được gặp lại nhau,..
08 Tháng Hai 2014(Xem: 42558)
Xin kính chào Cô lần cuối. Em sẽ cầu nguyện cho Cô mỗi ngày đến giỗ đầu của Cô. Xin gởi đến Cô một cành lan màu tím như màu áo tím Cô hay mặc thủa xưa khi Cô đứng trên bục giảng NQ.
08 Tháng Hai 2014(Xem: 39595)
Trang nhà Ngô Quyền Biên Hòa, sẵn sàng chia sẻ thông tin vui – buồn cùng thân hữu. Hãy đến với “Ngôi nhà chung” của chúng ta, vào bất cứ ngày giờ nào trong tháng của năm...
06 Tháng Hai 2014(Xem: 39508)
Hay ông muốn đất, trời cùng chia sẻ một nỗi niềm đau đáu về quê hương đất nước? Một đất nước tươi đẹp, một dân tộc hiền hòa mỗi năm mỗi mong đợi mùa Xuân.
06 Tháng Hai 2014(Xem: 37884)
Trường Xuân mở khúc, gió lưng trăng, Muôn dặm đào hoa dâng Phúc hồng, Chúc chén Quỳnh Tương mừng An Lạc, Mang mang xuân thắm tự ngàn năm ...
05 Tháng Hai 2014(Xem: 44419)
Hà đợi cho tàn hết một tuần nhang, mở cửa ra trước hiên nhà, cầm tách trà rót xuống mặt đất tân niên. Những cánh mai trong tách như theo nhau trôi vào lòng đất.
31 Tháng Giêng 2014(Xem: 35494)
Hãy tha thứ một chút cho nhau, cho người thân, cho con cái. Các bạn sẽ thấy nhẹ nhàng hơn. Trái tim sẽ mở rộng ra và niềm vui có chỗ len vào. Các bạn sẽ hạnh phúc.
30 Tháng Giêng 2014(Xem: 28051)
Lại một lần Xuân trên mái tóc. Bấm tay thêm nữa, tuổi sáu ba. Biết chúc gì đây khi biếc lộc. Xuân nầy, Xuân nữa, lại Xuân qua. Ừ thì câu, trẻ mãi không già...
30 Tháng Giêng 2014(Xem: 35044)
Như thế đó, mùa đông năm nay ở Mỹ, giao mùa Tết Nguyên Đán, các chs NQ quên nhiều thứ nhưng chưa bao giờ quên "công Cha, nghĩa Mẹ, ơn Thầy".
29 Tháng Giêng 2014(Xem: 28802)
hôm đó tôi về, cuối năm trở gió vài mảng mưa xuân thấm ướt áo nhàu trời vẫn thế, mà sao người lạ lẫm hương xưa còn, mà người cũ giờ đâu
29 Tháng Giêng 2014(Xem: 33328)
Quán Huỳnh Của bán rất nhiều món ăn, món nào cũng ngon, nhưng món làm cho quán nầy nổi tiếng là món cháo lòng.
25 Tháng Giêng 2014(Xem: 33727)
*Xin bấm vào phần Youtube bên dưới để thưởng thức: "Hoa Xuân" Nhạc Phạm Duy - Hà Thanh trình bày Kiều Oanh Trịnh thực hiện youtube
25 Tháng Giêng 2014(Xem: 29598)
người chắc không về nên lòng dửng dưng nên nghe Xuân đến chẳng bâng khuâng mùa đến - người đi còn đi mãi đò xưa - bến cũ ngóng chờ ai?
24 Tháng Giêng 2014(Xem: 35560)
Khi những tờ lịch trên tường mỏng dần đi, cảnh gia đình sum vầy tròn vẹn, cảnh những phiên chợ tết đông vui lại dày lên trong ký ức, cho tôi lại thèm trở về để được tận mắt nhìn những lề đường quê nhà trở thành chợ rộn rịp,
22 Tháng Giêng 2014(Xem: 34783)
Mùa xuân sẽ trở về với cỏ cây. Những gì giúp cho cây sung trước nhà nẩy lộc cũng sẽ mang đến niềm sống cho tôi. Tôi biết vậy, mà sao lòng vẫn bùi ngùi trong đêm Giao Thừa, thương cho một kiếp người phải nương tựa vào lời kinh,
21 Tháng Giêng 2014(Xem: 32808)
....nhất là với các bạn trẻ rằng mặc cho những sự bộn bề về các giá trị đạo đức trong nền giáo dục VN hiện tại, nơi đây vẫn còn tồn tại một tình cảm đẹp đẽ và cao quý trong mối quan hệ Cô và Trò...
16 Tháng Giêng 2014(Xem: 37409)
Bài tạp ghi sau đây, ký dưới bút hiệu Hạnh Viên, đã được bạn Nguyễn Thị Minh Thủy viết và đăng làm ba kỳ trong thời gian tác giả phụ trách mục “Cảm Niệm” trên một nhật báo ở Nam California.
16 Tháng Giêng 2014(Xem: 28767)
Tết này! Chị lại không về? Khóa 7 nhắc Chị, lời "thề" năm xưa. Chị ơi! còn nhớ buổi trưa, Tàn vui tiệc đãi, Chị "thưa" vài lời.
16 Tháng Giêng 2014(Xem: 28003)
Ngày tháng vẫn đủ đầy trên lịch Nhưng lòng ta vẫn thấy thiếu một ngày Nhưng lòng ta vẫn thấy thiếu một đời Ngày 31 mười hai sao nhớ thế !
15 Tháng Giêng 2014(Xem: 34349)
Ở trên đời có những mối tình như cơn lốc, khi qua rồi thì để lại những tàn phá đau thương. Cũng có những mối tình đơn phương, nhẹ nhàng, thâm trầm và sâu sắc...
15 Tháng Giêng 2014(Xem: 34865)
*Xin bấm vào phần Youtube bên dưới để thưởng thức: MÙA XUÂN HUẾ VÀ EM -Nhạc Đào Lê Văn- Ca sĩ Hiếu Thuận- Bùi Phương thực hiện Youtube
13 Tháng Giêng 2014(Xem: 28026)
Nhật ký tháng nầy hai đứa lại chia đôi Em một nửa anh cho mình một nửa Tờ lịch Xuân muốn rơi mà không nỡ Để còn nhau hoài trong tháng Giêng xanh.
13 Tháng Giêng 2014(Xem: 27678)
Trăm năm Xuân vẫn đợi chờ Ðò tình lửng mái, sông hờ hững trôi! Hoang vu bỗng hiện núi đồi Xuân tàn hoa lạc cuối trời bơ vơ
10 Tháng Giêng 2014(Xem: 28569)
Biên Hòa vào đông mây chầm chậm Lãng đãng trôi thong thả xây thành Lá tựa vào nhau tìm hơi ấm Cỏ êm đềm hứng giọt long lanh.
10 Tháng Giêng 2014(Xem: 27773)
Mùa Xuân rồi sẽ qua mau. Cho em đứng đợi úa màu thời gian. Tình Xuân giây phút rộn ràng. Gửi em ngàn tiếng cười vang giao thừa. Xuân về, em sắp về chưa...
09 Tháng Giêng 2014(Xem: 38591)
Tựa đề: Gọi Nhau Mùa Đông. Nhạc & Lời: Phạm Chinh Đông. Trình bày: Tác giả và Quỳnh Dao.
04 Tháng Giêng 2014(Xem: 27343)
Giáng Sinh về không còn anh buồn lắm Vẫn mình em lặng lẽ ngắm sao rơi Lỗi giao thề anh vội bỏ cuộc đời Bao trăn trờ phận nổi trôi dâu bể
03 Tháng Giêng 2014(Xem: 37444)
Là một người khách không mời trong đêm từ giã năm 2013, tôi đã cùng thầy Phạm Gia Hưng từ Virgina, và hai đàn anh Lữ Công Tâm, Ma Thành Tâm cùng count down đón mừng năm 2104 tại nhà thầy Mai Kiến Phúc.
03 Tháng Giêng 2014(Xem: 40102)
Tất cả anh chị em tôi đã sẵn sàng, một buổi sáng Chủ nhật tươi hồng đang mời gọi… Bên dòng sông Đồng Nai thơ mộng, anh chị em tôi sẽ hát vang vang “Nào về đây ta họp mặt cùng nhau.
03 Tháng Giêng 2014(Xem: 28340)
Ngày sau đất gọi xuôi tay cúi đầu. Hôm nay còn được gặp nhau. Chung ly đối ẩm đón chào nắng Xuân. Cầu mong Xuân đến trăm lần....
02 Tháng Giêng 2014(Xem: 33361)
*Xin bấm vào phần audio bên dưới để thưởng thức MỪNG NĂM MỚI - Nhạc và Lời: Ngô Càn Chiếu - Tác giả trình bày
28 Tháng Mười Hai 2013(Xem: 28899)
*Xin bấm vào phần Youtube bên dưới để thưởng thức: MỘT CHIỀU ĐÔNG - Nhạc Tuấn Khanh - Sĩ Phú trình bày Kiều Oanh Trịnh thực hiện youtube
28 Tháng Mười Hai 2013(Xem: 35187)
Em vô tư thơm nguyên hồng một cõi Và nhẹ nhàng tươi tắn với mộng xưa Mắt xoe tròn tim một chút đong đưa Tôi sẽ đến dệt khung trời mơ ước Em còn đây áo lụa vàng năm trước Thuở bến sông thuyền vẫn nhớ đợi người
27 Tháng Mười Hai 2013(Xem: 34695)
Niềm vui mãi dâng trào hòa chung niềm vui của người tuổi thọ bác Ma Phiếu với người thầy kính mến Phạm Gia Hưng và từng người anh, người bạn, người em luôn hân hoan với mùa “Giáng Sinh Bên Đời”
27 Tháng Mười Hai 2013(Xem: 40808)
Năm mươi lăm năm trên cuộc đời của anh không dài lắm nhưng anh đã để lại nhiều ảnh hưởng và đã gián tiếp đặt tên cho rất nhiều em thuộc thế hệ Việt Nam lưu vong thứ hai.
27 Tháng Mười Hai 2013(Xem: 30575)
Vàng phai nhè nhẹ hoàng hôn Biển ''NGÀY”nhộn nhịp “HOÀNG HÔN” vàng dần Thuyền về bến cũ xa gần Trăng lên diễm tuyệt một vầng tròn xoe
21 Tháng Mười Hai 2013(Xem: 26725)
*Xin bấm vào phần youtube bên dưới để thưởng thức: HỒN QUÊ BÊN TUYẾT TRẮNG - Thơ Trần Kiêu Bạc – Hồng Vân diễn ngâm Kiều Oanh thực hiện Youtube
21 Tháng Mười Hai 2013(Xem: 27010)
Đời người là những giấc mơ Lợi danh vật chất bao giờ đủ đây? Thời gian qua tựa bóng mây Hư vô, còn mất, cỏ cây con người Có sinh có diệt cõi đời Đừng ôm cho lắm nụ cười héo hon
20 Tháng Mười Hai 2013(Xem: 39268)
thiếu mặt Mai Trọng Ngãi nên ai cũng ngần ngại và từ chối xin dành lại năm sau. “Rượu ngon không có bạn hiền” cũng như sinh hoạt Ngô Quyền không có tiếng cười vui.
20 Tháng Mười Hai 2013(Xem: 44449)
Mùa Xuân 2014 Giáp Ngọ lại sắp trở về cùng với nàng tiên áo trắng. Xin mời quí anh chị em cùng thân hữu hãy thưởng thức những mùa hoa cũ để đón chào ngày mới.
19 Tháng Mười Hai 2013(Xem: 33442)
THơ Hoàng Ánh Nguyệt Nhạc sĩ Bằng Giang phổ nhạc Nhạc sĩ Cao Ngọc Dũng hòa âm Tiếng hát Ca sĩ Tâm Thư
14 Tháng Mười Hai 2013(Xem: 37623)
Này các bạn, quý vị vừa học được một bài học… Bất kể những gì tôi vừa làm với tờ giấy bạc này, quý vị vẫn muốn nó như thường, bởi vì giá trị của nó không thay đổi, nó vẫn là 20 đô la.