“Hoài Niệm: Mùa Thu Trong Tôi”
Hôm nay Trời vào Thu, những giải nắng vàng trải nhẹ lên đám cỏ xanh trước nhà. Mùa thu mênh mang đem theo nỗi buồn man mác, trên bầu trời trong xanh, từng cụm mây bay nhè nhẹ, mỏng manh như những giải khăn voan vắt hững hờ lên đôi bờ vai thiếu nữ.
Một năm có bốn mùa: Xuân, Hạ, Thu Đông, mỗi mùa đều có một sắc thái riêng biệt, nhưng có lẽ Mùa Thu là mùa đẹp nhất, với lá thắm vàng, cây đươm trái chín. Mùa Thu là mùa của hoa cúc, mùa của lúa chín, mùa thu hoạch cây trái, mùa có cốm xanh, hồng đỏ v.v. hòa quyện cùng sắc lá chuyển màu, tạo nên một khung cảnh trữ tình, thơ mộng …Mùa Thu cũng là đề tài phong phú để các thi, văn, nhạc sĩ mơ mộng thả hồn vào những bài thơ, réo rắt trong từng nốt nhạc, âm vang trầm bổng trữ tình….
Ai qua áo lụa mắt nhung mềm
Bước chân hè phố hoen vạt nắng
Và mắt em gợi mùa lá xanh…
(Nói Với Mùa Thu của Nhạc Sĩ Thanh Trang)
Thu còn là mùa giao hòa giữa Hạ sang Đông. Thu mang vẻ đẹp ban ngày ấm áp, nồng nàn của chút nắng đầu Hạ, và tiết trời se lạnh của mùa Đông khi đêm về. Để giữ cho thân nhiệt điều hòa, thường phải khoác lên người thêm tấm áo len mong mỏng cho ấm. Lòng càng lâng lâng lắng nghe tiếng gió thì thầm ngoài hiên, hòa cùng tiếng lá thu reo xào xạc trên cành soan đầu ngõ, nghe thoáng như lời thì thầm, tình tự của cặp tình nhân đang thổ lộ lời tình yêu thương. Thu đẹp lạ lùng!
Với tôi, mùa Thu có rất nhiều kỷ niệm. Kể từ khi bắt đầu biết nhận xét đến sự giao hòa của đất trời, yêu sự biến đổi của tạo hóa. Tôi mê say vẻ đẹp của thiên nhiên: yêu bướm vờn hoa quyện theo tiếng chim hót líu lo của mùa Xuân; thích đùa vui với biển xanh, cát trắng vào mỗi mùa Hè, sang Thu nhìn ngắm lá vàng dẫm bước chân nai và khi Đông đến thì cuộn mình trong chăn nằm bên cạnh lò sưởi nghe tiếng củi reo tí tách thật vui tai… nhưng mùa Thu là mùa gợi thương, gợi nhớ cho tôi nhiều nhất.
Mùa Thu 1954, gia đình tôi đã phải rời Hà Nội để di cư vào Nam trên chiếc máy bay hai mình, bay từ phi trường Cát Bi, Hải Phòng vào sống nơi vùng đất mới tại phi trường Biên Hòa. Lúc đó tuy còn bé nhưng tôi vẫn không khỏi xao xuyến và mủi lòng khi phải rời xa căn nhà lầu nho nhỏ của ba mẹ tôi ở Phố Gia Ngư (Hà Nội), nơi chị em chúng tôi hàng ngày quây quần, vui đùa bên nhau. Mỗi sáng được ăn những bát cháo lòng gà nóng hổi mà tôi nghe ông Tàu bán cháo gọi là “chí hùng chúc”. Nhờ được ba mẹ tôi cho ông đậu gánh bán cháo trước cửa nhà nên những bát cháo của chị em chúng tôi thường đặc biệt hơn, ông hay bỏ thêm huyết gà sắt nhỏ và nhiều miếng bánh dầu cháo quẩy cắt khoanh béo ngậy…
Buổi tối, từ trên gác nhìn xuống, qua ánh đèn đường vàng vọt, hình ảnh các bà bán hàng rong đội trên đầu một cái thúng bên trong đựng toàn những món qùa vặt: hạt dẻ nóng, bánh giò, bánh rán, xôi khúc, vv… và tôi thì mê nhất là món “phát sa nóng ròn” của ông Tàu bán lạc rang. Ngày nào tôi cũng được mẹ cho vài xu, mua gói lạc nóng ngồi nhâm nhi từng hạt đậu bùi, thơm lừng mùi húng lìu và còn rất nhiều, thật nhiều kỷ niệm đã in sâu mãi trong tôi, dù lúc đó tôi chỉ là một cô bé 7-8 tuổi. Và càng rất buồn khi Ba Mẹ tôi phải bỏ lại căn nhà yêu dấu.
Nhớ mãi ngày mới đặt chân xuống phi trường Biên Hòa, tuy chưa hiểu vì sao mà ba mẹ tôi lại phải rời bỏ tất cả để ra đi với đôi bàn tay trắng, nhưng tôi vẫn ngậm ngùi mỗi khi nghe văng vẳng bên tai bài hát “Hận Ly Hương” của nhạc sĩ Anh Hoa…
Thu năm qua đoàn người đi xót xa
Mang tâm tư hận sầu vương thiết tha
Hôm nay đi nghe tiếng sóng dạt dào
Nghe tiếng gió nghẹn nhìn làn mây buồn trôi…
Ngày tháng dần trôi, rồi chúng tôi cũng thích nghi và quen thuộc với phong thổ và khí hậu nơi vùng đất mới. Tôi bắt đầu thấy yêu thích thành phố Biên Hòa, một thành phố hiền lành như tên được đặt. Biên Hòa thơ mộng với dòng Đồng Nai trong lành uốn khúc quanh co. Đời sống sung túc, tình người đầm thắm. Chúng tôi trưởng thành trong tình yêu thương của gia đình, bè bạn, chan hòa niềm vui và chứa chan biết bao kỷ niệm...
Tôi thích nhất là vào mùa Thu: Có Tết Trung Thu, còn được gọi là Tết Nhi Đồng, trẻ con vui mừng rước đèn, ca hát, người lớn họp bạn nhâm nhi bên tách trà nóng, ăn bánh nướng, bánh dẻo, hồng tươi cùng râm ran trò chuyện. Tôi được mẹ may áo mới, ba làm cho chiếc đèn “kéo quân”, cả nhà cùng ngồi quây quần bên nhau ngắm trăng rằm tròn vành vạch, ngồi chờ nghe ba kể chuyện cổ tích. Mẹ cho mỗi đứa một qủa hồng chín, chấm với cốm vòng xanh mướt, ngọt lịm...Ôi! Những mùa Thu thơ mộng đã qua…!
Rồi biến cố 30 tháng 4, 1975 xẩy ra… gia đình tôi ly tán. Mẹ, chị, các em của tôi bay sang Mỹ sớm. Vợ chồng tôi còn kẹt lại.
Hai năm sau, lại cũng vào mùa Thu, gia đình chúng tôi 16 người cùng mạo hiểm ra đi trên một chiếc tàu mong manh, lênh đênh trên biển Thái Bình… vượt qua biết bao gian nan, nguy hiểm, nhìn lên cao, chỉ thấy một bầu trời mênh mông, dưới lòng biển sâu thì thăm thẳm, một màu đen đáng sợ … phải trải qua những ngày, tháng lao đao, thiếu thốn, chờ đợi trong trại tỵ nạn Malaysia trước khi được sang đoàn tụ với Mẹ và chị, em của tôi ở Mỹ…
Và cũng một ngày mùa Thu 2010, chúng tôi mất Mẹ. Mẹ tôi ra đi lúc bà tròn 97 tuổi. Tôi còn nhớ mãi: hôm đó là một ngày giữa mùa Thu. Chúng tôi đang đi thăm một người bà con cũng đang bị bịnh ở South Carolina thì nhận được tin sét đánh… “Mẹ tôi vừa qua đời”. Thế là tôi phải tức tốc đổi vé máy bay về lo tang sự cho Mẹ. Mẹ tôi ra đi thật nhẹ nhàng, Mẹ như cánh lá thu vàng mong manh, chỉ một cơn gió nhẹ đã đem Mẹ tôi đi xa thật xa… Mùa Thu năm đó đã đưa Mẹ tôi về nơi Vĩnh Cửu. Thấm thoát đã gần 10 năm rồi. Mười năm mất Mẹ, mười năm xót xa. Nhớ Mẹ!
Bây giờ đang là mùa Thu nơi đây, mùa Thu ở Virginia thật đẹp. Những cảnh vật thuộc vào Mùa Thu tô điểm cho thành phố những sắc màu tuyệt vời, cho tôi những cung bậc với nhiều cảm xúc lâng lâng.
Khí hậu mùa Thu hình như lẫn lộn của sự pha trộn giữa mùa Hè và mùa Đông: có ngày sôi động, rộn rã như mùa Hè; rồi chợt lặng lẽ, man mác nỗi buồn cô liêu của một ngày chớm mùa Đông. Thời tiết đổi thay bất thường nhiều khi cũng khó cho mình chọn trang phục khi ra đường, phải theo dõi tin thời tiết để ăn mặc cho đúng với nhiệt độ Mùa Thu.
Vì đa dạng, đa sắc dễ gây xúc động nên mùa Thu luôn có sức thu hút lạ kỳ. Thu cũng gợi ý và là đề tài cho các Hội Đoàn tổ chức chương trình ca nhạc mùa Thu. Tuần qua, chúng tôi vừa được đến nghe một buổi hòa nhạc thính phòng “Những Ngày Tháng Không Quên—Mùa Thu Còn Đó” thật hay do anh chị Đèo Văn Sách và Kim Phụng tổ chức trong một hí viện tại vùng Virginia.
Trong một căn phòng ấm cúng, hơn 300 khán giả. Mọi người cùng nhau thả hồn theo những điệu nhạc du dương với những giọng hát quen thuộc của các ca sĩ… Từ một “Thu Quyến Rũ, sang “Thu Cô Liêu”, rồi “Thu Về Trong Mắt Em”, “vv… để rồi lại tiếc nuối khi mùa Thu đi qua “Tiếc Thu” và rồi “Chờ Đông” đến… Lắng nghe từng lời ca, tiếng nhạc như xoáy vào hồn người, đưa ta vào dư âm của những mùa Thu thơ mộng. Quá hay!
Mùa Thu ở Mỹ cũng có nhiều ngày Lễ. Khi Trời vừa chớm Thu, những trái bí vàng, bí đỏ mà người Mỹ gọi là pumpkin bắt đầu ra trái, đủ hình thù, chủ vườn thâu hoạch và phân phối đến các cửa tiệm. Mọi người thi nhau mua về làm bánh, trang hoàng nhà cửa hay cắt tỉa thành những bộ mặt ma quái bày trước nhà cho ngày “Lễ Ma” (Halloween--31 tháng Mười) hàng năm.
Ngày này trẻ con thật nô nức, vòi bố mẹ mua sắm trang phục để hóa trang đi xin kẹo và người lớn cũng tổ chức một bữa tiệc nho nhỏ, họp mặt vui chơi…
Sau đó là đến Mùa “Lễ Tạ Ơn” (Thanksgiving) thường được chọn vào ngày thứ năm của tuần Lễ thứ 4 của tháng 11, năm nay Thanksgiving rơi vào ngày thứ Năm 28, tháng 11. Đây là ngày lễ truyền thống, sum họp và lớn nhất của người Mỹ, mọi người cùng nhau quây quần bên bữa ăn chiều thịnh soạn trong gia đình và chắc chắn không thể thiếu món gà tây quay, nên còn được gọi là “Turkey Day”!
Mục đích “Lễ Tạ Ơn” (Thanksgiving) của người Mỹ là để tạ ơn Thiên Chúa đã ban cho cuộc sống ấm no, an bình và cũng là dịp để tạ ơn tạo hóa đã biến chuyển, xoay vần thời tiết cùng mừng ngày mùa màng đã được thu hoạch trong năm. “Lễ Tạ Ơn” cũng là ngày để cho mọi người gửi lời thương yêu, kính mến đến:
“Tạ Ơn” công sinh thành dưỡng dục của Ông-Bà, cha-mẹ đã đem các con vào đời, và nuôi nấng đến khi trưởng thành; “Tạ Ơn” Thầy Cô ra công dạy dỗ, trao dồi kiến thức cho học trò thành những người công dân tốt; “Cám Ơn” anh, chị em đã cùng nhau vui hưởng những ngày ấu thơ dưới mái nhà thân yêu; “Cám Ơn” bạn bè đã cùng tôi chia sẻ tình bằng hữu thâm giao, “Cám Ơn” người bạn đời cùng chung sức dìu nhau trải qua những bước thăng trầm của cuộc sống và cùng nhau chăm lo mái ấm gia đình… và cũng không quên “Tạ Ơn” đất nước Hoa Kỳ này đã mở rộng vòng tay đón nhận gia đình chúng tôi đến lập nghiệp nơi đây với một tấm lòng cởi mở đầy tình người…
Kính chúc tất cả mọi người một “Mùa Thu an bình” và một mùa ‘Lễ Tạ Ơn” ấm cúng bên lửa hồng, bay mùi gà tây quay thơm phức.
***
Hôm nay, nhân mùa Thu đến, xin mượn hình ảnh của mùa Thu: đẹp trong thi ca, đẹp trong lòng người lữ thứ. Mùa Thu luôn là một bức tranh tuyệt vời. Thu nhuộm lá vườn sau, Thu xạc xào chân nai bên bờ suối… Mời quý vị thưởng thức hình ảnh những cảnh sắc mùa Thu được hòa quyện vào bài hát trữ tình về mùa Thu của nhac sĩ Hoàng Trọng—“Nhặt Lá Vàng” với tiếng hát của nữ ca sĩ Mai Hân.