Danh mục
Số lượt truy cập
1,000,000

GS. Nguyễn Văn Lục - Voi dưới mắt các nhà sử học và trong đời sống thiên nhiên (III)

Friday, February 9, 20189:34 PM(View: 6349)
GS. Nguyễn Văn Lục - Voi dưới mắt các nhà sử học và trong đời sống thiên nhiên (III)

Voi dưới mắt các nhà sử học và trong đời sống thiên nhiên (III)


Trích tập tài liệu: Documents relatifs à l’époque de Gia Long, par L. Cadière

Đây là tập tài liệu ghi lại những chứng từ của các nhân chứng như các người Âu Châu, nhất là các thừa sai ngoại quốc hay những thương buôn đã sống, đã nghe kể lại những sự kiện mà họ đã có dịp nghe hoặc quan sát thấy. Và họ đã viết thư về cho bạn bè, cho gia đình hoặc cho các vị bề trên của họ. Phần lớn đều tập trung vào các trận đánh của Gia Long, nhưng cũng có những sự việc liên quan đến Quang Trung..

Nói chung, đây là những tài liệu đáng quý, cho người ta thấy được những chuỗi biến cố đã xảy ra, xác định rõ được nơi chốn và điều gì thực sự đã xảy ra và ai là những tác nhân của những sụ việc đó.. Nói tóm lại theo như tựa đề bản tài liệu giới thiệu:

“En un mot, elles nous fournissent la trame de l’histoire.” (Nói tóm lại một câu, các tài liệu trên cung cấp cho chúng ta một cái nền của lịch sử)
(Documents relatifs a l’époque de Gia Long, L. Cadière)

Đúng vậy, ít ra đó cũng là những tài liệu sống, đầu nguồn của lịch sử.

Tuy nhiên, sự trung thực cũng chỉ có cách tương đối vì do chủ quan của cá nhân, lập trường chính trị của họ vv. Chính vì thế, tác giả L. Cadière, khi thu thập những tài liệu này, ông cũng đã phải cẩn thận, xem xét tỉ mỉ. Vì phần đông, các tác giả các lá thư thường ngả về phía Gia Long và gọi Tây Sơn là giặc.

Trong số những thư từ được gửi đi có tên giáo sĩ La Bartette gửi cho nhiều người. (1780) thư của Longer (13 tháng tư, năm 1784). Thư của Le Roy (1786). Thư của Doussain (1788).

Qua các thư này, tiêu biểu như thư của M. Doussain đề ngày 6 tháng 6, 1787 cho thấy:

“Nguyễn Huệ trong chiến dịch của ông đã bị thiệt hại một nửa số quân lính của ông sau hai ba tháng trong chiến dịch đánh chiếm. Điều đó chứng tỏ công việc của ông không hoàn toàn tốt đẹp, cũng vì thế, ông ép buộc mọi người phải tham gia vào chiến trận. Biết bao nhiêu điều tai hại!.. Biết bao nhiêu nỗi cơ cực khốn đốn.”

(Lettres de M. Doussain, 6-6-1787. Documents, Ibid, trang 19)

Qua những thư khác tóm lược cho thấy thời kỳ hai anh em Nguyễn Huệ-Nguyễn Nhạc đánh nhau tại vùng đất Nam Bộ thuộc các tỉnh phía Bắc đã làm cho dân chúng chịu lầm than khốn khổ thế nào.

Nội dung các thư ấy chỉ muốn chứng tỏ rằng việc binh đao của Tây Sơn đã gây rất nhiều đau thương tang tóc cho người dân. Họ chỉ được tin về về những người này người kia chết. Họ cũng than vãn về việc Nguyễn Huệ đã bắt tất cả thanh niên, tuổi từ 15 trở lên đi lính trong các tỉnh thuộc Nam Bộ ở phía Bắc như các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tinh. Và những người người này được xếp đi hàng đầu ra trận của vị tướng cướp trẻ.

Việc đánh nhau giữa hai anh em Nguyễn Nhạc-Nguyễn Huệ cũng là đề tài được nói đến nhiều. Quân của Nguyễn Huệ đã bị quân của Nhạc đẩy lui ba lần. Cuộc chiến kéo dài đã ba tháng. Và vì thế, không biết được ai là vây hãm ai và ai là người bị vây hãm. Đây là một cuộc nội chiến đã gây đổ máu cho người dân Annam!

Chưa kể những lời trần tình trong các lá thư ấy cho thấy, Tây Sơn đã cho phá hủy một số chùa và nhà thờ. Các sư sãi trong Chùa thì Tây Sơn bắt đi lính và ra mặt trận. Đó là tất cả những điều tốt lành mà Nguyễn Huệ đã làm cho dân Nam Bộ. (Cochinchinois)

Phần Nguyễn Nhạc những được gọi là Vua Trời ( Roi du ciel). Vua Nhạc cũng cho phá hủy các chùa và chỉ cho giữ lại mỗi tổng một chùa mà thôi.

Theo các tài liệu vừa kể trên, tôi nhận thấy không có trận đánh lớn nhỏ nào mà phía Tây Sơ n đã dùng voi cho xung trận cả. Các nhân chứng với tên tuổi vừa kể trên không hề một lần nhắc đến voi trận?

Sự thể như thế phải được hiểu là thế nào? Lý do nào Tây Sơn chỉ dùng tượng voi cho trận chiến với quân Tàu tại trận Ngọc Hồi?

Cuốn Voyage de Pierre Poivre en Cochinchine (29-8-1749 jusqu’au 11-2-1750)

Trong các cuốn du hành của một số người ngoại quốc khi viết về Đàng Trong họ chỉ nói đến vai trò của voi trong thú giải trí của nhà Vua.

Trong cuốn Voyage de Pierre Poivre en Cochinchine, vào năm 1749- nghĩa là sau cuốn của A. De Rhodes khoảng 100 năm. Poivre cho thấy các Chúa Đàng Trong chỉ ăn chơi, rượu chè và lo ngủ với các bà vợ. Mọi việc triều chính giao cho ba vị quan và những người này mặc tình thao túng vơ vét thêm một lần nữa.

Xin trích nguyên đoạn văn như sau:

“Ce prince est vain, ignorant, avare, superstitieux et fort adonnnés aux femmes. Il a un seral de trois cents concubines d’òu il ne sort jamais. Les affaires du royaume ne l’occupent point; il les abandonne à trói ou quatre mandarins qui abusent de lautorité qu’il leur donne pour tyraniser le peuple.”

(Voyage de Poivre en Cochinchine, trang 81)

blank

Tranh Chân dung của Pierre Poivre và thủ bút của ông. Nguồn: Collection MARGRY, relative à l’histoire des Colonies et de la Marine françaises. AFRIQUE ET ASIE. Journal de l’expédition commerciale de Pierre Poivre, agent de la Compagnie des Indes, à la Cochinchine et aux Moluques (1748-1755), avec un portrait de lui.

(Vị hoàng tử này là thứ vô tích sự, lười biếng, hà tiện, mê tín và mải mê phụ nữ. Ông có cả thảy 300 nàng hầu nên không bao giờ ông đi ra ngoài. Công việc triều chính không làm ông bận tâm, ông phó mặc cho ba hoặc bốn vị quan, những người này lợi dụng quyền thế có được trong tay để hà hiếp dân chúng.)

“Ông có thú vui đi săn hổ hoặc săn voi thì có hàng trăm người phục dịch. Khi biết có con hổ thì một đám người lo giăng lưới. Đám người khác lo đánh trống, gõ mõ, nổi lửa để con mồi hoảng sợ chạy về phía có giăng lưới. Ở đây đã có sẵn đám người túc trực giăng lưới bắt hổ.” (trang 25)

“Săn voi đực thì cho vài con voi cái đã được thuần, bắt chúng chạy vào rừng tìm voi đực. Voi đực tìm đến thì voi cái chạy hướng dẫn nó vào một nơi có một vài voi đực được thuần hóa quây chung quanh. Rồi những thợ săn tìm cách trói voi lại. Con voi đực bị trói sau đó bị bỏ nhịn đói cho đến khi voi yếu mệt. Sau đó họ cho nó tiếp tục ăn trở lại và cho bốn voi đực đã thuần kèm con voi đực đến tận bờ sông và ở nơi này voi được huấn luyện để thuần hóa. (trang 25)

“Có lần nhà vua còn tổ chức một buổi chiến đấu giữa hổ và đàn voi. Người ta chở những con hổ bị nhốt trong cũi đến một nơi gần một con sông lớn của Huế. Phía đối diện, người ta cho 40 con voi đứng xếp hàng như thể đang chiến đấu. Nhà Chúa cho lệnh chiến đấu bằng cách gõ nhiều lần vào một thanh tre. Nghe hiệu lệnh, một binh lính mở cũi cho một con hổ ra khỏi chuồng. Con vật khốn nạn này trước đó đã bị rút hết móng và bị buộc mõm, yếu ớt nửa sống nửa chết, chân bị cột vào một cái cột. Rồi một con voi được ra hiệu lệnh tiến tới gần con hổ, nhấc bổng con hổ lên không hoàn toàn chết. Sau đó, lính đến dùng rơm đốt những cái râu con hổ vì sợ dân chúng đến bứt những sọi râu này để tẩm thuốc độc.

Trò chơi nhàm chán cứ thế tiếp tục cho đến khi con hổ thứ 18. Sở dĩ có trò chơi không công bằng này, vì nhà vua sợ những con voi bị giết, vì giá trị một con voi rất dắt tiền hơn một con hổ. Vả lại, voi vốn là con vật được coi như sức mạnh chính của triều đình.”
(trang 57)


Câu kết luận của Poivre về sức mạnh của voi đáng để chúng ta suy nghĩ. Xin được trích nguyên văn như sau:

“En voyant tous ces éléphants rangés en ligne, j’ai fait réflexion que ces prétendues forces du Royaume sont bien peu de choses. Toutes ces grosses masses ne ré sisteraient pas longtemps à notre artillerie, et ces animaux sont plus propres à nuire à ceux qui les emploient qu’à le défendre contre des ennemis qui les attaqueroient.”
(trang 57)

(Khi nhìn thấy những con voi xếp thành hàng, tôi liên tưởng đến cái được gọi là sức mạnh của Triều đình thì không có gì đáng nói lắm; tất cả những con vật to xác trên chỉ cần nghe tiếng súng nổ của pháo binh của chúng ta thì chúng đã sợ hãi. Và những con vật trên thay vì bảo vệ cho những người đã xử dụng chúng chống lại quân thù sẽ tấn công chúng.)

Và Pierre Poivre còn đưa ra một nhận xét rất thích đáng và thực tế như sau: Trong đám hàng ngàn binh sĩ dưới quyền của nhà Chúa thường bị bỏ đói ăn và chỉ cần 50 người lính Âu Châu đủ để “giải quyết” xong đám lính tội nghiệp đó.

Tóm lại, dưới mắt giáo sĩ A. De Rhodes cũng như dưới cái nhìn của thương gia Pierre Poivre ở hai thời kỳ khác nhau – một của Đàng Ngoài, một của Đàng Trong — cách nhau một thế kỷ — cho thấy voi chỉ là một vật trang trí cho chế độ, tỏ lộ ra cái uy quyền mà thực chất không thể trở thành “voi trận”.

Chúng sợ tiếng súng nên việc chở súng trên voi để bắn – nghe thì hấp dẫn – nhưng lại là một điều bất khả thi trên thực tế.

Cũng xin nhắc thêm ở đây là tác giả người Anh John Crawfurd trong cuốn “Journal of Embassy, to the Courts of Siam and Cochinchina” một cuốn hồi ký du hành từ Xiêm La sang xứ Nam Kỳ với rất nhiều ghi chú kiến thức đủ loại cũng có nhắc đến, ông cũng được mời chứng kiến một buổi giao đấu giữa hổ và voi như Le Poivre ở trên đã kể lại.

Thay lời kết luận

Viết xong bài này, dư vị để lại trong tâm thức một người đọc và cũng là một người cầm bút là thái độ nghi ngờ những người viết sử. Đó là một thái độ tiêu cực không nên có của người đọc. Và cũng là một thái độ có đôi phần “sa đích” đối với giới cầm bút nói chung. Nhưng cái lỗi ấy cũng cần chia xẻ cái phần trách nhiệm của một số lớn người cầm bút để cái tôi quá lớn, để cái phần “hoang tưởng” che lấp sự sáng suốt bắt buộc mỗi khi viết ra điều gì!

Thời giờ thì có hạn, quỹ thời gian thì mỗi ngày thu ngắn lại, chẳng lẽ mỗi chốc lại lên tiếng phê phán, vạch ra những sai lầm đến ấu trĩ của một số người cầm bút hiện nay? Sự im lặng phải chăng là thái độ tốt nhất?

Tuy nhiên, phần cá nhân người viết bài này, sở dĩ có một thái độ nghi ngờ mang tính phê bình các người viết sử là do sự mở đường của Nguyễn Duy Chính mà tác giả đã có nhã ý gửi cho một số tài liệu sử do ông biên soạn. Đó là thái độ đọc sử, viết sử của ông một cách thận trọng và nghiêm túc, cố gắng tối đa trong việc đi tìm nguồn tài liệu, rồi so sánh đối chiếu, biết đặt lại một số vấn đề sử học trong một cái nhìn mới mẻ, không câu nệ lệ thuộc vào tài liệu cũ.

Trong lúc này thì tôi nghĩ một cách khiêm tốn là thái độ viết sử quan trọng hơn việc viết gì!

Chính vì thế, khi viết bài này, tôi đã có dụng ý lấy phần biên khảo của sử gia K.W. Taylor thay cho phần kết luận của mình:

Tinh thần viết sử của K.W Taylor, theo tôi suy đoán, ấy là điều gì mình còn nghi hoặc, không đủ tài liệu, hoặc không dễ dãi đối với một số tài liệu mà sự kiểm chứng là bất khả thi thì bỏ qua không nói đến. Đó là thái độ trí thức cần thiết mà tôi đã đọc được trong cuốn A History of the Vietnamese. Một cuốn sách thu tóm một cách cô đọng chiều dài lịch sử Việt Nam thu gọn trong 700 trang. Thật khó chứ không dễ dàng gì. Điều thứ hai là tác giả trình bày sự kiện sử học một cách khách quan và trong sáng, không nghiêng ngả về phía này phía kia, không phê phán hầu như bất cứ ai. Điều mà 10 người viết sử Việt đều sa vào lỗi lầm “tổ tiên” này. Điều thứ ba mới thật sự là quan trọng là tác giả tự đặt ra một số chủ đề lớn và trong chủ đề lớn có chủ đề nhỏ và cố gắng đi sát với chủ đề ấy, vì thế tránh được sự dài dòng lê thê, tránh được sự tản mát lan rộng của sự kiện sử học. Chằng hạn chủ đề: Nguyễn Phúc Ánh at Saigon, Ngô Đình Diệm between communists and Americans, Minh Mang’s centralizing policies.

Vì khá cô đọng và bỏ qua những chi tiết rườm rà cũng như không kiểm chứng được nên viết về cả triều đại Quang Trung, sử gia thu gọn trong 4 trang 377-380. Thừa thì chắc là không có. Chẳng thấy ông đả động gì đến voi trận, số quân Tây Sơn ra mặt trận cũng như sự tổn thất của quân nhà Thanh là bao nhiêu như lối viết trong Hoàng Lê Nhất Thống Chí.

Xin trích đoạn kết luận của sử gia K.W. Taylor về triều đại Quang Trung như sau:

“Nguyễn Huệ còn được biết với danh hiệu Hoàng Đế Quang Trung, trở thành một người anh hùng nổi tiếng do sự tường thuật của các sử gia sau này, mặc dầu sự ngắn ngủi của triều đại của ông. Chính bởi vì những chiến công dũng cảm của ông ngoài mặt trận trong việc đánh bại quân Xiêm ở phía Nam và quân đội Tàu tại phía Bắc. Tuy nhiên, sự hiển hách của những chiến công ngoài mặt trận của ông không đi đôi với tài quản trị đất nước. Không giống những người từng là những người khai sinh ra một triều đại, ông không có đầu óc đi vào các kế hoạch của việc quản trị. Trong khi Nguyễn Huệ chiến thắng ngoài trận mạc và mơ tưởng tới những cuộc chinh phục trong tương lai về phương Bắc, Nguyễn Phúc Ánh lại quan tâm đến công việc đặt nền móng cho một xứ sở mới ở phía Nam.”

(K.W. Taylor. A history of the Vietnamese, Cambridge University Press, 2013, trang 380)


Nguyễn Văn Lục
Nguồn: DCVOnline
Tuesday, July 8, 2025(View: 18)
Khi 6 nội xứ và 6 ngoại xứ tương tác với nhau, sinh ra cái biết, gọi là thức. Thí dụ mắt nhìn thấy bình bông thì ngay khi đó trong tâm hình thành cái biết về mắt
Monday, June 30, 2025(View: 434)
Như thế mới hiểu được tại sao một nhân vật như thế chỉ đòi hỏi một chai rượu tầm thường!! Một món quà tầm thường cho một ông già
Monday, June 9, 2025(View: 682)
Phần vinh dự dành cho tướng Gíáp vì thế thật là nhỏ. Ông đã thật sự không muốn hiểu điều đó. Cùng lắm, phải chặng ông chỉ là người đứng ra đại diện nhận cái chiến công ấy
Wednesday, May 28, 2025(View: 340)
Gút lại, Thất giác chi là con đường dẫn đến sự tỉnh thức và giải thoát, giúp hành giả nhận diện rõ sự vận hành của tâm, buông bỏ mọi chấp trước và đạt được trạng thái an lạc chân thật
Sunday, May 25, 2025(View: 891)
Tác giả muốn ám chỉ trận bao vây của Đức ở Verdun, năm 1916 trong thế chiến thứ nhất, đưa đến kết quả là có 300.000 quân nhân cả hai phía tử trận
Sunday, May 11, 2025(View: 1001)
Và tôi tự hỏi mình, bao giờ Việt Nam có được một người tầm cỡ như Stéphane Hessel? Phải bao giờ? Hay như một Đấng Moisen, tiền nhân đã đưa dân Do Thái ra khỏi Ai Câp về một miền đất hứa!!!
Saturday, May 10, 2025(View: 1167)
“Năm triền cái” bị xem là năm pháp bất thiện, nó là những tập khí tùy miên nằm sâu trong tiềm thức. Khi đủ duyên nó trồi lên trì kéo, che đậy tâm thức khiến con người chịu nhiều phiền não,
Tuesday, April 29, 2025(View: 1496)
Thưa đó là những thành phần có ăn học, được các chính phủ thời Đệ Nhất và Đệ Nhị Cộng Hòa cho học bổng đi học tại Pháp, tại Mỹ, tại Tân Tây Lan và tại Đức, Thụy Sĩ và nhất là tại Canada.
Sunday, April 27, 2025(View: 1288)
Ngũ là năm. Uẩn là nhóm, là khối, là tổ hợp. Như vậy Ngũ uẩn có nghĩa là năm nhóm kết hợp thành đời sống một chúng sinh
Friday, April 18, 2025(View: 2087)
Thế nhưng cuốn Hanoi’s war- một cuốn sách nói về lịch sử cuộc chiến tranh ấy- mà trọng tâm của cuốn sách muốn trình bày cuộc chiến do Hà Nội chủ xướng.
Sunday, April 6, 2025(View: 1393)
“Có thờ có thiêng, có kiêng có lành” là một câu nói thể hiện một niềm tin sâu sắc vào sự linh thiêng và tác động của tâm linh đến cuộc sống.
Saturday, April 5, 2025(View: 1978)
Đọc lại lịch sử đau buồn của nước Pháp qua nỗi đau, nỗi nhục của Pétain và De Gaulle, ta như thể đọc lịch sử Việt Nam trong thời gian gần đây.
Friday, April 4, 2025(View: 1816)
Tóm lại, pháp tu “Tứ Chánh Cần” gồm bốn điều cần tu tập. Hai điều nhằm đoạn trừ pháp Ác và hai điều xiển dương pháp Thiện,
Wednesday, March 26, 2025(View: 1680)
Kỷ niệm 50 năm ngày mất miền Nam, thay vì nguyền rủa bóng tối, tôi an ủi thân phận mình vẫn còn chút gì và bằng lòng về những điều ấy cho riêng mình
Monday, March 24, 2025(View: 1236)
Thẩm thấu lời dạy của Đức Phật, sau thời gian kiên trì tu tập, hành giả nhận ra bản thể của Ngũ uẩn không thực chất tánh, nó vô thường, biến dịch, vô ngã.
Friday, February 28, 2025(View: 1454)
Đúng nữa thế kỷ sau tháng 4 năm 1975 với sự sụp đổ của VNCH lịch sử đã lặp lại với việc Mỹ bỏ rơi đồng mịnh Ukraine trong những tháng đầu tiên nhậm chức
Saturday, February 22, 2025(View: 1995)
Dục, Cần, Tâm, Quán được gọi là Tứ Như Ý Túc hay Tứ Thần túc, vì đây là bốn phương tiện giúp hành giả đắc được các tầng thiền Định, như ý muốn.
Wednesday, February 12, 2025(View: 2242)
Nhưng nếu không muốn dạy mà vẫn phải dạy, không muốn học mà vẫn phải học thì cớ sự sẽ ra làm sao?
Monday, February 10, 2025(View: 2227)
Đọc lại lịch sử đau buồn của nước Pháp qua nỗi đau, nỗi nhục của Pétain và De Gaulle, ta như thể đọc lịch sử Việt Nam trong thời gian gần đây.
Thursday, February 6, 2025(View: 3651)
Tôi đã đọc Trần Đức Thảo, Những lời trăng trối của Tri Vũ Phan Ngọc Khuê với nhiều trăn trở, nhiều đêm mất ngủ, buồn cũng có và thương tiếc cũng có
Saturday, January 11, 2025(View: 2127)
Cái chết của Tổng Thống Ngô Đình Diệm kéo theo một thảm trạng của miền Nam, cuối cùng chỉ vì muốn bảo vệ Chủ quyền Độc Lập Quốc Gia,
Saturday, January 4, 2025(View: 2640)
Nước ta có 20 thế kỷ chữ Hán từ thời Bắc thuộc. Có 10 thế kỷ chữ Nôm đánh dấu thời kỳ tự chủ bắt đầu từ thế kỷ 10 ...
Tuesday, December 24, 2024(View: 5367)
Gần 50 năm đã trôi qua kể từ ngày 5/1/1975, nỗi ray rứt trong lòng tôi nay chợt đến nhứt là khi nhìn về đất nước thấy cảnh đảo điên của xã hội, băng hoại của văn hoá..
Tuesday, October 29, 2024(View: 2947)
Cho nên cuộc di cư 1954-1955 đối với nhiều người là một sinh lộ giải thoát con người ra khỏi tối tăm và cơ cực. Cuộc di cư 1954-1955, phải chăng là cơ hội để con người có cơ may làm người?
Thursday, October 17, 2024(View: 2258)
Số phận dân miền Nam nay tùy thuộc họ. Lúc đầu họ đến với những hào quang, lòng kính phục, lúc họ đi chỉ còn là cay đắng và miệt thị.
Friday, October 4, 2024(View: 2253)
Đặc biệt, sau khi tiếp quản Quy Nhơn xong thì thủ tướng Ngô Đình Diệm có ra thăm ủy lạo dân chúng và sau đó, trong dân gian đã truyền tụng hai câu thơ như sau:
Sunday, September 22, 2024(View: 6134)
Riêng tôi khi mình lung túng không chắc chắn về những từ Hán Việt mà không hỏi ai được thì cứ ‘nôm na là cha mách qué” là hay nhất!
Saturday, September 21, 2024(View: 3036)
Hãy thử so sánh cuộc đời của Trân Huỳnh Duy Thức, một nhà khoa học Việt Nam với Václav Havel, một nhà văn Tiệp Khắc,
Saturday, September 21, 2024(View: 2496)
Sau này những khẩu hiệu có tính cách tuyên truyền này được nhóm Giao Điểm, ở hải ngoại rêu rao cùng khắp trên báo chí của họ.
Saturday, September 7, 2024(View: 5296)
Nếu so với cuộc sống ngoài Bắc bữa no bữa đói, lo từng bữa thì đây phải nói là thiên đàng. Những điều gì khác với điều tôi viết thường là do cộng sản lúc bấy giờ tuyên truyền.
Sunday, August 25, 2024(View: 5044)
Quả thực, Francoise Sagan là một hiện tượng văn học phổ biến một cách rộng rãi ở miền Nam. Sagan có lối viết thật ngắn, gọn.
Friday, August 23, 2024(View: 5128)
Năm 1970, chiếu theo giấy phép số: 3343/GD/KHPC/HD/7 thiết lập Nữ Học Viện bậc Đại Học, áp dụng mô thức một Viện Đại Học Cộng Đồng
Tuesday, August 20, 2024(View: 2499)
Cuộc chiến này đã bắt đầu như thế và đã chấm dứt như vậy ngoài mọi sự quyết định của người Việt Nam.
Wednesday, August 7, 2024(View: 7475)
Với tôn chỉ Dân Tộc, Nhân Bản và Khai Phóng, nền giáo dục Việt Nam Cộng Hoà trong 21 năm tồn tại đã đào tạo những công dân Việt Nam hoàn thiện
Wednesday, August 7, 2024(View: 5913)
Sự tuyên truyền khéo léo, che dấu đã cho thấy nhiều thanh thiếu niên đã tình nguyện xông pha vào "cõi chêt" vì bom Mỹ bỏ ngày đêm.
Tuesday, July 30, 2024(View: 5702)
Chiến tranh trước sau rồi cũng chấm dứt cách này cách khác như chúng ta đã thấy. Nhưng sau 1975, sự thật mới chính là sự thật được phơi bầy.
Saturday, July 13, 2024(View: 2932)
Tóm lại, Quán Thân như lời Phật dạy thì có 6 đề mục để quán như đã nêu ở trên. Hành giả có thể thực hành thiền Quán bất cứ lúc nào trong ngày.
Tuesday, July 2, 2024(View: 3201)
Sau khi chiếm được miền Nam Việt Nam, mâu thuẫn giữa Việt Nam và Trung Cộng ngày càng tăng cao. Trung Cộng lên án Việt Nam đàn áp Hoa Kiều và muốn đem Hoa Kiều về nước.
Tuesday, June 25, 2024(View: 3420)
Thực hành Giới-Định-Tuệ, đời sống đạo đức của hành giả được thăng hoa, tâm định tĩnh, trí tuệ phát sáng. Kết quả sơ khởi của việc tu tập, giúp hành giả thoát khỏi một số ràng buộc
Monday, June 24, 2024(View: 3024)
Vậy thì có gì là lạ về hiện tượng khóc tập thể! Chúng ta đã từng chứng kiến hàng triệu người dân trong các nước cộng sản cùng vỗ tay, cùng hoan hô, cùng đả đảo thì nay nếu có hàng triệu cùng khóc có điều chi khác biệt?
Sunday, June 23, 2024(View: 3107)
Không biết con số chính xác Sách Báo của Văn Hóa Miền Nam bị hủy diệt bao nhiêu, và sau này lại thấy những bộ Tự Điển quý giá
Friday, June 14, 2024(View: 2816)
Tù vừa tròn 17 năm. Những ông tướng khác về trước ông chừng nửa giờ nên tướng Giai là người sau cùng, theo ý nghĩa tiêu biểu của lịch sử..
Sunday, June 9, 2024(View: 2876)
Đọc cả bài viết này, có lẽ người đọc chỉ cần đọc đoạn kết trên là đầy đủ ý nghĩa.
Saturday, June 8, 2024(View: 6487)
ĐÁNH TƯ SẢN cũng là một sự kiện chấn động lịch sử Việt Nam ngang hàng sự kiện THUYỀN NHÂN VIỆT NAM và chỉ xảy ra sau ngày 30 tháng Tư năm 1975.
Friday, June 7, 2024(View: 3460)
“Thiền Chỉ” hay “Thiền Định” là trạng thái tâm chuyên chú vào một cảnh, một đối tượng, khiến cho mọi vọng tưởng đều ngưng bặt, tạo sự an vui (sukkha) hỷ lạc cho hành giả.
Sunday, May 19, 2024(View: 3457)
Nhìn lại hơn 50 năm miền Bắc dưới chế độ cộng sản, người viết chỉ có thể thở dài và nghĩ mình còn may mắn – May mắn vì đã không phải sống dưới chế độ bạo tàn đó.
Sunday, May 19, 2024(View: 6410)
Lần đổi tiền này gây ra hậu quả kinh tế tai hại với nạn lạm phát lên hơn 700% năm 1986 và tiếp tục tăng cao trong 3 năm sau đó.
Saturday, May 11, 2024(View: 7771)
Người ta nói: làm thầy thuốc sai lầm thì giết chết một người, làm chính trị sai lầm thì giết một thế hệ nhưng làm văn hoá sai lầm thì giết cả muôn đời.
Monday, April 29, 2024(View: 3443)
Theo ông Hoàng Tùng xác nhận, vụ án Bà Nguyễn Thị Năm đã được bộ chính trị họp và quyết định. Riêng ông Nguyễn Minh Cần, Phó chủ tịch Hà Nội than:
Monday, April 22, 2024(View: 3438)
Tôi viết lại bài này như một hồi ức đau buồn đã qua. Nó cũng giống như ngày nào “ Miền Nam sau ngày giải phỏng”. Bởi vì Đảng vĩ đại ngay cả trong những sai lầm của họ.
Wednesday, April 10, 2024(View: 3290)
Tu tập theo đạo Phật không phải để sở hữu được điều gì, mà thực ra là để buông xả không bám víu với bất kỳ những gì ở trên đời... mà chỉ nhận biết rõ ràng những gì đến rồi đi,
Monday, April 1, 2024(View: 4422)
Di tản sang Hoa Kỳ năm 1975, tên tuổi ông một lần nữa bừng sáng của đỉnh cao văn học. Một lần nữa như thể được tái sinh. Sách của ông được bày bán khắp các tiệm sách.
Monday, March 18, 2024(View: 4117)
Hát Rong được gọi là Troubadour, tên của một nhà soạn nhạc và nghệ sĩ biểu diễn vào thời kỳ trung cổ ở Âu Châu. Người phụ nữ hát rong được gọi là Troubairitz.
Saturday, March 9, 2024(View: 3589)
Bài viết này dựa trên kinh Nikãya nhằm cung ứng một vài khía cạnh cần biết trên đường tu học của thiền sinh Phật tử muốn tìm hiểu lộ trình tu tập trong đạo Phật như thế nào.
Saturday, March 9, 2024(View: 2896)
Tuy nhiên, vẫn phải nhìn nhận những nhà văn trẻ vừa và thật trẻ vẫn là niềm hy vọng của sinh hoạt Văn Học Di Dân Việt Nam như những đóm lửa của hy vọng còn chờ đợi
Friday, March 1, 2024(View: 3300)
Nếu “nhận thức về vô thường” được tu tập như vậy ngay trên tự thân, được làm cho sung mãn như vậy ngay trên tự thân ngũ uẩn, thì “tất cả dục tham được chấm dứt, tất cả các sắc tham được chấm dứt
Friday, March 1, 2024(View: 4394)
Chỉ tồn tại có 21 năm, từ di sản của nền giáo dục thuộc địa của Pháp chế độ Việt Nam Cộng Hoà đã khai sinh một nền giáo dục Dân tộc, Nhân bản và Khai phóng mà giá trị đến ngày nay không ai có thể phủ nhận được.
Friday, March 1, 2024(View: 3008)
Tháng ba này, bác sĩ Quang lại lên đường sang Ukraine trong ba tháng.. Tháng bảy mới trở về. Tôi gợi ý anh nên viết hồi ký ghi lại những sụ việc, biến cố của từng ngày,
Saturday, February 24, 2024(View: 6336)
Kính chia sẻ đến quý anh chị CHƯƠNG TRÌNH CÙNG NHAU TU HỌC lớp Tìm Hiểu và Ứng Dung kinh NGUYÊN THỦY do Tuệ Huy- Tô Đăng Khoa phụ trách
Friday, February 23, 2024(View: 3186)
Chính qua sự chú ý, chúng ta không chỉ tương tác với thế giới mà còn duy trì, quyết định phẩm chất của sự tồn tại của mình một cách chân thực nhất.
Friday, February 16, 2024(View: 8391)
Ý Như Vạn Sự là sự bùng vỡ của Trí Tuệ và Từ Bi cùng lúc. Trí Tuệ vì nhận chân bản tánh Như của vạn sự. Từ Bi vì sự bùng vỡ của tình thương yêu bình đẳng đối với vạn sự, cho phép vạn sự là chính nó, tự vận hành theo chu kỳ tuần hoàn sinh-trụ-hoại-diệt của chính nó.
Friday, February 16, 2024(View: 8966)
Hà ô Lôi là ai nhỉ? Chỉ được biết Hà Ô Lôi là một tiếng hát tuyệt vời, ảo diệu có thể làm mê hoặc lòng người. Nhưng vì cách đây đã năm thế kỷ nên không có cách gì ghi lại được tiếng hát đó. Người đời sau muốn nghe lại được nó, chỉ còn mỗi một con đường : nghe câu truyện kể về Hà ô Lôi
Monday, February 5, 2024(View: 3579)
Đó là mùa Xuân không sinh không diệt. Chất Xuân vượt ra ngoài cảm xúc của con người, nó vượt ra khỏi thời gian, không gian. Nó không bị ảnh hưởng bởi quy luật vô thường
Sunday, January 28, 2024(View: 7601)
Trong phạm vi bài này xin chỉ nhắc đến một số trường trung học tiêu biểu ở các đô thị lớn như Sài Gòn, Huế , Cần Thơ...
Friday, January 26, 2024(View: 7449)
Thưa đó là những thành phần có ăn học, được các chính phủ thời Đệ Nhất và Đệ Nhị Cộng Hòa cho học bổng đi học tại Pháp, tại Mỹ,
Sunday, December 24, 2023(View: 4124)
Sách cũ đối với tôi là một ám ảnh mời gọi tìm về. Trong đó đặc biệt có chuyện sưu tập tài liệu triết cũ. Cũng từ những sách cũ đó mà trước đây tôi lớn lên, được nuôi dưỡng và phát triển về trí năng mỗi ngày.
Saturday, December 23, 2023(View: 4212)
Nghi ngờ là sợi dây trói buộc thứ năm khiến hành giả phân vân, giải đãi, buông lung, không biết đi hướng nào trên con đường tu tập tâm linh.
Friday, December 1, 2023(View: 9086)
Vai trò bảo tồn, duy trì ngôi nhà hữu thể là trách nhiệm chung của từng cá nhân, nó mang lại ý nghĩa cao đẹp cho sự hiện hữu có giới hạn của chúng
Friday, December 1, 2023(View: 4426)
Bài này, người viết đã tự ý bỏ phần văn hóa chữ viết, một sản phẩm đặc thù của các xã hội văn minh để chỉ nói đến vấn đề ẩm thực và hệ quả của nó.
Wednesday, November 22, 2023(View: 4645)
Chuyến đi gian nan của nguời di cư thế nào thì chữ nghĩa cũng vậy. Chữ ở lại, chữ ra đi, chữ nào còn, chữ nào mất? Hình như chẳng còn ai tâm trí đâu để lưu tâm tới điều đó. Chữ được di cư vào miền Nam,
Saturday, November 4, 2023(View: 4670)
Đứa con hoang có thể là cuối cùng của Sartre có lẽ là giáo sư tiến sĩ Trần Trọng Đăng Đàn. Đối với văn học miền Nam nói chung, ông giáo sư này là kẻ chém treo ngành.
Friday, November 3, 2023(View: 4680)
Trong hành trình tìm kiếm hạnh phúc, người tu “Hạnh buông xả” sẽ có cơ hội trải nghiệm được sự bình an nội tại. Buông xả ít thì giải thoát ít, buông xả nhiều thì giải thoát nhiều,
Saturday, September 23, 2023(View: 9548)
Có những nhà văn mà phong cách trí thức cũng như tình người để lại trong tôi những dấu ấn sâu sắc đến khó quên.
Monday, September 11, 2023(View: 5176)
Kể từ khi phi công Charles Lindbergh được chọn là Nhân vật của năm 1927 – Person of the year – đến nay đã 95 năm. Tuy nhiên Time không những chỉ chọn một cá nhân...
Thursday, August 24, 2023(View: 7056)
Phần tôi khiêm tốn nghĩ rằng: đôi khi chúng ta đòi hỏi những điều mà thật sự nó đã nằm sẵn trong túi chúng ta mà chúng ta không biết.
Saturday, August 5, 2023(View: 11481)
Tôi gấp sách lại vì đã đọc đến chữ cuối… và tôi nhớ lại tôi trong cái đêm cuối thăm thẳm, thinh lặng, tôi lên sân thượng nhà tôi và bật khóc một mình.
Saturday, August 5, 2023(View: 4870)
Trong nhiều năm qua, chúng ta thường tụng “Bát Nhã Tâm Kinh”. Tụng hoài mà nhiều người vẫn còn than khổ! Đó là do mình học kinh mà không chịu ứng dụng kinh vào đời sống của mình.
Wednesday, June 28, 2023(View: 14791)
Trong chỗ riêng tư, tôi chia xẻ những tâm tình với Bùi Giáng, với Phạm Công Thiện trong sự ngậm ngùi về số phận không may dành cho họ.
Saturday, April 22, 2023(View: 5797)
Mỗi lần có dịp đọc các tài liệu có liên quan đến đạo và nhìn lại quá khứ là mỗi lần rút tỉa ra được một bài học về đời sống, về nếp sống đạo của một thòi
Saturday, April 8, 2023(View: 5963)
Mỗi một cuộc đời, như Phan Châu Trinh, đều để lại một bài học dù chưa trọn vẹn cũng đáng để cho những người đời sau suy nghĩ.
Friday, March 31, 2023(View: 5165)
Thật hiếm có nhà văn quân đội miền Nam nào viết với một thái độ thanh thản, không hận thù, biết quý trọng con người như Nguyễn Bửu Thoại.
Thursday, March 30, 2023(View: 4479)
Bên cạnh thứ tài sản không bền vững đó, đức Phật cũng dạy có một thứ tài sản không bao giờ mất, đó là Tín tài, Giới tài, Tàm tài, Quý tài, Văn tài, Thí tài và Trí tài.
Tuesday, March 21, 2023(View: 5134)
Tiếng Quê Hương hoạt động mạnh là nhờ vào hai người. Người đọc và edited lại là anh Uyên Thao. Và người thứ hai là anh Trần Phong Vũ,
Sunday, March 19, 2023(View: 4810)
Nếu chúng ta không quyết tâm giữ chặt khoang thuyền tức không giữ chặt Giới pháp, thì làm sao tránh được những trận bảo to, những cơn sóng lớn...
Monday, March 13, 2023(View: 10561)
Không dễ mấy ai có thể chối từ một số tiền lớn lao như vậy vào thời đó. Sự từ chối này làm nên nhân cách Uyên Thao và làm cho Sóng Thần có uy tín với độc giả, đông nhất là trong giới quân nhân.
Monday, March 13, 2023(View: 5168)
Việc chọn “ngày lành tháng tốt” để tiến hành những công việc hệ trọng trong đời sống của người Việt, được biết bắt nguồn từ thói quen do ảnh hưởng văn hóa, tập tục cổ xưa
Friday, March 3, 2023(View: 5266)
Uyên Thao là một con người đặc biệt, khác mọi người trong cách ứng xử, cách sống, nhất là thái độ chọn lựa hành động.
Wednesday, March 1, 2023(View: 4935)
Sống ở đời ai cũng mong cầu được hạnh phúc. Hạnh phúc là gì? Các nhà tâm lý học ngày nay mô tả hạnh phúc là một trạng thái tâm lý tích cực của con người ...
Monday, February 20, 2023(View: 12119)
Nói chung, văn nghiệp của ông tạo ra một dòng chảy văn học miền Nam rất cá tính; nó tiếp lửa truyền thừa từ những nhà văn tiền bối và ngọn đuốc soi đường cho những người đến sau ông.
Tuesday, February 14, 2023(View: 5834)
Tôi xin ghi lại như một lời tri ân như một niềm an ủi cho ông ở bên kia thế giới và một niềm an ủi của người còn lại, như kẻ viết bài này.
Friday, February 10, 2023(View: 6314)
Vì thế, việc giới thiệu tập san Trình Bầy, xin khép lại và chỉ xin giới thiệu phần mở đầu và phần giã biệt của chủ nhiệm Thế Nguyên.
Tuesday, January 31, 2023(View: 6597)
Tôi tự hỏi mình, Mai Thảo cuối cùng chỉ là một nhà thơ xuất chúng. Hay trong văn của ông đã có thơ và trong thơ là cả trời đất.
Saturday, December 31, 2022(View: 13248)
Mỗi chuyện là một góc nhìn xoáy vào những nết ăn, nết ở tiêu biểu cho một con người và tiêu biểu cho một nét Văn Hóa một thời dần biến dạng.
Tuesday, December 13, 2022(View: 5700)
. Đó là hạng người thuận dòng, hạng người ngược dòng, hạng người tự đứng lại và vị thánh A-La-Hán đã giải thoát ra khỏi luân hồi sinh tử.
Friday, December 2, 2022(View: 13311)
Nói cho cùng, phải chăng số phận của bà Lê Vũ Anh đã được chính cha ruột của mình định đoạt vì ý hướng mong muốn con gái thành công.
Sunday, November 20, 2022(View: 5913)
Đương nhiên sống ở đời không ai là không lầm lỗi. Chúng ta phải học hạnh nhẫn nhịn và tha thứ của đất về những lỗi lẫm nho nhỏ của nhau thì tình bạn mới được bền lâu./.
Tuesday, November 8, 2022(View: 6009)
Đọc qua lịch sử của Tỳ-khưu-ni Khema, chúng ta biết rằng chết không phải là hết! Cho nên đời này may mắn gặp Phật pháp ...
Thursday, September 22, 2022(View: 6339)
Tóm lại con người có hai phần thân và tâm. Cả thân và tâm đều quan trọng như nhau. Tâm gá vào thân để hiện hữu. Thân nhờ tâm chủ trì hướng dẫn để xử sự và hành động.